Znaczenie roślin okrytozalążkowych na ziemi.

1. Jakie miejsce zajmują rośliny okrytozalążkowe wśród innych roślin na Ziemii ?


Rośliny okrytozalążkowe wygrały z nagozalążkowymi współzawodnictwo o najlepsze dla roślin miejsce na Ziemi w strefie klimatów równikowych i podzwrotnikowych. Najdogodniejsze siedliska zajęły także w strefach klimatów umiarkowanych, spychając nagozalążkowe na północ lub w wysokie góry, gdzie gleby są ubogie, a klimat surowy. Rośliny okrytozalążkowe można spotkac także w najbardziej skrajnych z zajmowanych przez rośliny warunkach: w strefach klimatów okołobiegunowych, na pustyniach i w toni wód. Obok porostów i roslin zarodnikowych należą do pionierów zasiedlających najbardziej niedogodne do życia obszary Ziemi. Co zapewniło okrytozalążkowym tak pewne zwycięstwo w długich, ewolucyjnych zmaganiach?

Cechą w istotny sposób różniącą rośliny okrytozalązkowe od nagozalążkowych jest występująca u okrytozalążkowych zalążnia chroniąca zalążki i będąca częścią słupka. Zalążki roślin nagozalążkowych są zbudowane nieco inaczej niż okrytozalążkowych: w każdym z nich występuje tkanka zapasowa. Jeśli nie dochodzi do zapłodnienia, zalążki obumierają, co oznacza stratę pewnej ilości substancji odżywczych. Jedno drzewo czy jeden krzew wytwarza dziesiątki tysięcy kwiatów i setki tysięcy zalążków. Większa część z nich nie zostaje zapylona. Dla nagozalążkowych oznacza to olbrzymie straty substancji odżywczych, na których wytworzenie zużyły dużą ilość energii.

Rośliny okrytozalążkowe nie mają w zalążkach tkanki zapasowej. Tworzy się ona dopiero po udanym zapłodnieniu, równocześnie z formowaniem się zarodka. Brak zapylenia i zapłodnienia oznacza utratę zalążka, ale nie drogocennych substancji odżywczych. Zaoszczędzona w ten sposób energia może być wykożystana przez roślinę w inny sposób, na przykład na wytworzenie owoców.

Okrytonasienne rosliny opanowały nowe tereny, ponieważ wykształciły rozmaite sposoby zapylania kwiatów i rozsiewania nasion. Zapylanie kwiatów przez zwierzęta jest niezwykle kożyste w różnogatunkowych zbiorowiskach roślin, w których wiatr nie spełnia dobrze tej funkcji - niesiony przezeń pyłek w większości trafia na słubki roslin obcych gatunków, gdzie ginie. Tylko w nielicznych przypadkach jest zapylany odpowiedni kwiat. Kwiaty roslin okrytonasiennych są zapylane przez zwierzęta niemal od początku istnienia tych roślin. Poszczególne gatunki roslin rozwijały się i przekształciły wraz z zapylającymi je zwierzętami. Niekiedy więzi je łączące są bardzo silnie. Kiedy na pewnym obszarze ginie konkretny gatunek rosliny, wraz z nią giną także owady zapylające jej kwiaty. Ponieważ związki te są w większości wypadków obustronne, bywa też odwrotnie: gdy zabraknie owada, ginie roslina. Nie wiadomo, która z cech przyczyniła się się do szczególnej przewagi roślin okrytozalążkowych, najpewniej osi.ągnęły one sukces dzięki całemu ich zespołowi.

Do chwili obecnej poznano i opisano 250 tysięcy gatunków roslin okrytozalązkowyc, podczas gdy nagozalążkowych zalednie około 1000. Są wśród okrytozalążkowych jedne z najwyższych drzew, jak osiągają ponad 120 m wysokości eukaliptusy, ale też i najmniejsza roślina nasienna - wolfia bezkorzeniowa o wymiarach ziarnka maku. Spośród roslin okrytonasiennych wywodzi się wiele gatunków użytkowych: zboża, rosliny strączkowe, rośliny wykorzystywane do pozyskiwania olejów, warzywa, drzewa owocowe.


2.Dlaczego rosliny zielne dominują nad drzewami ?


Niektóre rośliny żyją setki, a nawet tysiące lat, inne w bardzo krótkim czasie dojrzewają, wydają potomstwo i giną. Rośliny długowieczne - drzewa i krzewy - rosną w warunkach stabilnych, zrównoważonych. Nie są narażone na drastyczne zmiany. Znaczną ilość energii wydatkują na budowę swych ciał. Dużo czasu upływa, zanim wydadzą potomstwo, zwykle dobrze zaopatrzone w substancje odżywcze, najczęściej wyrastające w podblizy macierzystych siedlisk. Te długowieczne rośliny są zwykle doskonale przystosowane do warunków, w których żyją. Jakakolwiek istotna zmiana tych warunków oznacza dla nich zagładę.

Rośliny, które występują w miejscach, gdzie warunki środowiska są zmienne bądź wyjątkowo trudne, całe swoje życie przeżywają w ciągu jednego lub nawet częsci sezonu wefetacujnego. Są to rosliny zielne. Nie zużywają one wiele energii na budowanie swych ciał, gdyż w każdej chwili mogą zostać unicestwione. Ich szansą jest potomstwo: bardzo liczne, chronione w nasionach i owocach, przystosowane do odbywania dalekich podróży lub długotrwałego czekania n=w glebie na polepszenie się warunków życia. Właśnie te na pozór słabsze rośliny zielne skutecznie konkurują z drzewami o przestrzeń życiową.