profil

Motyw walki narodowe wyzwoleńczej w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.

poleca 85% 2789 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Walka narodowowyzwoleńcza od wieków stanowiła ważny element w tematyce literatury polskiej. „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to jeden z najbardziej znanych dramatów Młodej Polski. Autor ukazał atmosferę i panujące zwyczaje w Polsce w czasie trwania zaborów. Inspiracją do napisania dzieła było autentyczne wesele, które odbyło się 20 listopada 1900 roku we wsi Bronowice. Wyspiański posłużył się wiejską zabawą, aby móc opisać różnice, które dzieliły i nie pozwalały wspólnie walczyć chłopom i inteligencji o wspólny cel – wolność.
Didaskalia stanowią wstęp i opis wesela na którym pobrali się Jadwiga Mikołajczykówna i Lucjan Rydel. We wstępie autor zawarł opis bronowickiej chaty, realistycznie ukazał rozmieszczenie poszczególnych rekwizytów. Ludzie podczas wesela bez przerwy się bawili, nikt nie zwracał uwagi na to co dzieje się na zewnątrz, każdy trwał w transie zabawy. Z okna chaty widoczny jest krzak owinięty słomą, który był symbolem słomianego zapału naszego kraju. Autor ukazuje tradycje Polskie poprzez wymienienie wielu rekwizytów składających się w owych czasach na kulturę państwa, mówiąc o pawich piórach, dożynkowym wieńcu chce nas wprowadzić w ludowy nastrój i tworzy tło do zdarzeń weselnych. Polska ukazana jest jako kraj lubiący zabawę, ludzie z wioski ubrani są kolorowo o czym świadczą słowa: „barwne kaftany”, „krasne wstążki”. Zabawa idzie jednak w parze z pobożnością i religijnością narodu, gdyż na ścianach widnieją obrazy Matki Boskiej Ostrobramskiej czy Matki Boskiej Częstochowskiej. W wystroju chaty znalazły się również obrazy odnoszące się do chęci odzyskania wolności i suwerenności. Wiszące malowidło „Bitwa pod Racławicami” ukazuje mit chłopa kosyniera walczącego w powstaniu kościuszkowskim, zaś obraz Matejki na którym znalazł się Wernyhora stał się inspiracją do kreacji widm przez Wyspiańskiego.
W pierwszej scenie odbywa się rozmowa Czepca z Dziennikarzem na temat polityki. Przedstawiciel chłopstwa jest ciekawy świata, interesuje się polityką. Dziennikarz piszę do krakowskiego czasopisma „Życie” wyśmiewając i szydząc z polityki. Ku jego zdziwieniu chłop jest chętny do rozmowy, posiada dużą wiedzę i wykazuje zainteresowanie.
Dziennikarz unika rozmowy, jest znużony polityką, lekceważy swojego rozmówcę. W pierwszych słowach Dziennikarza można odczytać motyw wsi na którą patrzy przez pryzmat mitycznej Arkadii.
Redaktor jest zarozumiały i czuje pogardę dla Czepca, nie darzy do szacunkiem pytając retorycznie: „Wiecie choć, gdzie Chiny leżą?”
Przedstawiciel chłopstwa nie jest zrażony postawą inteligenta i dumnie broni chłopskiej części społeczeństwa, nie wstydzi się swojego pochodzenia i nie boi się obrony własnej godności. Twierdzi, że nie są oni w niczym gorsi od mieszczaństwa, również interesują się światem i czytają gazety, są humanistami.
W owym fragmencie ukazana jest nie moc w połączeniu wspólnych sił do walki narodowowyzwoleńczej, w każdym słowie rozmówców można zauważyć przepaść kulturową, która dzieli społeczeństwo Polaków. W ironicznych słowach „na waszej parafii świat dla was aż dosyć szeroki” Dziennikarz powiada, że życie chłopów nie wykracza poza wieś i gardzi wsią, traktując ją jednocześnie jako oazę spokoju i miejsce odpoczynku od miejskiego zgiełku i hałasu. W świetle wyżej wymienionych argumentów można zauważyć, że w społeczeństwie narodziła się chłopomania, która była zachwytem ludzi miastowych nad wsią, inteligencji pojmowali ją jako sielankę bez jakichkolwiek zwad, inteligenci twierdzili, że życie we wiosce to czysta przyjemność pozbawiona waśni i problemów.
Czepiec wyraża chęć współpracy i szczerze wyraża swoją opinie o postawie inteligencji, która traci szanse na odzyskanie wolności poprzez swój upór i uprzedzenie do współpracy z chłopami. Wiejski chłop zauważa, że nie chęć ta wynika z braku poznania wsi, która ogranicza się do rozrywki i zabawy, która jest wszechobecna na wsi w słowach ludzi z miasta.
Didaskalia i I scena dramatu Wyspiańskiego ukazują problematykę narodowowyzwoleńczą. W obu fragmentach można dostrzec wiele symbolów odnoszących się do tematu wolności, które autor wykorzystał w dalszej części utworu.
Złoty róg symbolizował idee suwerenności, zapowiedź pobudzenia rodaków do boju, jednak zgubienie owego rogu przez Jaśka jest obrazem zatracenia szansy na odzyskanie niepodległości. Z Jaśkiem wiąże się również symbol pawiego pióra, które mówi, że Polacy to naród egoistyczny, próżny i ceniący sobie wyłącznie wartości materialne. Wyżej wymienione fragmenty ukazują niemożność jaka zapanowała w Polsce podczas zaborów. Rozmowa Dziennikarza z Czepcem ukazuje brak porozumienia między chłopami, a panami spowodowana nie tylko fałszywym obrazem wsi w oczach inteligentów, a także rabacją chłopską z 1846 roku, która krwawo naznaczyła się w pamięci narodu.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 4 minuty

Teksty kultury