Porównanie różnych form sprawowania władzy w świecie antycznym

Świat antyczny rozpoczyna się 4000 lat p.n.e. Już wtedy powstawały państwa i formowały się ich rządy. Każde państwo miało własną tradycję, kulturę i religię, z czego najczęściej wynikały różnice między formami sprawowania władzy.

W Egipcie władzę sprawował faraon. Był najwyższym kapłanem i miał nieograniczoną władzę. Uważano go z bóstwo i przed nikim nie odpowiadał za swoje czyny. Na swoje rozkazy miał wojsko i bardzo wielu urzędników. Jego wola była najważniejsza i był chroniony na każdym kroku. Największą pomoc faraon uzyskiwał od pisarzy. Odgrywali oni bardzo ważną rolę na dworze władcy. Wszystkie rachunki prowadzili właśnie oni, pisali również listy faraona.

Podobną formą rządów szczyciła się Mezopotamia, a dokładniej Babilon. Władcą tam był Hammurabi. Spisał on kodeks prawny o bardzo surowych karach. Poddanymi króla byli urzędnicy i sędziowie , którzy głównie sprawowali sądy według praw Hammurabiego. Jak każde antyczne państwo miał bardzo surowe kary, za wiele przestępstw groziła kara śmierci.

Zupełnie inną formą władzy w starożytnym świecie była demokracja. Taki rodzaj pełnienia rządów panował w Atenach. „Rządy ludu” sprawowane mogły być tylko przez obywateli greckich. Cudzoziemcy i niewolnicy nie mieli tego prawa. Wybierani byli urzędnicy na rok czasu, którzy tworzyli Zgromadzenie Ludowe. Aby być dobrym urzędnikiem trzeba było być dobrym mówcą. Jeśli chciano przekonać zgromadzenie o swojej racji należało mówić ciekawie i zrozumiale. W Atenach władzę sprawowała również rada pięciuset. Zajmowała się finansami i przyjmowała poselstwo. Różniła się całkowicie od formy rządów egipskich. Tu władza rozłożona była na wielu wybranych obywateli i każdy z nich skupiał dużą władzę, a Egiptem zarządzała tylko jedna głowa.

Podobną formą władzy do demokracji ateńskiej był ustrój panujący w Sparcie - Oligarchia. Wszyscy obywatele tworzyli zgromadzenie, które zatwierdzał projekty rady starszych, w której zasiadali obywatele po 60 roku życia. Bardzo dużą władzę miało również pięciu eforów. Sprawami wojska zajmowali się dwaj królowie, którzy w czasie pokoju mieli ograniczona władzę. Różnicą między oligarchią a demokracją było rozłożenie władzy. W Atenach każdy urzędnik miał taką samą władzę, a w Sparcie wielkość rządów zależała od sprawowanego urzędu.

W Rzymie panowała republika. Była ona dość podobna do oligarchii i w mniejszym stopniu do demokracji. Głównym organem rządzącym był senat składający się z senatorów. Urzędnicy tu zasiadający sprawowali władzę do śmierci. Od innych różnili się strojem – biała toga z purpurowym pasem. Bardzo ważną rolę pełnili dwaj konsulowie. Podobnie jak w Sparcie - dwóch królów - dwóch konsulów dowodziło wojskiem. Jeszcze większą władzę w Rzymie miał dyktator, lecz był to urząd powoływany tylko w razie zagrożenia państwa. Pretorzy sprawowali sądy w mieście, a trybuni bronili praw najuboższych. Urząd cenzora mógł usunąć z senatu obywatela nie przestrzegającego surowych obyczajów rzymskich. Po jakimś czasie jednak zmieniła się forma sprawowania władzy. System rządów wprowadzony przez Oktawiana Augusta miał zachować pozory republiki jednak cała władza skupiona była w jednych rękach. Ta forma nazywana była cesarstwem i była podobna do rządów egipskich, choć cesarze nie byli uważani za bogów i sprawowali władzę wraz z senatem mając nad nim przewagę.

Wspólną cechą wszystkich ustrojów państw antycznych był podział społeczeństwa. Praw do pełnienia rządów nie mieli niewolnicy i cudzoziemcy, głównie władzę sprawowali bogaci lub następcy, jak w przypadku faraona. Ludność ta była traktowana z szacunkiem, gdyż inne postępowanie mogło grozić karą śmierci. Różnice najczęściej wywodziły się z powodu odmiennych kultur i tradycji danych państw. Władza w tych państwach starożytnych była sprawowana przez różnych urzędników i w różnym okresie czasu.