Dziecko od fazy niemowlęcejdo fazy poniemowlęcej .

2-3 m, w pozycji na brzuchu unosi głowę; leży ze zgiętymi nogami; reaguje ogólnym ożywieniem ruchowym na kontakt z ludźmi; szuka wzrokiem źródła dźwięku; grucha ożywia się na widok butelki lub przygotowania jedzenia; śledzi przedmiot oddalający się z pola widzenia; przygląda się własnym rączkom; zaciska dłoń na zabawce; odwraca głowę w kierunku wołającej osoby;
4 m, śmieje się głośno; gaworzy, gdy dorośli do niego mówią sięga oburącz po zabawki; włożoną do ręki zabawkę bierze do ust; wdrożony do regularnego czuwania i snu
5 m, leżąc na brzuchu próbuje opierać się na dłoniach unosząc górną część tułowi a;w pozycji na brzuchu leży z nogami wyprostowanymi ;śmieje się i gaworzy manipulując przedmiotami
6 m, odwraca się z pleców na brzuszek; siedzi z podparciem lub podtrzymywane;w pozycji chwyta rękami palce u nóg i bawi się nimi; spontanicznie gaworzy przy zbliżaniu się dorosłego dążąc do nawiązania kontaktu społecznego;odróżnia osoby znane od nieznanych ;reaguje sprzeciwem przy próbie zabierania zabawek; na widok jedzenia szeroko otwiera buzię
7 m, siedzi z pomocą dorosłego;podtrzymywane pod pachy mocno trzyma się stopami o podstawę i żywo podskakuje; gaworzy; wymawia różne sylaby;
8 m w pozycji na brzuchu pełza do przodu; siedzi bez podparcia kilka minut;stoi trzymając za obie rączki;zwraca na siebie uwagę dorosłego ciągnąc go za ubranie; przechodzi z łatwością od płaczu do śmiechu
9 m samo siedzi staje opierając o pręty łóżeczka;chwyta zabawkę kciukami i palcami wstecznymi;gaworzy w celu zwrócenia na siebie uwagi; wyrzuca przedmioty i obserwuje jak spadają;naśladuje dźwięki; je sam herbatnika trzymając go w ręce
10 m pewnie raczkuje stąpa bokiem trzymając się poręczy naśladuje gesty dorosłego;pije z kubka trzymanego przez dorosłego;
11 m stoi samodzielnie;chodzi prowadzone za rączkę;układa;rozsypuje; wymawia 1- 2 sylaby;załatwia się w nocnik
12 m próbuje samodzielnie stawiać pierwsze kroki; wymawia ze zrozumieniem 2- 3 słowa.


Faza poniemowlęca 1-2 r ż. Waga ciała się stabilizuje, postępuje proces kostnienia, umiejętność chodzenia wpływa na układ mięśniowy i oddechowy,dziecko pewnie chodzi biega, próba chodzenia po schodach, koordynuje ruchy dłoni, ustawia klocki próba zainteresowania swoją osobą, dziecko przyswoi 300 wyrazów.2-3 r.ż. zanika podściółka tłuszczowa, obwód klatki piersiowej staje się większy niż obwód głowy , uzębienie pełne mleczne ,udoskonalona koordynacja ruchowa , samodzielnie spożywa posiłki , próba naśladowania dorosłych , wzrasta kościec i muskulatura .Wiek przedszkolny od 4-7 r.ż. przyrost wagi 2-3 kg,sylwetka smukleje,przyrost wzrostu 5-6 cm,szybki wzrost kośćca i mięśni,wzrasta koordynacja ruchowa, ma opanowane podstawowe umiejętności kultury i higieny osobistej, dziecko samo reaguje na zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe,uczy się rozpoznawać rodzaje smaków, zmniejsz się zapotrzebowanie na sen,pojawia się poczucie własnej wartości, chce uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, ważne jest codzienne czytanie i mówienie do dziecka, pojawiają się lęki nocne, chce być samodzielny, nauka podejmowania decyzji.Rozwój dziecka w 2 r. ż. Poznawanie otoczenia i orientacja przestrzenna.W 2 r ż. dobrze chodzi, biega,pokonuje różne przeszkody. Wykazuje dużą aktywność badawczą. Przy okazji uczy się zapamiętywania zaobserwowanych czynności i celowej manipulacji przedmiotem.Kształtuje zdolność przewidywania skutków swoich ruchów,zaczyna dominować reakcja okrężna polegająca na tym, że dziecko wytrwale powtarza daną czynność, przez co ugruntowuje nowe umiejętności. Rozwój mowy.Na przełomie 1 i 2 r.ż. zmniejsza się naśladownictwo sylab i pierwszych dźwięków.Do końca 1kwartału występuje gaworzenie prostymi dźwiękami naśladującymi melodię, rytm,mowy rodziców. W tym czasie wymawia zazwyczaj tylko kilka prostych słów 1 lub 2 sylabowych. Sylabowych dziecka 1,5 rocznego zasób ich zwiększa się do ok.10.W III kwartale używa ich już ok.20,ale wymawia je po swojemu.Dłuższe wyrazy skraca wymawiając akcentowane najlepiej słyszane sylaby.Pod koniec IV umie już słownie wyrazić swoje życzenia.Budując proste zdania zna już 300 słów. Myślenie pojęciowe jest ściśle związane z rozwojem mowy.Dominuje myślenie obrazowo-ruchowe i związane jest konkretną sytuacją. Myślenie słowno-pojęciowe pojawia się w zależności od rozwoju mowy. Jakość myślenia uwarunkowana jest stopniem opanowania mowy z pomocą słów.Uwaga –mimowolna(bierna).Łatwa podzielność występuje,łatwo ulega rozproszeniu, ma bardzo ograniczony zakres, ma słabą koncentrację i przerzutność uwagi. Pamięć ma charakter mimowolny,zapamiętuje to co jest dla niego zrozumiałe,zapamiętuje szybko i trwale. Kontakty z otoczeniem;im szybciej i prawidłowo się rozwija, wówczas kontakt z otoczeniem jest ułatwiony i wpływa pozytywnie na dalszy jego rozwój psychomotoryczny.Okres 2-3 r.ż. rozwój procesów poznawczych – uwaga dziecka jest nadal mimowolna,mało podzielna,powoli rozwija się trwałość uwagi-potrafi wykonywać coraz dłuższe czynności –w końcu 3 r.ż. używa ok.1000 słów (najwcześniej pojawiają się czasowniki i rzeczowniki a potem przymiotniki,a na końcu przyimki i przysłówki).