Postać Macieja Boryny

Maciej Boryna jest jednym z głównych bohaterów. To 58-letni, postawny mężczyzna, właściciel gospodarstwa na 32 morgach. Ideał chłopa polskiego.

Mimo już nie tak młodego wieku, wciąż jest krzepki, silny i skory do pracy. Nie daje się namówić dzieciom na pójście na wycug. Chce zajmować się gospodarstwem – to uparty i dumny mężczyzna. Ubolewa z powodu utraty żony. Podwójny wdowiec wychwala poprzednią ukochaną, która świetnie umiała zająć się gospodarstwem, jednocześnie narzeka na Hankę, żonę jego syna, Antka, która niezbyt dobrze radzi sobie z gospodarstwem. Ponadto mężczyzna posiada jeszcze trójkę dzieci: Józkę, 10-letnią dziewczynkę, która pomaga mu przy gospodarstwie, Magdę, która wyszła za kowala oraz Grzelę – wojskowego.

Boryna jest zaradnym i gospodarnym mężczyzną. Wie, jak się zajmować majątkiem, by przynosiło zyski. Jednak widać także u niego chciwość. To chęć posiadania jak najwięcej skłania go do ożenku z Jagną. Kusi go pięć morgów. Dodatkowo nie chce oddać dzieciom majątku – egoistycznie chce mieć go tylko dla siebie. Być może jednak jest to po prostu zapobiegliwość: Boryna bardzo dobrze zdawał sobie sprawę, że człowiek stary traktowany jest jak zbędny balast do wykarmienia i po oddaniu majątku straciłby swoją pozycję wśród społeczeństwa. Chciwość bohatera widać także w momencie zapisu Jagnie sześciu morgów po jego śmierci – uwidacznia się wewnętrzna walka chciwości bohatera z namiętnością.

Maciej jest szanowanym, pracowitym mężczyzną, ale zauważamy także jego negatywne cechy. Jest gniewny, co widać podczas konfliktu z synem. Do tego przebiegły – początkowo pozostaje bezstronny w sprawie dworskiego lasu. Bezwzględny, zarówno dla parobków, od których wymaga ogromnego posłuszeństwa i zaangażowania, nie znosi sprzeciwu i karze za wszelki błąd, ale także dla własnych dzieci, od których także wymaga pracy i posłuszeństwa. Nie interesuje go los biedoty, nie uważa, żeby to była jego sprawa. Uważa to za rzecz normalną, iż jednym się powodzi drugim nie („już takie urządzenie boskie jest, to widzi mi się i ostanie, że jeden ma, a drugi wiater w polu łapie”).

Boryna jest mężczyzną niezwykle opanowanym. W sytuacji, kiedy był zdradzany, choć chciał zabić żonę i syna, jednak zdał sobie sprawę, że sam sobie napytał biedy biorąc lekkomyślnie ślub z młodziutką wiejską pięknością. Krył się z nieszczęściem, nie chcąc być na językach ludzi. Zachował powagę i godność, przez co nie stracił szacunku mieszkańców Lipiec.

Był również człowiekiem sprawiedliwym. Potrafił słusznie zmienić zdanie o Hance, gdy ta z płaczki, zmieniła się w kobietę niezwykle zaradną, gospodarną, nie poddającą się ciężkiemu losowi.

Boryna nie czuje się gorszy od dworu, jak większość chłopów. Ma poczucie własnej wartości, docenia to, co zdobył , na co zapracował.

Przewodniczył gromadzie chłopskiej, głównie w sporze o las, kiedy wykazał się ogromną odwagą. Gotowy był poświęcić życie, mimo egoizmu i wyrachowania.

Maciej Boryna jest więc zdecydowanie postacią pozytywną, ucieleśnieniem ideału chłopa polskiego.