Giaur jako romantyczny bohater tragiczny - charakterystyka postaci

Giaur jest głównym bohaterem poematu George'a Byrona pod tym samym tytułem. Jest to utwór typowo romantyczny ponieważ występujące w nim postacie kierują się uczuciami. Jego akcja rozgrywa się w Grecji i jest opowieścią o losach młodego Wenecjanina, branki muzułmańskiej Leili i jej pana, baszy Hassana. Większość wydarzeń ma swoje miejsce w nocy. Poemat bardzo dokładnie przedstawia zmiany zachodzące w duszy Giaura, natomiast w nikły sposób opowiada jego dzieje. O głównym bohaterze wiemy tylko tyle, że był Wenecjaninem o czarnych oczach i włosach, chrześcijaninem, mieszkającym w Grecji. Postać jego otaczała atmosfera tajemniczości. Widywano go głównie nocą, w czarnym albańskim stroju, na czarnym koniu („Przy bladym świetle wschodzącej Fingary, Widziano Giaura na czarnym rumaku”).

Właściwą część poematu zajmuje opis przeżyć wewnętrznych Giaura, przy czym na początku opowiada o nich narrator, a później sam Giaur w formie monologu. W miarę rozwoju wydarzeń zmienia się także i osobowość głównego bohatera. Z początku jest on zakochanym bez opamiętania młodzieńcem, przy czym miłość ta jest odwzajemniona.. Jednak już tutaj pojawia się wątek tragiczny, ponieważ Leila jest branką Hassana. Wobec tego, musi ona ukrywać swą miłość do Giaura. W momencie, w którym Hassan dowiaduje się o tych sekretnych spotkaniach, zgodnie z tureckim zwyczajem, każe on utopić Leilę: „Ciężko plusnęło – i powoli tonie – Rozstąpiły się wokoło szklane błonie, (…) I tajemnica unęła w topieli”.
To wydarzenie powoduje, że Giaur zmienia się całkowicie. Jego serce wypełnia nienawiść i chęć zemsty. Zamyka się w sobie i konsekwentnie, z premedytacją i precyzją układa plan zbrodni. Jego naczelną pasją staje się żądza zemsty. Jest przy tym wytrwały i cierpliwy. Samą zbrodnię popełnia w sposób brutalny, a chcąc ją jeszcze powiększyć – posyła matce Hassana zbroczone krwią szaty jej syna: „To syna szaty całe krwią zbroczone!” Pomimo wykonania planu zemsty nie zaznaje jednak spokoju, gdyż nie ma poczucia, że wyrównał rachunki. Wyjeżdża z kraju: „A teraz dalej – w świat – jadę sam z sobą”, aby po kilku latach tułaczki osiąść w klasztorze: „Sześć lat minęło jak przybył w te strony. Wszedł do klasztoru”. Nie zostaje jednak zakonnikiem, tylko samotnikiem i odludkiem, który: „Dni całe siedzi zamknięty w ukryciu”. Pod koniec życia Giaur spowiada się. Nie jest to jednak prawdziwa spowiedź, ponieważ nie żałuje on tego, co zrobił: „Gdybym mógł odżyć, żyłbym tak jak żyłem”. Wyrzuca sobie tylko to, że stał się pośrednio przyczyną śmierci Leili. Ponadto, nadal nie może pogodzić się z tym, że w oczach Hassana, w chwili jego śmierci, nie widział rozpaczy, przez co zemsta nie dała mu satysfakcji: „Konał jak tygrys (…) lecz nie czuł tego co czuję – rozpaczy!' Kończąc swoje wyznanie, Giaur prosi tylko o to, aby po jego śmierci nie stawiać żadnego znaku na mogile oprócz prostego krzyża, a pierścień, który zwykł nosić, aby oddać jego przyjacielowi.

Według mnie trudno jest ocenić postać Giaura, ponieważ jest on indywidualistą, buntującym się przeciwko prawom panującym na świeci. Niewątpliwie jest bohaterem tragicznym, którym miotają uczucia. Na potępienie zasługuje tutaj akt zemsty Giaura, w którym nie tylko zabija on Hassana, ale bezcześci również jego zwłoki. Swoje cierpienie stara się przelać na wszystkich wokoło, nie zdając sobie sprawy z tego, że wyrządza w ten sposób krzywdę innym, niewinnym ludziom. Ponadto, pomimo upływu lat nie żałuje on swego czynu, ale także nie może się wciąż pogodzić ze śmiercią Leili. Giaur jest zatem postacią zagubioną, targaną uczuciami silniejszymi od jego woli i które ostatecznie przezwyciężają jego zdrowy rozsądek.