Bogowie

Zeus, Dzes (mitologia grecka), najwyższy bóg grecki, wywodzący się od indoeuropejskiego bóstwa o imieniu Diausz Pitar, ojciec bogów i ludzi, bóg wszelkich zjawisk atmosferycznych. Pierwotnie opiekun rodziny, stojący na straży ogniska domowego i domu. Stróż praw gości i szukających azylu (Zeus Ksenios). Z czasem stał się patronem królów i państwa. Gwarantował (według Hezjoda) wolność polityczną i sprawiedliwość (poręczyciel przysiąg i umów między ludźmi oraz między narodami).

Syn Kronosa i Rei, brat Posejdona, Hadesa, Hestii, Demeter i Hery (także jej mąż). Wychowany w tajemnicy przed ojcem, który połykał swoje potomstwo, na górze Ida (lub Dikte) na Krecie pod opieką kozy Amaltei i kuretów. Pokonał ojca i tytanów, następnie gigantów i Tyfona. Podzielił się z braćmi władzą nad światem (zachowując zwierzchnictwo nad nimi). Siedzibą Zeusa została góra Olimp. Posiadał liczne potomstwo (m.in.: Atena, Apollo, Artemida, Mojry, Charyty, Muzy, Ares, Dionizos, Herakles, Persefona, Afrodyta i Hefajstos) ze związków z boginiami, nimfami i ziemiankami.

W czasach hellenistycznych (323-30 p.n.e.) wszystkie główne bóstwa niegreckie identyfikowano z Zeusem. Do mitów dotyczących Zeusa nawiązuje literatura i sztuka zarówno starożytna, jak i nowożytna. Najsłynniejszym starożytnym wyobrażeniem Zeusa był posąg Zeusa Olimpijskiego. Do najważniejszych miejsc kultu Zeusa należały Dodona i Olimpia. Jego atrybutem był piorun, świętym drzewem - dąb, świętym zwierzęciem - orzeł. W starożytnym Rzymie został utożsamiony z Jowiszem.

Posejdon (mitologia grecka), jeden z najstarszych bogów greckich, pierwotnie prawdopodobnie bóstwo wód śródlądowych, które było też odpowiedzialne za trzęsienia ziemi. Największy kult odbierał na Peloponezie. Po zajęciu przez Greków wysp na Morzu Egejskim Posejdon stał się władcą mórz, opiekunem żeglarzy i rybaków.
Uzbrojony w trójząb (atrybut władzy) burzył morze, kruszył skały, ale i uśmierzał nawałnice (stąd epitety: Enosichton, Ennosgajos - "wstrząsający ziemię", Gajochos - "dzierżący ziemię"). Był synem Kronosa i Rei, bratem Zeusa i Hadesa (z nimi dzielił władzę nad światem). Posejdon znany był z wielu związków z śmiertelnymi i nieśmiertelnymi, z których pochodziły olbrzymy (Polifem, Anteusz, Skiron).

Był ojcem cudownych rumaków: Arejona (z Demeter) i Pegaza (z Meduzą). W kulcie Posejdona często występowały też konie (ofiary, zawody konne). Posejdonowi poświęcone były: delfin, wół i sosna.

W sztuce Posejdon przedstawiany jest jako dojrzały mąż, podobny do Zeusa, często jadący na rydwanie zaprzężonym w morskie bóstwa (posąg Posejdona z Aten z VI w. p.n.e. Grupa z zachodniego przyczółka Partenonu - Spór Posejdona z Ateną - V w p.n.e. Brązowy posąg wyłowiony z morza w okolicy Artemizjum z V w. p.n.e. - wg. niektórych źródeł jest to posąg Zeusa, Rzymskie mozaiki). W sztuce nowożytnej Posejdon był częstym tematem w malarstwie i rzeźbie (fontanny barokowe).

Hades,
1) w mitologii greckiej, bóg świata zmarłych. Syn Kronosa i Rei, brat Zeusa, Posejdona, Hery i Demeter, mąż Persefony córki Demeter, którą porwał od matki na wozie zaprzężonym w czarne rumaki i uprowadził w świat podziemny. Hermes odszukał ją, a Zeus nakazał uwolnienie. Rzymianie utożsamiali go z Plutonem.
Przedstawiano go jako brodatego mężczyznę w średnim wieku, z rogiem obfitości w dłoni. Poświęcono mu cyprysy (roślinnych strażników grobów) i narcyze, składano ofiary z czarnych owiec.
2) podziemne państwo zmarłych. Otoczone rzeką Styks, przecięte rzekami: Acheront (rzeka boleści, otoczona błotami i grzęzawiskami), Lete (rzeka zapomnienia), Kokystos (rzeka lamentu) i Flegeton. Przed wejściem do Hadesu roztacza się smutna równina, porosła z rzadka wierzbami i topolami okrytymi czarną korą.
Dusza chcąca się dostać do Hadesu musi przepłynąć wszystkie rzeki lub prosić Charona o przewiezienie. Naprzeciw nich w Hadesie wychodzi Kerberos (Cerber), potworne psisko o trzech paszczach. Pod zamkiem Hadesa znajduje się Tartar. Przed zamkiem straż trzymają Erynie.

Hera, w mitologii greckiej, bóstwo przedhelleńskie, jej imię oznacza "pani". Jako bóstwo olimpijskie - córka Kronosa i Rei, siostra i małżonka Zeusa (ich święte gody czczono uroczyście na wiosnę) razem z mężem sprawowała władzę nad ludźmi i niebem.