Fryderyk Franciszek Chopin

Fryderyk Franciszek Chopin - kompozytor i pianista polski, urodzony 1 marca 1810 (według oświadczeń samego artysty i jego rodziny) lub 22 lutego (według metryki chrztu, sporządzonej kilka tygodni po urodzeniu) we wsi Żelazowa Wola koło Sochaczewa, na Mazowszu, w ówczesnym Księstwie Warszawskim. Dwór w Żelazowej Woli stanowił posiadłość hrabiów Skarbków. Ojciec kompozytora Mikołaj (Nicolas) Chopin, spolonizowany Francuz, był tam zatrudniony jako nauczyciel i wychowawca dzieci. Urodzony w 1771 roku w Marainville (Lotaryngia, Francja) już w dzieciństwie związał się z polskimi rodzinami: hrabiego Michała Paca i administratora jego majątku Jana Adama Weydlicha. W wieku 16 lat przyjechał z nimi do Polski i osiadł tu na stałe. Do Francji już nie powrócił i żadnych kontaktów ze swoją rodziną francuską nie utrzymywał. Swoje dzieci wychował na Polaków.

W 1806 roku Mikołaj Chopin poślubił Teklę Justynę Krzyżanowską, zarządzającą gospodarstwem Skarbków w Żelazowej Woli. Mieli oni czworo dzieci: córki Ludwikę, Izabelę, Emilię i syna Fryderyka, który był drugim z kolei dzieckiem. Kilka miesięcy po narodzinach Fryderyka cała rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie Mikołaj Chopin otrzymał posadę wykładowcy języka i literatury francuskiej w Liceum Warszawskim. Prócz tego prowadził pensjonat dla synów ziemiańskich spoza Warszawy.

Muzyczny talent Fryderyka objawił się niezwykle wcześnie, porównywano go z dziecięcym geniuszem Mozarta. Mając 7 lat był już autorem dwóch polonezów (g-moll i B-dur). Pierwszy z nich wydano od razu drukiem w sztycharni nut księdza Cybulskiego. O cudownym dziecku pisały warszawskie gazety, "mały Chopinek" był ozdobą i atrakcją przyjęć w arystokratycznych salonach stolicy. Wcześnie też zaczął występować publicznie na koncertach dobroczynnych. Pierwszych profesjonalnych lekcji gry na fortepianie udzielał mu Wojciech Żywny (ur. 1756 w Czechach). Lekcje te trwały od 1816 do 1822 roku, do momentu, w którym Żywny nie był już w stanie niczego więcej nauczyć bieglejszego od siebie ucznia. Dalej nad rozwojem talentu Fryderyka czuwał być może Wilhem Wacław Wrfel (ur. 1791 w Czechach), pierwszorzędny pianista i profesor konserwatorium, który miał udzielać mu cennych choć nieregularnych porad w zakresie gry na fortepianie i organach.

W latach 1823-26 Fryderyk pobierał naukę w Liceum Warszawskim, gdzie jego ojciec był profesorem. Letnie wakacje spędzał na wsi w majątkach kolegów szkolnych w różnych rejonach kraju, m. in. dwukrotnie w Szafarni na Kujawach, gdzie zdradził szczególne zainteresowanie folklorem (muzyką i obrzędami). Słuchał, notował teksty piosenek ludowych, uczestniczył w obrzędach (weselach, dożynkach), tańczył i grał na basetli z muzykantami wiejskimi, z czego zdawał szczegółowe relacje w listach. Polski (nizinny) folklor muzyczny, w jego autentycznej, surowej postaci, z jego specyficzną tonalnością, bogactwem rytmów, tanecznym wigorem, poznał doskonale i czerpał z niego - pisząc w 1825 roku swoje pierwsze mazurki, a później następne. Nie zapomniał go do końca życia.

Jesienią 1826 roku został studentem wydziału "teorii muzyki, jenerałbasu i kompozycji" warszawskiej Szkoły Głównej Muzyki (stanowiącej część Konserwatorium, a równocześnie związanej z Uniwersytetem Warszawskim), kierowanej przez Józefa Elsnera (ur. 1769 na Śląsku). W klasie fortepianu nie studiował. Elsner, zdając sobie sprawę z wyjątkowego talentu Chopina, pozwolił mu zgodnie z jego naturą i temperamentem koncentrować się na muzyce fortepianowej, był jednak nieugięty w sprawach dotyczących przedmiotów teoretycznych, zwłaszcza kontrapunktu. Chopin, obdarzony z natury wspaniałą inwencją melodyczną, łatwością swobodnego improwizowania, skłonnością do błyskotliwych efektów i pięknie brzmiących harmonii, wyrobił sobie w szkole Elsnera solidny warsztat, dyscyplinę i precyzję konstrukcji, odpowiedzialność za sens i logikę każdej nuty. W czasie studiów powstały pierwsze szeroko rozbudowane dzieła: Sonata c-moll, Wariacje op. 2 na temat z Don Juana Mozarta, Rondo a la Krakowiak, Fantazja op. 13 na tematy polskie (trzy ostatnie na fortepian z orkiestrą) oraz Trio g-moll na skrzypce, wiolonczelę i fortepian. Naukę w Szkole Głównej Muzyki Chopin ukończył w 1829 roku, a Elsner w raporcie po trzecim roku nauki zapisał: "Trzecioletni Szopen Fryderyk - szczególna zdatność, geniusz muzyczny".

Po zakończeniu nauki Fryderyk planował dłuższy pobyt za granicą dla poznania życia muzycznego Europy i zdobycia sławy. Dotąd nie opuszczał Polski z wyjątkiem dwóch krótkich wyjazdów do Prus. W 1826 roku spędził wakacje w Bad Reinertz (dzisiejsze Duszniki-Zdrój) na Dolnym Śląsku, a w dwa lata później towarzyszył prof. Feliksowi Jarockiemu, przyjacielowi ojca, zaproszonemu na zjazd przyrodników, w podróży do Berlina, gdzie - nikomu nie znany - poprzestał tylko na prywatnej obserwacji życia muzycznego. Teraz miał śmielsze zamiary. Natychmiast po ukończeniu studiów, w lipcu 1829 roku udał się w towarzystwie znajomych na krótką wycieczkę do Wiednia. Dzięki Wrflowi, który wprowadził go w towarzystwo muzyków, Chopin wystąpił dwukrotnie w Krtnerthortheater, grając z orkiestrą Wariacje op. 2 na temat Mozarta i Rondo a la Krakowiak op. 14. Odniósł fenomenalny sukces u publiczności. Krytyka, jakkolwiek ganiła jego grę za małą siłę dźwięku, kompozycje również oceniła bardzo wysoko. W ślad za tym wydawca wiedeński Tobias Haslinger opublikował Wariacje na temat Mozarta (1830). Było to pierwsze wydanie utworu Chopina za granicą (dotąd publikował swoje utwory w Warszawie).

Po powrocie do Warszawy Chopin, wolny już od szkolnych obowiązków, z tym większą pasją zajął się komponowaniem, pisząc m. in. dwa koncerty fortepianowe z orkiestrą: f-moll i e-moll. W inspiracji Koncertu f-moll niemałą rolę odegrało uczucie kompozytora do Konstancji Gładkowskiej - studentki Konserwatorium w klasie śpiewu. W okresie tym powstały także pierwszy nokturn i pierwsze etiudy, walce, mazurki, pieśni do słów Stefana Witwickiego. W ostatnich miesiącach przed planowanym dłuższym wyjazdem Chopin dał szereg publicznych występów, głównie w Teatrze Narodowym, gdzie odbyły się prawykonania obu koncertów. Celem wyjazdu miał być początkowo Berlin, dokąd zapraszał artystę książę Antoni Radziwiłł (namiestnik króla pruskiego, zarządzający Wielkim Księstwem Poznańskim), który zachwycał się talentem Fryderyka od dawna, a jesienią 1829 gościł go u siebie w Antoninie. Jednak Chopin wybrał w końcu Wiedeń, by potwierdzić odniesiony tam sukces i utrwalić swą pozycję. 11 października 1830 roku odbył się w Teatrze Narodowym uroczysty pożegnalny koncert, na którym Chopin wykonał Koncert e-moll, śpiewała również Konstancja Gładkowska. 2 listopada Fryderyk wraz z przyjacielem Tytusem Woyciechowskim wyjechali do Austrii, z zamiarem udania się później do Włoch.

Niewiele dni po ich przybyciu do Wiednia przyszła wiadomość, że w Warszawie wybuchło powstanie (tzw. listopadowe) przeciwko zależności Królestwa Polskiego od Rosji i obecności na tronie polskim cara. Rozpoczęła się wielomiesięczna wojna polsko-rosyjska. Woyciechowski powrócił do Warszawy, by wstąpić do wojska, Fryderyk zaś uległ perswazjom przyjaciela i pozostał w Wiedniu. W złym stanie ducha, niespokojny o los kraju i najbliższych, przestał myśleć o rozwoju swojej kariery. Tłumaczył to w liście Elsnerowi: "Malfatti na próżno stara się mnie przekonać, że każdy artysta jest kosmopolitą. Choćby i tak było, to jako artysta jestem jeszcze w kolebce, a jako Polak trzeci krzyżyk zacząłem; więc mam nadzieję, że znając mnie za złe mi Pan nie weźmiesz, żem dotychczas o układzie koncertu nie myślał." Do występu doszło dopiero 11 czerwca 1831 w Krtnerthortheater, gdzie wykonał Koncert e-moll. W Wiedniu spędził Chopin osiem miesięcy. Czasu nie zmarnował. Silne, dramatyczne doświadczenia w sferze uczuć zapłodniły wyobraźnię twórczą kompozytora, przyspieszając - być może - formowanie się nowego, indywidualnego stylu, innego od wczesnego stylu brillant. Powstają dzieła ujawniające nieznaną dotąd siłę i pasję, jak szkic Scherza h-moll, a przede wszystkim potężne, przełomowe w środkach etiudy z opusu 10.

Zrezygnowawszy z wyjazdu do Włoch ze względu na toczące się tam walki (przeciw Austrii), Chopin postanowił udać się do Paryża. Po drodze zatrzymał się najpierw w Monachium, gdzie dał koncert (28 VIII), a potem, w Stuttgarcie. Tam doszła go tragiczna wiadomość o klęsce powstania i zdobyciu Warszawy przez Rosjan. Zareagował na nią gorączką i rozstrojem nerwów. Ślady ówczesnych przeżyć znajdujemy w jego zapiskach (tzw. dziennik stuttgarcki): "Wróg w domu [...] o boże, jesteś ty! - Jesteś i nie mścisz się! - Czy jeszcze ci nie dość zbrodni moskiewskich - albo - alboś sam Moskal! [...] a ja tu bezczynny - a ja tu z gołymi rękami - czasem tylko stękam, boleję na fortepianie - rozpaczam."

Jesienią 1831 roku Chopin pojechał do Paryża, gdzie spotkał wielu rodaków. Po narodowej klęsce tysiące uchodźców (uczestnicy walk, politycy, ludzie kultury, m. in. pisarz Julian Ursyn Niemcewicz, poeci romantyczni Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, warszawscy przyjaciele Fryderyka - poeci Stefan Witwicki, Bohdan Zaleski) szukało schronienia przed rosyjskimi okupantami w najbardziej przyjaznym im kraju i mieście. Chopin związał się blisko z tzw. Wielką Emigracją, przyjaźnił się z jej przywódcą, księciem Adamem Czartoryskim, został członkiem Towarzystwa Literackiego Polskiego, wspierał je finansowo, brał udział w emigracyjnych zebraniach, grał na imprezach dobroczynnych dla ubogich emigrantów, sam je organizował. Jego pozycja jako artysty urosła w Paryżu bardzo szybko. Dzięki listom polecającym, które przywiózł z Wiednia, trafił od razu do środowiska muzycznego, które przyjęło go bardzo życzliwie. Zawarł liczne przyjaźnie z młodymi muzykami: Lisztem, Hillerem, Berliozem, Franchommem. Później, w roku 1835 w Lipsku poznał również Schumanna, który bardzo wysoko cenił jego dzieła. Wielki pianista Friedrich Kalkbrenner, nazywany królem fortepianu, usłyszawszy grę nieznanego przybysza z Warszawy, zorganizował mu koncert. Odbył się on 26 lutego 1832 roku w sali Pleyela. Chopin odniósł olbrzymi sukces, z dnia na dzień stał się sławnym muzykiem Paryża. Za sukcesem estradowym przyszło zainteresowanie wydawców. Już w lecie 1832 Chopin podpisał kontrakt z czołową paryską firmą wydawniczą Schlesingera. Równocześnie jego utwory ukazywały się w Lipsku (Probst, potem Breitkopf) i w Londynie (Wessel).

Jednak najważniejszym źródłem dochodów Chopina w Paryżu były lekcje. Stał się wziętym nauczycielem fortepianu wśród polskiej i francuskiej arystokracji. Paryskie salony były też ulubionym miejscem jego występów. Chopin, jako pianista stawiany obok największych artystów swojej epoki, jak Kalkbrenner, Liszt, Thalberg, Herz, w przeciwieństwie do nich nie lubił grać na publicznych estradach. Występował rzadko i niechętnie. Za to w prywatnym, przyjaznym gronie ujawniał największy artyzm, pełnię swych możliwości pianistycznych i ekspresyjnych.

Osiadłszy w Paryżu, Chopin świadomie wybrał status emigranta. Mimo prośby ojca, nie podporządkował się rozporządzeniu cara (formalnie króla zniewolonej Polski) i nie zgłosił się do ambasady rosyjskiej w celu przedłużenia paszportu. Tym samym, zaliczony w poczet politycznych uchodźców, odciął sobie możliwość legalnego przyjazdu do kraju. Bardzo jednak tęsknił za bliskimi. Broniąc się przed samotnością, zamieszkał razem z rodakiem emigrantem, doktorem Aleksandrem Hoffmanem, a po jego wyjeździe z Paryża - ze swoim dawnym warszawskim przyjacielem, również powstańcem i lekarzem, Janem Matuszyńskim. Z rodzicami mógł się spotkać tylko poza Polską. Gdy w sierpniu 1835 roku rodzice Chopina udali się do Karlsbadu na leczenie, pojechał tam również Fryderyk. Wkrótce potem, będąc w pobliskim Dreźnie, odnowił znajomość z rodziną Wodzińskich. Trzej młodzi Wodzińscy wychowywali się przed laty w pensjonacie Mikołaja Chopina. Ich młodsza siostra Maria była teraz dorastającą panienką, utalentowaną muzycznie i plastycznie. Fryderyk zakochał się w niej, zapragnął ją poślubić i stworzyć na obczyźnie własny dom. Rok później podczas wakacji spędzanych wspólnie z Marią i jej matką w Marienbadzie (obecnie Mriansk Lzni w Czechach), potem w Dreźnie oświadczył się o rękę siedemnastoletniej Marii i został przyjęty pod warunkiem, że będzie dbał o swoje zdrowie. Narzeczeństwo było nieoficjalne. Do małżeństwa nie doszło. Rodzice Marii, zaniepokojeni złym stanem zdrowia Fryderyka (w zimie poważnie chorował), a zwłaszcza jego niezdrowym (nieregularnym) trybem życia, uznali go po roku "próby" za nieodpowiedniego partnera dla córki. Chopin bardzo przeżył zerwanie. Listy od Wodzińskich, związane w mały pakiet opatrzył napisem "Moje bida".

By oderwać się od przykrych wspomnień, wyjechał w lipcu 1837 roku z Camille Pleyelem do Londynu. Niedługo potem Chopin związał się ze sławną pisarką francuską George Sand. Starsza od niego o sześć lat autorka śmiałych powieści obyczajowych, rozwódka z dwojgiem dzieci, ofiarowała samotnemu artyście to, czego mu od czasu opuszczenia Warszawy najbardziej brakowało: nadzwyczajną czułość, ciepło, wręcz macierzyńską troskliwość. Zimę 1838/39 kochankowie spędzili na hiszpańskiej wyspie Majorce, w górach, mieszkając w dawnym klasztorze w Valdemosie. Tam wskutek złej pogody Chopin rozchorował się ciężko. Były to symptomy gruźlicy. Przez wiele tygodni był tak słaby, że nie mógł wychodzić z domu, mimo to intensywnie pracował; skomponował tam szereg arcydzieł: cykl 24 preludiów, Poloneza c-moll, Balladę F-dur, Scherzo cis-moll. Po powrocie z Majorki wiosną 1839, po rekonwalescencji w Marsylii, jeszcze w stanie wielkiego osłabienia Chopin zamieszkał w posiadłości George Sand w Nohant, w środkowej Francji. Odtąd do roku 1846 (z wyjątkiem 1840) będzie tu spędzał długie wakacje, tylko na zimę wracając do Paryża. Był to najszczęśliwszy okres w jego życiu od czasu opuszczenia rodzinnego domu, a w jego twórczości - najbardziej płodny. W Nohant powstała większość najwybitniejszych i najgłębszych dzieł Chopina. W Paryżu traktowano kompozytora i pisarkę jak małżeństwo, choć nim nie byli. Mieli wspólnych przyjaciół w kręgach artystycznych (m. in. malarz Delacroix, śpiewaczka Viardot), także wśród polskiej emigracji (m. in. Mickiewicz, Grzymała). Przez lata żywili do siebie miłość i przyjaźń, jednak wroga wobec Chopina postawa dorastającego syna George Sand, wywierającego na nią silny wpływ, powodowały coraz poważniejsze konflikty. Definitywne zerwanie nastąpiło w lipcu 1847 roku.

Ciężkie przeżycia osobiste, a także utrata Nohant (tak ważnego dla jego życia i twórczości) mocno odbiły się na stanie psychicznym i fizycznym Chopina. Niemal przestał komponować: do końca życia napisze już tylko parę miniatur. W kwietniu 1848 roku Fryderyk pod wpływem namów swej uczennicy, Szkotki Jane Stirling wyjechał do Anglii i Szkocji. Miss Stirling wraz z siostrą organizowały mu tam koncerty oraz odwiedziny w coraz to innych miejscowościach i zamkach szkockiej arystokracji. Wyjątkowo intensywny tryb życia, nadmierne eksploatowanie sił przez ustawiczne wędrówki i liczne występy, a przy tym niekorzystny dla jego płuc klimat - pogorszyły znacznie jego stan zdrowia. 16 listopada 1848 roku, pomimo słabości i gorączki, dał swój ostatni w życiu koncert, grając na rzecz polskich emigrantów w sali Guildhall w Londynie. Kilka dni później powrócił do Paryża.

Szybko postępująca choroba uniemożliwiła mu udzielanie lekcji. W lecie przyjechała z Warszawy najstarsza siostra Chopina - Ludwika Jędrzejewiczowa, aby zaopiekować się chorym bratem. 17 października 1849 roku Fryderyk Chopin zmarł na gruźlicę płuc w swoim ostatnim paryskim mieszkaniu przy placu Vendme. Został pochowany na cmentarzu Pere-Lachaise w Paryżu. Zgodnie z ostatnią wolą wyjęte po śmierci serce Chopina siostra jego przywiozła do Warszawy, gdzie zostało w urnie wmurowane w filar kościoła Św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu.




CHOPIN W DATACH!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!



1810 - 1826. PROLOG

1826 - 1835. METAMORFOZY

1835 - 1846. APOGEUM

1846 - 1849. EPILOG



1810 - 1826. PROLOG: Okres objawienia się talentu. Twórczość e 18ylu postklasycznus a sentymentalnym



Lata dziecięctruj10 - 1816

1810

1 III (22 II) Urodził się Fryderyk Chopin we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu, syn Justyny z Krzyżanowskich (1782-1861) z Długiego na Kujawach i Mikołaja Chopina (1771-1844) z Marainville w Lotaryngii, guwernera synów hr. Skarbka

23 IV chrzest w kościele w Brochowie k. Sochaczewa

1 X Mikołaj Chopin zaczyna uczyć w Liceum Warszawskim, rodzina przenosi się do Warszawy

1811

9 VII urodziła się siostra, Izabella

1812

1 I Mikołaj Chopin zostaje wykładowcą języka francuskiego w Szkole Artylerii i Inżynierii

20 XI urodziła się siostra Chopina, Emilia

1814

1 VI Mikołaj Chopin mianowany wykładowcą literatury i języka francuskiego w Liceum Warszawskim

Lata nauki domowej 1816 – 1823

1816

Chopin rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego; wspólnie z siostrą Ludwiką (ur. 1807) grywają na 4 ręce

1817

pierwsze próby kompozytorskie: Polonez B-dur zapisany ręką Mikołaja Chopina oraz inne (zaginione) tańce, wariacje i marsze

XI Polonez g-moll, dedykowany Wiktorii Skarbek, zostaje wydany przez księdza I. J. Cybulskiego

1818

24 II na wieczorze Towarzystwa Dobroczynności urządzonym przez Juliana Ursyna Niemcewicza w pałacu Radziwiłłowskim Chopin gra Koncert e-moll Vojti cha Jiroveca; wiersz deklamuje Zygmunt Krasiński

1821

23 IV W. Żywnemu dedykuje Poloneza As-dur

1822

kończy naukę fortepianu u Żywnego, zaczyna brać prywatne lekcje kompozycji u Józefa Elsnera; podobno również gry na organach u Vilma Wrfla

1823

24 II na koncercie Towarzystwa Dobroczynności, organizowanym przez Józefa Jawurka, gra Koncert Ferdinanda Riesa

Lata licealne 1823 – 1826

1823

IX wstępuje do IV klasy Liceum Warszawskiego, kierowanego przez Samuela B. Lindego

1824

VIII/IX wakacje w Szafarni (Ziemia Dobrzyńska u rodziny Dominika Dziewanowskiego; jest świadkiem zjazdu ziemiaństwa; poznaje folklor wiejski (wesele, dożynki) i żydowski (kapele)

10 VIII pierwszy znany list do rodziców; od 16 VIII zabawne listy pod nazwą "Kurier Szafarski"

15 VIII w Szafarni przed miejscowym audytorium gra Koncert Friedricha W. Kalkbrennera

wspólnie z siostrą Emilią pisze komedyjkę Omyłka czyli Mniemany filut i zakłada dziecięce "Literackie Towarzystwo Rozrywki"

komponuje Wariacje E-dur na temat piosenki szwajcarskiej i Poloneza gis-moll; z tegoż czasu pochodzą zaginione kompozycje (mazurki, walce, polonezy, marsze)

1825

27 V na koncercie w konserwatorium improwizuje na eolopantaleonie, wynalazku J. Długosza

2 VI w litografii A. Brzeziny ukazuje się Rondo op. 1

7 VI "Kurier Warszawski" donosi o fantazjowaniu na eolomelodikonie F. A. Brunnera w kościele ewangelickim

26 - 28 VI na popisie publicznym Liceum Chopin otrzymuje pochwałę; w sali konserwatorium gra Koncert Ignaza Moschelesa (?)

VIII drugie wakacje w Szafarni, wypad do Torunia, zwiedzanie domu Kopernika; młodzieńcze przyjaźnie: z Janem Białobłockim i Janem Matuszyńskim

24 VIII okrężne w Obrowie: notuje wiejską przyśpiewkę

26 VIII relacja o nowych kontaktach z folklorem żydowskim

30 X pod wrażeniem Cyrulika sewilskiego Gioacchina A. Rossiniego

XI zostaje organistą Liceum u Wizytek

1825/26

Przypuszczalnie w tym czasie komponuje nowe tańce i wariacje

1826

I - II komponuje Marsza żałobnego c-moll op. posth; bierze udział w manifestacyjnym pogrzebie Stanisława Staszica

II pierwsza relacja o chorobie

3 VII na warszawskiej premierze Freischtz Carla M. von Webera

27 VII kończy z "pochwałą" naukę w Liceum; wśród kolegów m.in. Julian Fontana, Wilhelm Kolberg, Jan Matuszyński i Tytus Woyciechowski

na przedstawieniu La gazza ladra Rossiniego; na temacie opery powstaje trio Poloneza b-moll

25 VII wyjazd z matką do Dusznik przez Łowicz, Kutno, Kalisz i Wrocław

2 VIII - 11 IX na kuracji w Dusznikach (były tam również siostry Emilia i Ludwika); ok. 11(?) i 16 VIII koncertuje na cel dobroczynny





1810 - 1826. METAMORFOZY: Okres objawienia się talentu. Twórczość w stylu brillant i wczesnoromantycznym.

Lata studiów kompozytorskich 1826 – 1829

1826

IX zapisuje się na pierwszy rok Szkoły Głównej Muzyki, kierowanej przez J. Elsnera

26 XI do J. Białobłockiego: "Chodzę do Elsnera na kontrapunkt ścisły 6 godzin na tydzień, słucham Brodzińskiego, Bentkowskiego i innych, w jakimkolwiek związku będących obiektów z muzyką"

16 XII Improwizacja na choralionie Brunnera

powstaje Rondo a la Mazur F-dur op. 5

1827

10 IV Emilia Chopin umiera na gruźlicę

17 VII egzamin z kompozycji u Elsnera; w raporcie m. in. "pierwszoletni: Chopin Fryderyk (szczególna zdolność)"

VII wycieczka do Gdańska

1827-28

na studiach u Elsnera: Sonata c-moll op. 4 jemu dedykowana oraz Wariacje B-dur na temat z "Don Juana" op. 2 pierwsze kompozycje Chopina interesujące zagranicznych wydawców

1828

II w litografii A. Brzeziny ukazuje się Rondo op. 5

III słucha i poznaje Johanna Nepomuka Hummla koncertującego w Warszawie

22 VII egzaminy w Szkole Głównej; Elsner w raporcie: "Chopin F., szczególna zdatność, drugoletni, wyjechał dla polepszenia zdrowia"

VII - IX lato w Sannikach (k. Płocka); zaczyna pracę nad Triem g-moll op. 8

9 IX wyrusza w podróż do Berlina

20 IX do rodziny: "słyszałem już jedno oratorium w Singakademii, Corteza [Spontiniego], Il matrimonio segreto Cimarosy, Kolportera Onslowa. Jednakże oratorium Ccilienfest Hndla więcej zbliżało się do ideału, jaki sobie o wielkiej muzyce utworzyłem [...] Jutro Freischtz!"

29 IX w drodze powrotnej z Berlina

X dwa dni w Poznaniu; na przyjęciu u arcybiskupa Teofila Wolickiego

XII z Julianem Fontaną gra Rondo C-dur na dwa fortepiany; improwizuje i bawi się w salonach warszawskich, bierze udział w przedstawieniach teatru amatorskiego

27 XII kończy Rondo a la Krakowiak F-dur op. 14

1829

kończy Trio op. 8, komponuje Fantazję na tematy polskie A-dur op. 13

21 IV na koncercie uczniów Carla Solivy poznaje Konstancję Gładkowską (1810-80)

23 V - 14 VII Chopin świadkiem serii koncertów Niccolo Paganiniego i Karola Lipińskiego oraz gorącej dyskusji prasowej z udziałem Elsnera, Karola Kurpińskiego i Maurycego Mochnackiego

20 VII kończy Szkołę Główną Muzyki; w raporcie Elsnera: "Chopin F., trzecioletni, szczególna zdatność, geniusz muzyczny"

Lata wędrówki 1829 - 1831

1829

VII wyjazd do Wiednia przez: Opoczno, Miechów, Kraków, Bielsko, Cieszyn i dalej przez Morawy

23 VII zwiedza w Krakowie Bibliotekę Jagiellońską; podczas tygodniowego postoju poznaje zabytki miasta i krajobraz okolicy

31 VIII - 19 VIII w Wiedniu; poznaje m. in. V. Jiroveca, Conradina Kreutzera, Carla Czernego, Tobie Haslingera; słucha gry Leopoldiny Blahetki; zwiedza fabryki fortepianów K. Graffa i A. Steina; ogląda galerię obrazów; w operze poznaje La Dame Blanche Franois-A. Boieldieu, La Cenerentola Rossiniego, Il Crociato in Egitto Giacomo Meyerbeera i Joseph en Egypte Etienne-N. Mhula

11 VIII daje koncert w Krtnerthortheater; gra Wariacje na temat z "Don Juana" op. 2 oraz improwizuje na temat Chmiela i arii z La Dame Blanche

18 VIII drugi koncert w Krtnerthortheater: gra Wariacje op. 2 i Rondo op. 14

19 VIII wyjazd do Pragi; 22 VIII słucha 48 kanonów i fug Augusta Klengla, 23 VIII wraz z Ignacym Maciejowskim komponuje dla Vclava Hanki piosenkę Jakież kwiaty

23 VIII wyjazd doTeplic; u X. Clary Aldringen improwizacje na temat Mose in Egitto i Il Barbiere di Sevilla Rossiniego oraz "śpiewów polskich"

25 VIII w Dreźnie do 2 IX (?); zwiedza galerię obrazów

26 VIII ogląda Fausta Johanna W. Goethego ("okropna, ale wielka fantazja"); powrót do Warszawy przez Wrocław

IX pozuje Ambrożemu Mieroszewskiemu do portretu

X zaczyna bywać na wieczorach muzyki kameralnej u Josepha Ch. Kesslera

3 X wyznanie do T. Woyciechowskiego: "bo ja już może na nieszczęście mam mój ideał, któremu wiernie, nie mówiąc z nim, już pół roku służę, który mi się śni, na którego pamiątkę stanęło adagio od mojego koncertu"

20 X równolegle do pracy nad Koncertem f-moll op. 21 zaczyna komponować etiudy

X - XI wyjeżdża w Poznańskie, do Strzyżewa (Wiesiołowscy) i Antonina; daje tam lekcje Wandzie Radziwiłłównie, jest portretowany przez jej siostrę Elizę; poznaje partyturę Fausta X. Antoniego Radziwiłła, pisze dla niego Poloneza op. 3

14 XI do T. Woyciechowskiego: "napisałem parę exercissów [etiud] przy Tobie bym je dobrze zagrał"

1830

7 II Chopin wykonuje z towarzyszeniem małej orkiestry Koncert f-moll w gronie rodziny i przyjaciół

3 III w salonie Chopinów prezentacja Koncertu f-moll i Fantazji A-dur

17 III w Teatrze Narodowym pierwszy własny koncert Chopina; gra Koncert f-moll i Fantazję A-dur, orkiestrą dyryguje K. Kurpiński

18 III M. Mochnacki w "Kurierze Polskim": "Zaiste! daleko rozgłosi swe imię, kto w młodych latach tak zaczyna"

22 III drugi koncert w Teatrze Narodowym: Koncert f-moll i Rondo a la Krakowiak; improwizacje na temat W mieście dziwne obyczaje i wiat srogi

IV u T. Haslingera w Wiedniu ukazują się Wariacje op. 2

15 V do T. Woyciechowskiego o pracy (IVVIII?) nad Koncertem e-moll op. 11: "Adagio od nowego koncertu jest w E-dur. Nie ma to być mocne, jest ono więcej romansowe [...] Pomimo woli przez oczy wlazło mi coś do głowy i lubię się z tym pieścić"

V - VI Ośmiokrotnie obecny na koncertach Henriette Sontag

8 VII bierze udział w koncercie benefisowym śpiewaczki Barbary Majerowej w Teatrze Narodowym; gra Wariacje op. 2

ok. 10 - 20 VII w Poturzynie (Lubelszczyzna) u T. Woyciechowskiego

24 VII słucha K. Gładkowskiej w Teatrze Narodowym (debiut w partii tytułowej w Anieli Ferdinando Para)

29 VIII w Sochaczewie, w obozie wojskowym gen. Piotra Szembeka; gra, improwizuje

18 IX do T. Woyciechowskiego: "zacząłem poloneza z orkiestrą [op. 22], ale tylko dopiero się cznie, jest czątek, ale początku nie ma"

22 IX prezentacja Koncertu e-moll w mieszkaniu Chopina

24 IX "Krajowy Dziennik Powszechny" o nowym Koncercie: "jest to utwór geniusza [...] Ma wyjechać za granicę [...] Miejmy nadzieję, iż żadna obca stolica nie zatrzyma go na zawsze"

11 X koncert pożegnalny w Teatrze Narodowym, z udziałem m. in. K. Gładkowskiej; Chopin gra Koncert e-moll i Fantazję na tematy polskie op. 13

2 XI data na czystopisie dwu Etiud z op. 10 (C-dur i a-moll)

opuszcza Warszawę, udając się do Wiednia; żegnany w oberży na Woli kantatą Zrodzony w polskiej krainie J. Elsnera

5 XI w Kaliszu; dalsza droga wespół z T. Woyciechowskim

6 - 9 XI we Wrocławiu: w teatrze na Der Alpenknig Ferdynanda Raimunda i Maurer und Schlosser (Le maon) Daniela F. E. Aubera; 8 XI koncertuje w Resursie: Larghetto i Rondo z Koncertu e-moll, improwizacje na temat La muete de Portici Aubera

10 - 19 XI w Dreźnie: na koncercie Antoinetty Pechwell (10 XI), w operze na Tankredzie Rossiniego (13 XI), w galerii oWiedów

20 XI wyjazd przez Pragę do Ó%_nia (gdzie pozostaje do 20 VII 1831); zamieszkuje na Kohlmarkt 9

29/30 XI wybuch powstania w Warszawie: T. Woyciechowski odwodzi Chopina od wzięcia w nim udziału, sam wraca do kraju

XII znajomości muzyczne, m. in. Anton Diabelli, V. Jirovec, Joseph Merk i Josef Slavik

24 - 25 XII samotne święta; w katedrze św. Szczepana: "ponura roiła mi się harmonia"

26 XII do J. Matuszyńskiego: "W salonie udaję spokojnego a wróciwszy do domu piorunuję na fortepianie [...] przeklinam chwilę wyjazdu"

1830/31

wśród kompozycji datowanych na ten czas: mazurki z op. 6 i 7, nokturny z op. 9 i 15 (nr 2), etiudy z op. 10 (nr 5 i 6); z utworów nurtu prywatnego m. in. Lento con gran espressione oraz Piosnka litewska i Wojak

1831

1 I do J. Matuszyńskiego: "U was żyję [...] Tyś w wojsku. Czemu nie mogę choć bębnić"

26 (29?) I do J. Elsnera: "jako artysta jestem jeszcze w kolebce, a jako Polak trzeci krzyżyk zacząłem"

IV w sztambuchu: "Jej obraz stoi mi przed oczyma"

IV - VI według tradycji w Wiedniu powstały pierwsze rzuty Scherza h-moll i Ballady g-moll a także Mazurków op. 17

11 VI bierze udział w koncercie dyrygenta D. Mattisa; gra Koncert e-moll

VII (?) pracuje nad Polonezem op. 22; w Wiedniu powstają również pieśni Smutna rzeka i Narzeczony

16 VII do rodziny: "Mój fortepian nie słyszał, tylko mazury"; Mazurek f-moll op. 7 nr 3 wpisany do dwóch sztambuchów

20 VII opuszcza Wiedeń, udając się przez Linz, Salzburg, Monachium i Stuttgart do Paryża

22 VII z Linzu przez Alpy do Salzburga

28 VIII w Monachium bierze udział w poranku Philharmonische Verein; gra Koncert e-moll i Fantazję na tematy polskie

4 (?) IX w Stuttgarcie; spotkanie z Johannem P. Pixisem

8 IX wzięcie Warszawy przez Rosjan i upadek powstania; Chopin w tzw. dzienniku stuttgarckim: "Wróg w domu [...] O boże, jesteś ty! Jesteś i nie mścisz się! Czy jeszcze ci nie dość zbrodni moskiewskich albo alboś sam Moskal! [...] a ja tu bezczynny a ja tu z gołymi rękami"

wg tradycji w Stuttgarcie powstał pomysł Etiudy c-moll z op. 10 (nazywanej "Rewolucyjną") oraz Preludium d-moll z op. 28

Lata adaptacji 1831 - 1835

1831

IX w Paryżu; zamieszkuje na Boulevard Poissonniere 27; pierwsze kontakty muzyczne przez F. Para, do którego miał listy polecające

17 XI poznaje Delfinę Potocką

XI kontakty z G. Rossinim, Luigi Cherubinim, Pierre Baillotem, Henri Herzem, Ferencem Lisztem, Ferdinandem Hillerem oraz F. Kalkbrennerem; ten ostatni proponuje Chopinowi lekcje gry fortepianowej

27 XI Elsner przestrzega Chopina przed przyjęciem propozycji Kalkbrennera

7 XII w "Allgemeine Musikalische Zeitung" recenzja Roberta Schumanna z Wariacji op. 2; słynne: "Panowie, kapelusze z głów, oto geniusz"



12 XII do T. Woyciechowskiego: "Mnie tu wiatr zapędził [...] Paryż jest to wszystko co chcesz [...] Jakoż nie wiem, czy gdzie więcej pianistów"; pod wrażeniem Robert le diable G. Meyerbeera: "to arcydzieło nowej szkoły"

14 XII do J. Elsnera: "przymuszony jestem myśleć o torowaniu sobie drogi w świecie jako pianista"

1832

początek długotrwałej przyjaźni z wiolonczelistą Auguste Franchommem; piszą wspólnie Grand duo concertant na tematy z Roberta Diabła; zbliżenie z Hectorem Berliozem

26 II pierwszy koncert w Paryżu, w Sali Pleyela z udziałem 13 artystów; Chopin gra Koncert f-moll i Wariacje op. 2 (?) oraz uczestniczy w wykonaniu na 6 fortepianów Poloneza F. Kalkbrennera

III/IV początki pracy pedagogicznej

20 V bierze udział w wielkim koncercie dobroczynnym organizowanym przez księcia de la Moscova; gra z orkiestrą I część Koncertu f-moll

VI/VII (?) nowy adres: rue Cit Bergere 4

29 XI w relacji Antoniego Orłowskiego: "Zdrów i silny, wszystkim Franuzkom głowy zawraca, a w mężczyznach zazdrość wznieca. Jest on teraz w modzie [...] Tęsknota tylko do kraju niekiedy go trawi"

XI/XII słucha gry Johna Fielda na dwóch jego koncertach

XII w Lipsku u Kistnera ukazują się Mazurki op. 6 i 7 oraz Nokturny op. 9; następnego roku w berlińskiej "Iris im Gebiete der Tonkunst" druzgocąca recenzja Ludwiga Rellstaba

1833

I F. Kalkbrenner komponuje Variations brillants na temat Mazurka B-dur z op. 7, otrzymując w rewanżu dedykację na edycji Koncertu e-moll

Chopin otrzymuje członkostwo emigracyjnego Towarzystwa Literackiego

I (?) do D. Dziewanowskiego: "Wszedłem w pierwsze towarzystwa, siedzę między ambasadorami, książętami, ministrami"

3 IV bierze wraz z Lisztem udział w koncercie braci Herzów

16 V premiera opery Ludovic Ferdinanda Hrolda i Fromentala Halvyego; powstają Wariacje op. 12 na temat ronda z opery

VI zmienia adres: Chauss e dAntin 5; zacieśnia przyjaźnie artystyczne; 20 VI w liście do F. Hillera: "W tej chwili Liszt gra moje etiudy [...] Heine przesyła najserdeczniejsze pozdrowienia [...] Serdeczności od Berlioza"; Etiudy op. 10 ukazują się z dedykacją "a mon ami F. Liszt"

VI - VIII w londyńskiej oficynie Christiana R. Wessla ukazują się utwory Chopina z wymyślonymi przez wydawcę tytułami

Vato IX l_1w Le Coteau (Touraine) z A. Franchommem

10 VII Walc op. 18 dedykowany uczennicy Laurze Horsford; w roku tym powstaje również Bolero op. 19

15 XII bierze udział w koncercie w sali konserwatorium z Lisztem i Hillerem; gra Koncert na 3 fortepiany J. S. Bacha

XII wydaje w Paryżu opusy 16 i 17

1834

komponuje wstęp (Andante spianato) do Poloneza op. 22; wydaje dawniejsze i nowe ronda, wariacje, fantazje (op. 12, 13, 14)

u śpiewaczki Liny Freppy Chopin zetknął się z folklorem neapolitańskim; poznał tam Vincenza Belliniego

ok. 15 V z F. Hillerem na urządzonym przez F. Riesa festiwalu w Akwizgranie; słucha muzyki Georga F. Hndla, Wolfganga A. Mozarta i Ludwiga van Beethovena (IX Symfonia); spotkanie z Felixem Mendelssohnem-Bartholdy; pobyt w Dsseldorfie, Koblencji i Kolonii

23 V F. Mendelssohn do matki: "Chopin obecnie jest pierwszym z fortepianistów; [...] gra jak Paganini na skrzypcach"

14 XII Chopin bierze udział w koncercie Berlioza

25 XII wespół z Lisztem, Heinrichem W. Ernstem i śpiewaczką Sabine Heinefetter uczestniczy w koncercie na rzecz Franois Stoepla w Sali Pleyela

1835

25 II w salonach Erarda gra z F. Hillerem na 2 fortepiany

22 III w Sali Pleyela uczestniczy w koncercie wraz z F. Hillerem, braćmi Henri i Jacques Herzami, Georgem Osbornem i Camille Stammatim

5 IV uczestniczy w wielkim koncercie danym w Thatre Italien na rzecz emigrantów polskich; grał Koncert e-moll

26 IV na koncercie w sali konserwatorium gra z orkiestrą Poloneza Es-dur op. 22; wielki sukces, zarazem ostatni prawdziwie publiczny koncert Chopina

VII (?) lato w Enghien k. Paryża z wypadami do St. Gratien, posiadłości markiza Astolpha de Custine



1835 - 1846. APOGEUM: Okres osiągnięć szczytowych. Twórczość w stylu romantycznym odmiany dynamicznej i refleksyjnej



Lata dojrzałości i pełni 1835 - 1840

1835

15 VIII spotkanie z rodzicami w Karlsbadzie (Karlovy Vary)

2 IX nieznanemu adresatowi dedykuje fortepianowy układ refrenu Jeszcze Polska nie zginęła

6 IX wyjazd z rodzicami do Diecina

15 IX hr. Józefinie Thun-Hohenstein w Diecinie dedykuje Walca As-dur z op. 34

19 IX w Dreźnie spotkanie z rodziną Wodzińskich; u Wodzińskich "między innymi zagrał Jeszcze Polska nie zginęła czyli Mazurka Dąbrowskiego i z niego prześliczne swej kompozycji wariacje"; protest rosyjskiej ambasady

22 IX w sztambuchu Marii Wodzińskiej: "soyez hereuse" pod 3 taktami Nokturnu Es-dur z op. 9; 24 IX dedykuje jej rękopis Walca As-dur (op. 69 nr 1)

27 IX wyjazd z Drezna

od 28 IX w Lipsku; spotkanie z Mendelssohnem i Schumannem u ojca Clary Wieck; Chopin gra nokturny i etiudy, podziwia grę Clary

6 X R. Schumann w "Neue Zeitschrift fr Musik": "był tu Chopin [...] gra zupełnie tak, jak komponuje, to znaczy na swój jedyny sposób"; F. Mendelssohn do rodziny: "był tu Chopin [...] muzykowaliśmy nie rozstając się"

ok. 20 X w Paryżu; po spowodowanym chorobą dłuższym postoju w Heidelbergu i krótkim pobycie w Strasburgu

24 XII w "Journal des Dbats" informacja, że Chopin będzie improwizował podczas wenty na rzecz polskich emigrantów

1835/36

XII/I ciężko choruje

1836

I pomaga Karolowi Lipińskiemu w urządzeniu koncertu

3 V po ukazaniu się w Paryżu cyklu wierszy powstańczych Wincentego Pola pt. Pieśni Janusza Chopin improwizuje muzykę do kilkunastu; jedyna zapisna nosi datę rocznicy narodowej

25 VI spotkanie z Mickiewiczem u Niemcewicza

28 VII przyjeżdża do Marienbadu (Marinsk Lzni ) na spotkanie z Wodzińskimi

8 IX w Dreźnie wpisuje M. Wodzińskiej do sztambucha pieśń Pierścień

9 IX oświadcza się o rękę 17-letniej M. Wodzińskiej i zostaje przyjęty, pod warunkiem dbania o zdrowie; narzeczeństwo jest potajemne; wpisuje do jej sztambucha dwie pierwsze Etiudy z op. 25

11 - 13 IX w Lipsku spotyka się z R. Schumannem i jego kręgiem

R. Schumann: "Gdyby samowładny, potężny monarcha Północy wiedział, jak niebezpieczny wróg grozi mu w dziełach Chopina, w pełnych prostoty melodiach mazurków, zakazałby pewnie tej muzyki. Dzieła Chopina to ukryte wśród kwiecia armaty"

14 IX Teresa Wodzińska do Chopina: "błogosławię Cię z duszy, jako kochająca Cię m[atka ...] zważ, że to jest czas próby"

X w drodze do Paryża spotyka się w Kassel z Louisem Spohrem a we Frankfurcie n. Menem z K. Lipińskim

w Paryżu zmienia adres: rue Chausse dAntin 38

ok. 24 X u hrabiny Marie dAgoult spotyka George Sand (32 lata); do F. Hillera: "cóż za antypatyczna kobieta!"

5 XI G. Sand (wraz z Lisztem i hr. dAgoult) na wieczorze muzycznym u Chopina

10 XI Mickiewicz na wieczorze muzycznym u Chopina

24 XII Chopin z Mickiewiczem i Niemcewiczem na wilii u Eustachego Januszkiewicza

1837

25 I chłodny list T. Wodzińskiej z konwencjonalnym dopiskiem Marii

III - IV (?) na koncercie dla uczczenia V. Belliniego prawdopodobnie wykonuje wraz z F. Lisztem, Sigismundem Thalbergiem, J. P. Pixisem, H. Herzem i C. Czernym wariacje Hexameron na temat marsza z opery I Puritani

10 VII wyjeżdża z Camille Pleyelem na 2 tygodnie do Londynu, gotów stamtąd przez Holandię i Niemcy jechać na spotkanie z Marią

ok. 20 VII w salonie Broadwooda gra dla grupy znajomych



ok. 23 VII wraca do Paryża; pożegnanie z marzeniem o domu; na pakiecie z listami od Wodzińskich napis "moja bida"

X ukazują się Etiudy op. 25 z dedykacją dla M. dAgoult

28 XI w wigilię rocznicy wybuchu powstania listopadowego wpisuje do sztambucha nieznanej osoby trio z Marsza żałobnego przyszłej Sonaty b-moll

1838

4 II Heinrich Heine w "Revue et Gazette Musicale": "jest poetą dźwięków"

R. Schumann wydaje cykl Kreisleriana z dedykacją dla Chopina

przed 25 II koncertuje w Tuilleries na dworze Ludwika Filipa I

3 III wraz z Adolphem Gutmannem, Pierre J. Zimmermanem i Charlesem V. Alkanem bierze udział w wykonaniu na 8 rąk fragmentów VII Symfonii Beethovena

12 III w Rouen na koncercie benefisowym A. Orłowskiego gra Koncert e-moll żywiołowe przyjęcie

25 III Ernest Legouv w "Gazette Musicale" po koncercie w Rouen: "na pytanie, kto jest pierwszym pianistą świata: Liszt czy Thalberg, odpowiedź jest tylko jedna: - Chopin"

25 (27?) IV wieczór u Charlotte Marliani z G. Sand (jej słynne słowa: "On vous adore") i M. Dorval

V słynny list G. Sand do Wojciecha Grzymały w kwestii Chopina; początek intymnej przyjaźni z autorką Lelii

VII Eugene Delacroix robi szkice do wspólnego portretu Chopina i George Sand

7(?) IX G. Sand do E. Delacroix: "Gdyby Bóg zesłał mi za godzinę śmierć, nie skarżyłabym się, bo mijają już trzy miesiące nie zakłóconego niczym upojenia"

27 X wyjazd na Majorkę

31 X spotkanie z G. Sand i z jej dziećmi (Maurycy, Solange) w Perpignan

2 - 7 XI w Barcelonie

7 XI na wyspę statkiem "El Mallorquin"

8 XI przyjazd do Palmy

15 XI do J. Fontany: "jestem w Palmie [...] Jestem blisko tego, co najpiękniejsze."

28 XI szkicuje Mazurka e-moll z op. 41 ("Palmejski")

3 XII do Fontany: "chorowałem przez te ostatnie dwa tygodnie jak pies"; jest zmuszony opuścić Palmę

28 XII w Valdemosie; "między skałami i morzem opuszczony ogromny klasztor kartuzów"

1839

22 I do Fontany: "posyłam Ci Preludia [...] Za parę tygodni dostaniesz Balladę [F-dur], Polonezy [op. 40] i Scherzo [cis-moll]"

11 II opuszcza Valdemosę ciężko chory

13 II opuszcza Majorkę; następnego dnia ląduje w Barcelonie

24 II - 22 V w Marsylii; okres rekonwalescencji

26 II G. Sand do C. Marliani: "Nie pluje już krwią, śpi dobrze, kaszle mało [...] Może spać w łóżku, którego nie spalą dlatego, że w nim spał"

24 IV na mszy żałobnej za Adolphea Nourrita gra na organach w kościele Notre Dame du Mont w Marsylii

3 - 18 V wycieczka morzem i pobyt w Genui

23 V - 1 VI z Marsylii przez Arles do Nohant

1 VI - 10 X pobyt w siedzibie G. Sand w Nohant (koło La Chatre, 300 km od Paryża); dalsza powolna rekonwalescencja; komponuje Nokturn G-dur z op. 37, 3 pozostałe Mazurki z op. 41; pracuje nad wykończeniem Ballady F-dur, Scherza cis-moll i Sonaty b-moll

8 VIII do Fontany: "Ja tu piszę Sonatę si b mineur"

VIII studiuje i koryguje paryską edycję Das Wohltemperierte Klavier Johanna Sebastiana Bacha

VIII/IX ukazują się Preludia op. 28; R. Schumann w recenzji: "najśmielszy, najdumniejszy duch poetycki naszej doby"

X powrót do Paryża na nowe mieszkanie: rue Tronchet 5; G. Sand przenosi się na pobliską Pigalle 16; związek utrzymywany w tajemnicy

wśród uczniów: Georges Mathias i Friederike Mller-Streicher

29 X koncertuje na dworze królewskim w Saint Cloud, wspólnie z I. Moschelesem

1840

cały rok przebywa w Paryżu z G. Sand i w kręgu jej przyjaciół; z G. Sand chodzi na wykłady Mickiewicza w College de France

27 VI gra u A. de Custinea w St. Gratien podczas jednego z licznych wypadów na wieś podparyską

2 VII znowu gra u de Custinea

26 VII z G. Sand na próbie Symphonie funebre et triomphale H. Berlioza

12 XII z G. Sand na próbie Requiem Mozarta

Lata azylu (Paryż-Nohant) 1841 – 1846



1841

15 I zaczyna się ukazywać Un hiver au midi de lEurope, reportaż G. Sand z pobytu na Majorce

20 IV H. Heine w Lutece: "przy Liszcie odpadają wszyscy pianiści z wyjątkiem jednego: Chopina, Rafaela fortepianu"

26 IV w sali Pleyela recital Chopina ("Koncert majorkański"); grał etiudy, preludia, nokturny, mazurki i Balladę F-dur z wielkim sukcesem

2 V recenzja Liszta w "Gazette Musicale" pełna podziwu, ale powściągliwa

18 VI - 4 XI lato w Nohant; gościem G. Sand jest również Pauline Viardot-Garcia

24 VII ślub M. Wodzińskiej z Józefem Skarbkiem

11 VIII do Fontany: "temu kilka lat co innego mi się śniło, ale się nie wyśniło"

14 VIII notuje tańce ludowe (bourres) na zabawie wiejskiej w Nohant

VI - X w Nohant powstają opusy 4349

20 X do J. Fontany: "Dziś skończyłem Fantazję i niebo piękne, smutno mi na sercu ale to nic nie szkodzi. Żeby inaczej było, może by moja egzystencja nikomu na nic się nie przydała. Schowajmy się na po śmierci"

X - XI ukazują się w druku wszystkie skomponowane latem utwory (op. 4349) oraz Polonezy op. 40 dedykowane J. Fontanie

5 XI powrót do Paryża na Pigalle 16 (2 oddzielne mieszkania dla Chopina i G. Sand); wśród uczniów Vera Kologrivoff-Rubio oraz najzdolniejszy, 11-letni Kroly Filtsch

1842

21 II w sali Pleyela doroczny koncert Chopina ze współudziałem P. Viardot-Garcia (kontralt) i A. Franchommea; gra Balladę As-dur, Impromptu Fis-dur, Preludium Des-dur, Andante spianato, mazurki, nokturny, etiudy

27 II Lon Escudier w "La France Musicale": "Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt"; wiele podobnych recenzji

20 IV umiera J. Matuszyński; śmierć tę "przeżył niemal jak własną" (G. Sand)

6 V - 27 IX lato w Nohant; wśród gości E. Delacroix i Stefan Witwicki; z pomysłu Chopina powstaje domowy teatr, z jego żywym udziałem

w Nohant powstają opusy 5154

28 IX powrót do Paryża, przeniesienie się na S; G.e dOrlans 9KVB Sand zamieszkuje pod nr 5

1843

17 III na koncercie J. Fontany

24 IV 13-letni K. Filtsch, uczeń Chopina, daje koncert w Paryżu; odnosi następnie wielkie sukcesy w stolicach Europy

22 V - 28 X lato w Nohant; powstają: Nokturn Es-dur z op. 55 i Mazurki op. 56

28 V Honor de Balzac: "nie osądzisz Liszta, nie usłyszawszy Chopina, Węgier to demon, Polak to anioł"

29 X powrót do Paryża; wśród uczniów: Camille OMara-Dubois, Jane W. Stirling oraz Zofia Rosengardt

1844

2 II Bohdanowi Zaleskiemu (w dniu imienin) gra świeżo napisaną Berceuse op. 57; wobec S. Witwickiego i in. przyjaciół improwizuje na tematy narodowe (m. in. Jeszcze Polska)

3 III "La France Musicale" donosi o ciężkiej chorobie Chopina; zły stan zdrowia trwa całą wiosnę

3 V śmierć Mikołaja Chopina; głębokie przeżycie i depresja

28 V - 28 XI lato w Nohant; powstaje Sonata h-moll; Chopin zaczyna dawać lekcje 15-letniej Solange

13 VII - 3 IX Ludwika Chopin-Jędrzejewiczowa (z mężem) przebywa z Chopinem w Paryżu i Nohant

29 XI w Paryżu; wśród uczniów Thomas Telleffsen; funkcję asystentki pedagogicznej pełni M. de Rozieres

21 III po raz kolejny słucha z G. Sand Requiem Mozarta

23 III słucha z G. Sand i E. Delacroix Die Schpfung Josepha Haydna

13 VI - 28 XI lato w Nohant; wśród gości P. Viardot-Garcia, której śpiewu (hiszpańskie pieśni) słucha "z wielkim uniesieniem"; uczy Solange i gra z nią na 4 ręce; pierwsze poważniejsze nieporozumienia między Chopinem, G. Sand i Maurycym

18 - 20 VII do rodziny: "nie stworzony ja jestem do wsi"

komponuje Mazurki op. 59 oraz dwie pieśni do słów B. Zaleskiego: Dwojaki koniec i Nie ma czego trzeba; "nic poczciwego robić nie mogę"

29 XI powrót do Paryża

24 XII do rodziny: "dziś Wigilia Bożego Narodzenia, nasza panna Gwiazdka. Tutaj tego nie znają"

1845/46

ciężka zima w Paryżu ("Czasem za parę godzin słońca dałbym parę lat życia")

1846

V - XI lato w Nohant, ostatnie, burzliwe, konfliktowe; powstają Nokturny op. 62 i Mazurki op. 63; praca nad Sonatą g-moll op. 65

25 V w "Courrier Franais" zaczyna się ukazywać powieść G. Sand Lucretia Floriani; postać negatywnego bohatera kojarzono powszechnie z Chopinem

21 VII G. Sand do M. de Rozieres: "pewnego dnia wzięłam na odwagę, by wygarnąć prawdę w oczy i zagrozić, że w końcu mogę mieć tego dosyć"



1846 - 1849. EPILOG: Okres nowych poszukiwań. Twórczość w stylu postromantycznym



Lata samotności 1846- 1849

1846

28 XI Chopin świadkiem na ślubie swojej uczennicy Z. Rosengardt z B. Zaleskim; podobno wykonano wówczas dedykowane im Veni Creator (zaginione)

L. A. Bisson sporządza dagerotypiczny portret Chopina

1847

23 III wieczór muzyczny u Chopina na cześć D. Potockiej; gra z A. Franchommem Sonatę g-moll

16 IV Chopina portretuje Ary Scheffer; 19 IV Charles H. Lehmann, a 2 V Franz X. Winterhalter

17 IV do rodziny: "wieczór u siebie przegrałem, przenuciłem śpiewami znad Wisły"

2 - 12 V ciężko chory; G. Sand do W. Grzymały: "wiem, że wiele osób oskarża mnie, jedni, że wyniszczyłam go swoją gwałtowną zmysłowością, inni, że... wybrykami"

V/VI u Albrechtów w Ville dAvray na rekonwalescencji

14 VII Chopin bierze stronę Solange w ostrym sporze z matką; udziela jej pomocy; 1847/48 obfita korespondencja między Chopinem i Solange

VI/VII (?) dokomponowuje i kompletuje opus 64 z 3 Walcami; ukazują się w Paryżu w ostatnim kwartale roku wraz z Mazurkami op. 63 i Sonatą op. 65

w albumie D. Potockiej wpisuje Preludium A-dur oraz pieśń Z gór, gdzie dźwigali strasznych krzyżów brzemię do słów Z. Krasińskiego

1848

16 II w sali Pleyela daje koncert, ostatni paryski; gra etiudy, preludia, mazurki, walce, Berceuse i Barkarolę oraz współwykonuje swoją Sonatę wiolonczelową g-moll i Trio g-moll Mozarta; entuzjastyczna recenzja w "Gazette Musicale"

22 II wybuch rewolucji lutowej w Paryżu

4 III ostatnie, przypadkowe spotkanie z G. Sand u Ch. Marliani

4 IV do Fontany: "nie obejdzie się to bez strasznych rzeczy, ale na końcu tego wszystkiego jest Polska świetna, duża, słowem: Polska"

20 IV - 23 XI pobyt w Anglii; daje lekcje i koncertuje

po 20 IV w Londynie u lady Gainsborough gra przed małym kręgiem słuchaczy; gra również u markiza W. A. Douglasa

12 V u Jenny Lind na obiedzie; "potem mi aż do północy szwedzkie rzeczy śpiewała"

15 V w salonie X. Sutherland gra w obecności m. in. królowej Wiktorii i Artura Wellingtona

1 VI słucha J. Lind w Lucia di Lammermoor Gaetano Donizettiego

23 VI u lady Adlaide Sartoris daje koncert dla 150 osób

7 VII u lorda Falmouth koncertuje wraz z P. Viardot-Garca

5 VIII wyjazd z Londynu na parotygodniowy pobyt w Szkocji u rodziny J. W. Stirling

28 VIII w Manchester koncertuje dla 1200 osób

9 IX do W. Grzymały: "Czuję się sam, sam, sam, chociaż otoczony"

27 IX w Glasgow gra na poranku z udziałem śpiewaczki M. Adelasio

IX w Londynie ukazuje się opus 64

4 X koncertuje w Edynburgu

30 X do Grzymały: "Tymczasem moja sztuka gdzie się podziała? A moje serce gdziem zmarnował? Ledwie że jeszcze pamiętam, jak w kraju śpiewają. wiat mi ten jakoś mija"

3 XI powrót do Londynu

16 XI gra publicznie po raz ostatni, na wencie na rzecz weteranów powstania listopadowego

23 XI opuszcza Londyn; do W. Grzymały: "Każ w piątek bukiet fiołkowy kupić, żeby w salonie pachniało"

24 XI przyjazd do Paryża

1848/49

przedostatnie utwory: Walc a-moll i Mazurek g-moll

1849

29 I E. Delacroix stałym gościem u Chopina; nie kończące się rozmowy zapisywane w dzienniku malarza (do VI)

30 III odwiedziny D. Potockiej oraz Marii Kalergis

4 IV rozmowa z Delacroix na temat kontrapunktu

11 IV Delacroix: "znowu widziałem panią Potocką u Chopina, znowu ten zachwycający głos"

14 IV Delacroix: "znalazłem go bardzo osłabionego, prawie bez tchu"

22 IV na premierze Le prophete Meyerbeera

IV - VI (?) lato w Chaillot, na przedmieściu Paryża; być może z tego czasu pochodzą szkice ostatniego, nie dokończonego utworu, Mazurka f-moll (op. posth. 68 nr 4)

Cyprian Kamil Norwid częstym gościem Chopina; relacje w Czarnych kwiatach, refleks poetycki w Fortepianie Chopina

25 VI do Ludwiki z Chopinów Jędrzejewiczowej: "Słaby jestem i żadne doktory mi tak jak Wy nie pomogą"

16 VII D. Potocka: "Przykro mi czuć, żeś tak osamotniony w chorobie i smutku"

9 VIII przyjazd do Paryża siostry Ludwiki z mężem i córką

9 IX przeniesienie się na Place Vendme 12

X Chopin nakazuje rzucić w ogień wszystkie nie wydane i nie dokończone utwory

ok. 15 X D. Potocka śpiewa; według sprzecznych relacji: hymn Alessandra Stradelli, psalm Benedetta Marcella, arie Giovanniego B. Pergolesego, V. Belliniego, z Te Deum Hndla, nokturn Chopina ze słowami O salutaris

odwiedziny księdza Aleksandra Jełowickiego; rozmowy, ostatnie sakramenty

17 X o godz. 2 po północy Chopin umiera

18 X C. K. Norwid w nekrologu w "Dzienniku Polskim": "Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata"

30 X uroczystości żałobne w kościele św. Magdaleny (Requiem Mozarta) i na cmentarzu Pere-Lachaise










Niech uiszczą nieba co w mym sercu czuję (laurka na imieniny matki, 16-06-1817)

Jestem zawsze jedną nogą u Was (list do rodziny, Nohant 18-20 VII 1845)

Jestem blisko tego, co najpiękniejsze, lepszy jestem (1838)

Nie obejdzie się bez strasznych rzeczy, ale na końcu tego wszystkiego jest Polska (list do J. Elsnera, Wiedeń 29 I 1831, i do J. Fontany, Paryż 4 IV 1848)

Wszystko jest w nim w zgodzie i tej samej wartości (Ernest Legouv, 25 II 1840, do F. Liszta)

Chopin był - jak jego muzyka (Ignacy Moscheles)

Wobec Chopina Kalkbrenner to zaledwie dziecię (z listu Ch. Hall do rodziców, 2 XII 1836)

Węgier to demon, Polak to Anioł (z listu H. Balzaka do Ewy Hańskiej, Paryż, 28 V 1843)

obok Liszta znikają wszyscy pianiści, z wyjątkiem jednego: Chopina, Rafaela fortepianu (H. Heine w korespondencji z Paryża dla "Allgemeine Zeitung" w Augsburgu z 20 IV 1841: Musikalische Saison in Paris 1841)

Jego inspiracja jest natury poetyckiej, czuła i naiwna, bez karkołomnych rzutów rąk i diabolicznych wariacji (Louis Escudier w "La France Musicale" po koncercie 21 II 1842)

Liszt i Thalberg, jak wiadomo, wywołują olbrzymie wrażenie, Chopin czyni to samo, ale nie w sposób hałaśliwy, a to dlatego, że porusza w sercu struny bardziej intymne, delikatniejsze (M. Bourges w "Revue et Gazette Musicale" po koncercie 21 II 1842)

Czuło się urok jego dźwięku poprzez nieobecność tego ciężaru, który narzucał Liszt, Thalberg i inni (F. Hiller, Briefe an Ungenannte, Kln 1877)

Na pytanie, kto jest pierwszym pianistą świata: Liszt czy Thalberg, odpowiedź jest tylko jedna: Chopin (E. Legouv w "Gazette Musicale de Paris", 25 III 1838)

Jego palce są posłuszne jedynie jego duszy i są oklaskiwane jedynie przez tych, którzy słuchają nie tylko uszami, lecz duszą (...) Jest on nie tylko wirtuozem, lecz i poetą. (...) Nic nie może dorównać tej radości, jaką nam daje, kiedy improwizuje na fortepianie. Wtedy już nie jest ani Polakiem, ani Francuzem, ani Niemcem, zdradza daleko wyższe pochodzenie: przybywa z krainy Mozarta, Rafaela, Goethego; jego prawdziwą ojczyzną jest królestwo poezji". (Heine Heinrich, 10. list ber franzsische Bhne, po koncercie 31.03.1837)

Mówienie o muzyce go ożywiło. [...] Pytam go, co jest w muzyce logiką. Odpowiedział, że harmonia i kontrapunkt. [...] Beethoven odchodzi od reguł, Mozart nigdy. (E. Delacroix, 1849)

Tak w swojej genezie, jak i w swojej istocie muzyka Chopina była improwizacją fortepianową (Gerald Abraham, "Chopin's musical style". London 1939)

Bez rozumienia i docenienia roli improwizacji nie jest możliwe uchwycenie istoty muzyki Chopina (John Rink, "Chopin i Schenker: improwizacja a struktura", 1987





ALFABETYCZNY SPIS UTWORÓW!!!!!!!!!(NAPIS W WORDZIE)











Allegro de concert A-dur op. 46, 1841



Ballada g-moll op. 23, 1833

Ballada F-dur op. 38, 1839

Ballada As-dur op. 47, 1841

Ballada f-moll op. 52, 1842-1843

Barkarola Fis-dur op. 60, 1846

Berceuse Des-dur op. 57, 1844

Bolero C-dur op. 19, 1833



Cantabile B-dur, 1834



Duo concertant E-dur na fortepian i wiolonczelę, 1831



cossaises [op. 72: nr 3 D-dur, nr 4 G-dur, nr 5 Des-dur], 1826 lub 1830

Etiudy op. 10, 1829-1833:
1. C-dur 2. a-moll 3. E-dur 4. cis-moll 5. Ges-dur 6. es-moll 7. C-dur 8. F-dur 9. f-moll 10. As-dur 11. Es-dur 12. c-moll

Etiudy op. 25, 1835-1837:
1. As-dur 2. f-moll 3. F-dur 4. a-moll 5. e-moll 6. gis-moll 7. cis-moll 8. Des-dur 9. Ges-dur 10. h-moll 11. a-moll 12. c-moll

Etudes de la Mthode des mthodes, 1839-1840:
1. f-moll 2. As-dur 3. Des-dur



Fantazja A-dur op. 13 na fortepian i orkiestrę, 1828

Fantazja f-moll op. 49, 1841

Fuga a-moll, 1827 lub 1841



Impromptu As-dur op. 29, 1837

Impromptu Fis-dur op. 36, 1839

Impromptu Ges-dur op. 51, 1842

Impromptu-Fantaisie cis-moll [op. 66], 1834



Koncert e-moll op. 11 na fortepian i orkiestrę, 1830

Koncert f-moll op. 21 na fortepian i orkiestrę, 1829



Largo Es-dur, 1847



Marsz żałobny c-moll [op. 72 nr 2], 1826 lub 1827 lub 1829

Mazur G-dur "Jakież kwiaty, jakie wianki" wpisany do albumu Vaclava Hanki, 1829

Mazurki op. 6, 1830 (nr 3), 1832 (nr 1 i całość):
1. fis-moll 2. cis-moll 3. E-dur 4. es-moll 5. C-dur

Mazurki op. 7, 1824 (nr 4), 1830 (nr 2), 1831 (nr 3), 1832 (całość):
1. B-dur 2. a-moll 3. f-moll 4. As-dur

Mazurki op. 17, 1833:
1. B-dur 2. e-moll 3. As-dur 4. a-moll

Mazurki op 24, 1833:
1. g-moll 2. C-dur 3. As-dur 4. b-moll

Mazurki op. 30, 1837 :
1. c-moll 2. h-moll 3. Des-dur 4. cis-moll

Mazurki op. 33, 1838:
1. gis-moll 2. C-dur 3. D-dur 4. h-moll

Mazurki op. 41, 1838 (nr 1), 1839:
1. e-moll 2. H-dur 3. As-dur 4. cis-moll

Mazurki op. 50, 1842:
1. G-dur 2. As-dur 3. cis-moll

Mazurki op. 56, 1843-1844:
1. H-dur 2. C-dur 3. c-moll

Mazurki op. 59, 1845:
1. a-moll 2. As-dur 3. fis-moll

Mazurki op. 63, 1846:
1. H-dur 2. f-moll 3. cis-moll

Mazurki [op. 67], 1835 (nr 1, 3), 1846 (nr 4), 1848 lub 1849 (nr 2):
1. G-dur 2. g-moll 3. C-dur 4. a-moll

Mazurki [op. 68], 1827 (nr 2), 1830 (nr 1, 3), 1848 lub 1849 (nr 4):
1. C-dur 2. a-moll 3. F-dur 4. f-moll

Mazurek G-dur, 1826

Mazurek B-dur, 1826

Mazurek B-dur, 1832

Mazurek As-dur, 1834

Mazurek a-moll, 1840

Mazurek a-moll (Notre Temps), 1841

Moderato E-dur (Feuille d'Album), 1843




Nokturny op. 9, 1832:
1. b-moll 2. Es-dur 3. H-dur

Nokturny op. 15, 1833:
1. F-dur 2. Fis-dur 3. g-moll

Nokturny op. 27, 1835:
1. cis-moll 2. Des-dur

Nokturny op. 32, 1837:
1. H-dur 2. As-dur

Nokturny op. 37, 1838 (nr 1), 1839 (nr 2):
1. g-moll 2. G-dur

Nokturny op. 48, 1841:
1. c-moll 2. fis-moll

Nokturny op. 55, 1842-1844:
1. f-moll 2. Es-dur

Nokturny op. 62, 1846:
1. H-dur 2. E-dur

Nokturn e-moll [op. 72 nr 1], 1827

Nokturn cis-moll (Lento con gran espressione), 1830

Nokturn c-moll, 1847

Pieśni [op. 74] i nie opusowane, na głos i fortepian: 1827 (nr 6), 1829 (nr 1, 5),1830 (nr 4, Czary), 1831 (nr 3, 7, 10, 15, 16), 1836 (nr 14, 17), 1837 (nr 12),1838 (nr 2)1840 (Dumka), 1841 (nr 8), 1845 (nr 11, 13), 1847 (nr 9):
1. Życzenie, G-dur (S. Witwicki)
2. Wiosna, g-moll (S. Witwicki)
3. Smutna rzeka, fis-moll (S. Witwicki)
4. Hulanka, C-dur (S. Witwicki)
5. Gdzie lubi, A-dur (S. Witwicki)
6. Precz z moich oczu, f-moll (A. Mickiewicz)
7. Poseł, D-dur (S. Witwicki)
8. Śliczny chłopiec, D-dur (B. Zaleski)
9. Melodia, G-dur (Z. Krasiński)
10. Wojak, As-dur (S. Witwicki)
11. Dwojaki koniec, d-moll (B. Zaleski)
12. Moja pieszczotka, Ges-dur (A. Mickiewicz)
13. Nie ma czego trzeba, a-moll (B. Zaleski)
14. Pierścień, Es-dur (S. Witwicki)
15. Narzeczony, c-moll (S. Witwicki)
16. Piosnka litewska, F-dur (L. Osiński)
17. Leci liście z drzewa, es-moll (W. Pol)

Czary, d-moll (S. Witwicki)
Dumka, a-moll (B. Zaleski),
Polonez C-dur op. 3 na fortepian i wiolonczelę, 1829, 1830 (Introdukcja)

Polonez Es-dur op. 22 na fortepian i orkiestrę, 1835

Polonezy op. 26, 1835:
1. cis-moll 2. es-moll

Polonezy op. 40, 1838 (nr 1), 1839 (nr 2):
1. A-dur 2. c-moll

Polonez fis-moll op. 44, 1841

Polonez As-dur op. 53, 1843

Polonez-Fantazja As-dur op. 61, 1846

Polonezy [op. 71], 1827, 1828, 1829:
1. d-moll 2. B-dur 3. f-moll

Polonez B-dur, 1817

Polonez g-moll, 1817

Polonez As-dur, 1821

Polonez gis-moll, 1822 lub 1824

Polonez b-moll, 1826

Polonez Ges-dur, 1829

Preludia op. 28, 1838-1839:
1. C-dur 2. a-moll 3. G-dur 4. e-moll 5. D-dur 6. h-moll 7. A-dur 8. fis-moll 9. E-dur 10. cis-moll 11. H-dur 12. gis-moll 13. Fis-dur 14. es-moll 15. Des-dur 16. b-moll 17. As-dur 18. f-moll 19. Es-dur 20. c-moll 21. B-dur 22. g-moll 23. F-dur 24. d-moll

Preludium As-dur (Presto con leggerezza), 1834

Preludium cis-moll op. 45, 1841



Rondo c-moll op. 1, 1825

Rondo a'la Mazur F-dur op. 5, 1826

Rondo a'la Krakowiak F-dur op. 14 na fortepian i orkiestrę, 1828

Rondo Es-dur op. 16, 1833

Rondo C-dur [op. 73] na dwa fortepiany, 1828



Scherzo h-moll op. 20, 1833

Scherzo b-moll op. 31, 1837

Scherzo cis-moll op. 39, 1839

Scherzo E-dur op. 54, 1843

Sonata c-moll op. 4, 1828

Sonata b-moll op. 35, 1837 (Marsz żałobny), 1839

Sonata h-moll op. 58, 1844

Sonata g-moll op. 65 na fortepian i wiolonczelę, 1846

Souvenir de Paganini A-dur, 1829



Tarantela As-dur op. 43, 1841

Trio g-moll op. 8, na fortepian, skrzypce i wiolonczelę, 1829

-

Walc Es-dur op. 18, 1833

Walce op. 34, 1835 (nr 1), 1838 (nr 2, 3):
1. As-dur 2. a-moll 3. F-dur

Walc As-dur op. 42, 1840

Walce op. 64, 1847:
1. Des-dur 2. cis-moll 3. As-dur

Walce [op. 69], 1829 (nr 2), 1835 (nr 1):
1. As-dur 2. h-moll

Walce [op. 70], 1829 (nr 3), 1832 (nr 1), 1842 (nr 2):
1. Ges-dur 2. f-moll 3. Des-dur

Walc E-dur, 1829 lub 1830

Walc As-dur, 1830

Walc e-moll, 1830

Walc Es-dur, 1840

Walc a-moll, 1847

Wariacje B-dur op. 2 na temat La ci darem la mano na fortepian i orkiestrę, 1827

Wariacje B-dur op. 12 na temat Je vends des Scapulaires, 1833

Wariacje E-dur na temat Steh' auf, steh' auf o du Schweitzer Bub, 1824

Wariacje D-dur na temat arii Moore'a na fortepian na 4 ręce, 1826

Wariacja E-dur z Hexameronu, 183




BIBLIOGRAFIA!!!!!




- Zieliński T.A. –Chopin życie i twórczość -Kraków 1993
- Chemiński J. M.- Chopin- Kraków 1978
- Burek K. – Chopin – 1999
- Weber B. –Chopin –2000