Stulecie otrzymania Nagrody Nobla przez Piotra i Marię Curie.

Maria Skłodowska-Curie była dwukrotną laureatką nagrody Nobla. Raz z dziedziny fizyki w 1903 r. wraz ze swoim mężem za odkrycie polonu i radu, powtórnie zaś w 1911 r. z dziedziny chemii za wyodrębnienie w stanie czystym preparatów radu oraz radu w stanie metalicznym.

Historia

26 lipca 1895 Maria Skłodowska i Piotr Curie wzięli ślub cywilny w Sceaux. W sierpniu młoda para odbyła podróż poślubną po Francji na rowerach. Po wakacjach wynajęli skromne mieszkanie i zaczęli prowadzić wspólne badania w laboratorium w Szkole Fizyki i Chemii.
Po ogłoszeniu przez H. Becquerela 28 października 1896 odkrycia promieniowania uranu podjęli badania, czy podobnej własności nie wykazują inne minerały. W 1898 Maria i Piotr Curie dokonali odkrycia nowych pierwiastków promieniotwórczych. Pierwszy nazwali polonem na cześć ojczyzny Marii, drugi radem.
W 1899 Maria i Piotr Curie ogłosili komunikat o odkryciu elektryczności indukowanej, którą wywołuje rad. Rząd austriacki na wniosek Wiedeńskiej Akademii Umiejętności umożliwił im nabywanie blendy smolistej z odpadków kopalni w Jachimowie (Czechy).
W 1900 Uniwersytet w Genewie zaproponował Piotrowi Curie katedrę fizyki oraz oficjalne stanowisko dla Marii. Pozostali jednak w Paryżu. Jemu zlecono wykłady w Sorbonie, ona zaś otrzymała posadę nauczycielki w seminarium żeńskim w Svres. Nie przerywali badań w laboratorium. W 1901 Maria i Piotr Curie ogłosili pracę "O ciałach promieniotwórczych"
23 czerwca 1903 Maria przedstawiła swą pracę doktorską "Badania nad ciałami promieniotwórczymi" i przeprowadziła jej obronę w Sorbonie. Egzaminatorzy do zdobytego przez nią tytułu dodali "tres honorable" (bardzo zaszczytnie).
W listopadzie Maria i Piotr Curie otrzymali medal Davy'ego, jedno z najwyższych brytyjskich odznaczeń naukowych.
10 grudnia Akademia Nauk w Sztokholmie ogłosiła, że nagrodę Nobla z fizyki na rok 1903 przyznano w połowie małżeństwu Curie, a w połowie H. Becquerelowi za pracę w dziedzinie promieniotwórczości. Odkrycie radu daje początek nowej nauki nazwanej promieniotwórczością. Rok później otrzymali jeszcze jedną nagrodę "Ozyrysa". 20 tys. franków z przyznanej im kwoty Maria przeznaczyła na wykończenie Sanatorium Dłuskich w Zakopanem. Udzieliła również pieniężnej pomocy biednym studentom Polakom i jednej ze zdolnych seminarzystek w Svres.
16 kwietnia 1906 roku Piotr Curie zginął w katastrofie.
Maria otrzymała katedrę fizyki po mężu. Była pierwszą kobietą w dziejach Francji, która otrzymała stanowisko w szkolnictwie akademickim. W 1908 roku uzyskała tytuł profesora zwyczajnego.
W 1911 roku dostała powtórnie nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii.
W maju 1913 roku wzięła udział w uroczystym otwarciu pracowni promieniotwórczej w Warszawie. Wygłosiła tam wówczas inauguracyjny wykład, pierwszy raz wykładając po polsku. Niedługo wyjechała do Szwajcarii, gdzie odbywała wspólne wycieczki w Alpy z córkami i prof. Einsteinem.
Podczas wojny 1914 pracowała w szpitalach wojskowych, zorganizowała kilka stacji radiologicznych. Przy pomocy Czerwonego Krzyża i Wojskowego Wydziału Zdrowia jeździła po kraju, szkoliła innych. Pomagała jej wówczas siedemnastoletnia córka Irena, studentka Sorbony i pielęgniarka. W pracy zetknęła się z królem belgijskim Albertem i królową belgijską Elżbietą . Podziwiała ich troskę o rannych. Po wojnie wróciła do pracy naukowej.
W 1918 roku dla rządu włoskiego badała zasoby rud promienistych Włoch.
W 1921 roku udała się do Ameryki, gdzie została zaproszona wraz z córkami. W Nowym Jorku otrzymała doktorat honorowy Uniwersytetu Columbia.
W 1924 Maria Skłodowska - Curie otrzymała honorowe obywatelstwo Warszawy.
W 1925 roku doprowadziła wraz z bratem dr Józefem Skłodowskim i siostrą dr Bronisławą Dłuską do powstania Towarzystwa Instytutu Radowego i uzyskała plac pod budowę przy ul. Wawelskiej. Uczestniczyła w położeniu kamienia węgielnego. Gram radu, który otrzymała jako dar rządu USA, przeznaczyła dla Polski. 29 maja wzięła udział przy otwarciu szpitala Instytutu Radowego. Był to jej ostatni pobyt w Polsce.
W 1933 dały się zauważyć pierwsze oznaki choroby, której źródłem stały się prace nad promieniotwórczością. Maria nie przejmowała się chorobą. Interesowały ją prace naukowe, własne i córki Ireny. Latem 1934 r nastąpiło pogorszenie choroby. 4 lipca Skłodowska zmarła w Sancellomoz.

Stulecie otrzymania Nagrody Nobla przez Piotra i Marię Curie.

10. grudnia w Sztokholmie wręczono tegoroczne Noble. Dokładnie 100 lat temu tę najbardziej prestiżową nagrodę naukową powinna odebrać Maria Skłodowska-Curie. Tak się jednak nie stało. Dlaczego?

Oficjalny powód, dla którego ani Maria ani Piotr Curie nie zjawili się 10 grudnia 1903 roku w Sztokholmie, brzmiał: "złe samopoczucie obydwojga małżonków i nawał pracy na uczelni". Państwo Curie wystosowali niezwykle grzeczny list w tej sprawie.

Poincar nie chce Polki

- To tylko część prawdy - twierdzi Karin Blanc, dawna francuska attach kulturalna w Szwecji, która od lat bada francuskie i szwedzkie archiwa na temat Marii Curie i nagród Nobla, autorka książki "Marie Curie et le Nobel". - Powody były trzy - tłumaczy Blanc. - Zły stan zdrowia z pewnością nie był wyłącznie dyplomatyczną wymówką. Maria w sierpniu 1903 roku urodziła przedwcześnie córkę, która zmarła, i po tym zdarzeniu długo dochodziła do siebie, zaś Piotr w tym czasie coraz bardziej cierpiał z powodu choroby popromiennej. Po drugie akurat w tym czasie ważyły się losy posady Piotra na Sorbonie. Curie uważał, że Nagroda Nobla najprawdopodobniej przesądzi sprawę jego stanowiska, nie chciał jednak opuszczać Paryża w najważniejszym momencie. I wreszcie po trzecie - małżonkowie Curie najwyraźniej nie mieli ochoty odbierać Nobla wspólnie z Henri Becquerelem, swoim francuskim kolegą, którego serdecznie nie znosili.

Becquerel otrzymał połowę nagrody, podczas gdy małżeństwo Curie musiało się zadowolić jej pozostałą częścią. Mało brakowało, a Maria w ogóle nie znalazłaby się w gronie laureatów. Karin Blanc zadała sobie trud i prześledziła krok po kroku, kto nominował Skłodowską-Curie do nagrody, a także, kto jej podkładał nogę. Okazało się, że tym drugim był wybitny francuski matematyk Henri Poincar, który promował wyłącznie Becquerela i Piotra Curie. Co więcej, ze śledztwa przeprowadzonego przez Blanc wynika, że Becquerel nie tylko wiedział o tej nominacji, ale brał aktywny udział w jej przygotowaniu, co stało w skrajnej sprzeczności z regulaminem nagrody.


Spóźniona wizyta

Do uznania roli Marii przyczynili się szwedzcy fizycy z Knutem Agstrmem na czele, którzy zaczęli dopytywać się swych francuskich kolegów o słynną już młodą badaczkę z Paryża, współodkrywczynię radu. Pozostawał jednak problem natury technicznej, Marii nikt bowiem oficjalnie nie zgłosił do nagrody w roku 1903. Komitet Noblowski znalazł jednak rozwiązanie, uznano bowiem za nadal obowiązujące jej zgłoszenie z roku 1902.

Sztokholm ostatecznie doczekał się na wizytę państwa Curie, tyle że nastąpiło to dopiero w czerwcu 1905 roku. Ceremonia wręczenia nagrody była skromna, ale uroczysta (czek powędrował do Paryża o czasie, tj. 1,5 roku wcześniej), zaś obowiązkowy wykład noblowski wygłosił wyłącznie Piotr. Maria siedziała tuż obok za katedrą i słyszała wyraźnie, jak ukochany mąż raz po raz wymienia jej imię jako osoby mającej istotny udział w nagrodzonym odkryciu.


Zaliczony jest załącznik gdzie praca jest już w pełni obrobiona i gotowa!