Główne cechy poezji Kornela Ujejskiego. "Maraton" jako utwór tyrtejski.

Poezja tyrtejska - poezja wzywająca do boju, zagrzewająca do walki w obronie zagrożonego kraju. Poezja tyrtejska była częstym zjawiskiem w lit. Polskiej epoki zaborów. Nawa pochodzi od greckiego poety Tyrteusza. Tyrteusz stał się symbolem poety-bojownika.

Liryka tyrtejska i religijno-mesjanistyczna chętnie posługiwała się formą podniosłej pieśni i hymnu oraz podmiotem zbiorowym "my", w którego imieniu przemawiała. Zgodne to było ze wzmiankowaną wyżej jej niechęcią do intymności, prywatności, uczuć jednostkowych i postaw "cywilnych". Z tym większą uwagą należy odnotować nieliczne przykłady utworów, w których dochodziły do głosu inne wartości niż oręż i czyn żołnierski. To przede wszystkim wiersz Goszczyńskiego "Przy sadzeniu róż", pisany po klęsce postania listopadowego, w którym piękny sens dokonania trwałego nadaje sadzeniu kwiatów, i liryk Romanowskeigo "Kiedyż?", przeniknięty marzeniem o spokojnym trudzie oracza.
Wiersze te dowodzą, iż ich twórcy mieli świadomość bolesnego skazania na heroizm i męczeństwo w życiu oraz redukcję poezji do tematów i tonów godnych spiżowej liry.

Kulminacja klęsk narodowych, którą przyniosło powstanie styczniowe, i ofensywa ideologiczna pozytywistów przyczyniły się do zmierzchu liryki tyrtejskiej. Tym bardziej zwraca uwagę romantyczną konsekwencją postaw i wartości wiersz Ujejskiego "Ostatnia strofa", pisany, już ze świadomością klęski, ale nie rewidujący żadnych założeń romantyczno-tyrtejskich. Z prochu umarłych narodzi się nowe życie, powstaną mściciele, wybuchną pożary - symbol walki. Ujejski ponawiał tragiczny optymizm "Lilli Wenedy" - mściciele powstaną z kości poległych - i przekazywał w przyszłość tyrtejski nakaz heroizmu.

Kornel Ujejski był skupiony wokół tygodnika "Dziennik Literacki". W twórczości poetyckiej i krytyce literackiej tego środowiska dominował ton nonkonformizmu, obrony ideałów, głównie wartości moralno-patriotycznych romantyzmu, niechęć do typu kultury sarmackiej z powodzeniem upowszechnianej przez gawędę (krytyka Syrokomli), i nicość obrazu życia powielanego przez powieść obyczajową typu biedermeierowskiego. To aktywne środowisko, o wyraźnym rysie wspólnoty pokoleniowej, zostało rozbite przez wybuch powstania 1863 r.
"Maraton", opowiada o losach dzielnych Greków w walce z potężnymi wojskami Spartan. Grecy mimo garstki swych żołnierzy zwyciężają szturm wojsk Spartan, którzy mimo dobrego uzbrojenia i liczniejszej grupy przegrywają tę bitwę.

Autor chciał w utworze pokazać Polakom, aby się nie poddawali i dzielnie walczyli o uzyskanie niepodległości dla własnej ojczyzny.
Grecy pomimo wyśmiania przez groźne wojsko Spartan nie poddają się i walczą dzielnie za swój kraj. Tacy mają też być Polacy. Waleczni i mający nadzieję na odzyskanie niepodległości, mają być także aktywni, brać czynny udział w walce.