WODY ZIEMI (polecam przed sprawdzianem :)

Spis treści:
I. Hydrosfera
II. Ruchy wody morskiej
III. Rzeki
IV. Jeziora
V.Wody podziemne
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.Hydrosfera- wodna powłoka ziemi
2. Zasoby wodne
97,5%-woda słona
2,5%- woda słodka, w tym
-69,5% lodowce
-30,1% wody podziemne
-0,3% jeziora słodkie
-0,1% bagna, rzeki i inne
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Falowanie- jest wywołane przez wiatr lub w przypadku tsunami przez ruchy płyt tektonicznych
2.Tsunami- fala oceaniczna wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu bądź osuwiskiem ziemi
3. Pływy- cyklicznie powtarzające się zjawisko podnoszenia się i opadania wody w morzach i oceanach (dwa razy na 24h i 54min)
a) dzielimy je na:
-przypływy -> okres podwyższania się poziomu wód
- odpływy -> okres opadania wód
b) przyczyna powstawania pływów
Pływy są spowodowane przyciąganiem Ziemi przez Słońce i Księżyc
c) przebieg pływu
-Przez kilka godzin poziom wody wzrasta (przypływ) i zalewa plażę;
-Woda osiąga swój najwyższy poziom;
-Poziom wody obniża się w ciągu kilku godzin (odpływ);
-Poziom wody przestaje obniżać się, gdy osiąga swój najniższy poziom.
d) przykłady pływów:
Tak jak na Bałtyku pływy są prawie niewidoczne tak na przykład na Mont-Sant-Michel możemy zaobserwować je bardzo dokładnie
4.Prądy morskie - silne strumienie wody płynące w morzach i oceanach.
Są napędzane przez wiatry stałe
Prądy ciepłe->powodują wzrost temperatury i wilgotności powietrza w regionach połozonych w pobliżu ich występowania
zimne prądy->powoduja ochłodzenie oraz zmniejszenie wilgotności powietrza.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.Źródło- to miejsce gdzie rozpoczyna się rzeka
2.Ujście- miejsce, gdzie rzeka kończy swój bieg łącząc się z inną rzeką lub wpadając do morza albo jeziora.
3. Przepływ- Ilość wody która w ciągu sekundy przepływa przez rzekę
4. Dorzecze- obszar, z którego wody powierzchniowe spływają do określonej rzeki lub jej dopływów.
5.Zlewisko- obszar, z którego wody spływają do jednego morza lub oceanu, składający się z dorzeczy rzek głównych uchodzących do tego morza. Zlewiska mórz są częściami składowymi zlewisk oceanów;
6. Dział wodny- graniczna linia na powierzchni ziemi oddzielająca sąsiednie dorzecza, zlewiska lub obszary bezodpływowe.
7.Rzeka okresowa - płynąca regularnie w okresach deszczowych, wysychające w porze suchej;
8. Rzeka epizodyczna- płynące sporadycznie, np. po ulewnych deszczach.
9. Rzeka stała - prowadzące wodę przez cały rok
10. Ustrój rzeczny- obejmujący rzekę główną wraz z jej wszystkimi dopływami bezpośrednimi i pośrednimi (dopływami dopływów), zajmujący określone dorzecze
............................
NAJDŁUŻSZE RZEKI ŚWIATA
1. Amazonka (z Ukajali) -> Ameryka Południowa-> 7025 km
2. Nil (z Kagerą) -> Afryka-> 6671 km
3. Jangcy -> Azja -> 6380 km
4. Missisipi (z Missouri i Red Rock) -> Ameryka Północna -> 5970 km
5. Huang He-> Azja -> 5464 km
6. Ob (z Irtyszem) -> Azja -> 5410 km
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Definicje
a) Jezioro - naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą
b)Pojezierze-miejsce w którym występuje duża ilość jezior
c) Bagno- miejsce stale przesiąknięte wodą
2. Typy jezior
a) tektoniczne
- należą do najgłębszych jezior na świecie
- np.Bajkał
b)przybrzeżne
-powstają w wyniku wyniku wypełnienia przybrzeżnych zagłębień lub w wyniku odcięcia mierzeją dawnej zatoki morskiej
-np. Łebsko, Gardno
c) polodowcowe
- powstają w wyniku działalności lądolodów
-dzielą się na:
~rynnowe -> np. Wigry, Hańcza
~morenowe -> np. Mamry, Śniardwy
~oczka -> np. Jezioro Białe
~cyrkowe -> np. Morskie Oko, Czarny Staw
d) krasowe
- Występują w zagłębieniach skalnych
-np. Jeziora Plitwickie w Chorwacji
e) wulkaniczne
-powstają w kraterach wulkanicznych
-mają owalny kształt
-ich źródłem zasilania są opady
-np. Keli Mutu
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.Wody artezyjskie- wody znajdujące się w niecce geologicznej, w warstwie wodonośnej pomiędzy dwiema warstwami nieprzepuszczalnymi. Występują pod dużym ciśnieniem i są zdolne do samoczynnego wypływu na powierzchnię.
2.Gejzer- bardzo gorące wody wypływające na powierzchnię Ziemi pod dużym ciśnieniem. Wybuchy gejzerów są dość regularne, ale dla każdego źródła odstępy pomiędzy kolejnymi wybuchami są inne. Woda może być wyrzucana na wysokość nawet 30-70 m.
3. Wody gruntowe- wody podziemne, zalegające na większych głębokościach niż wody zaskórne. Nie podlegają bezpośrednim wpływom czynników atmosferycznych, są przefiltrowane i z tego względu nadają się do użytkowania dla celów spożywczych.
4. Wody zaskórne – wody podziemne, znajdujące się bardzo płytko pod powierzchnią gruntu. Wody te cechują się zmiennością temperatury i z reguły są zanieczyszczone. Z tego względu nie nadają się do celów spożywczych.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------