Wojna Wietnamska

Wojna Wietnamska

Wojna Wietnamska obejmowała swym działaniem półwysep Indochiński. Toczyła się w latach 1957–1975. Po jednej stronie konfliktu stała komunistyczna Demokratyczna Republika Wietnamu wraz z komunistami z Południowego Wietnamu, Laosu, Kambodży. Komuniści byli wspierani przez sojuszników z ZSRR i Chin. Po stronie Południa – czyli Republiki Wietnamu – stało USA i ich sojusznicy: Korea Płd., Tajlandia, Australia Nowa Zelandia i Filipiny.
Konflikt narastał od lat 60-tych. Ideologia komunizmu uzyskiwała coraz większą popularność krajach Trzeciego Świata, gdyż sądzono, że to najlepsza droga do szybkiego wyjścia z biedy. Ponadto ideologia ta podnosiła nastroje narodowo- wyzwoleńcze. Komunistyczna Partia Indochin dążyła więc do zrzucenia jarzma francuskiego. W 1945 roku powstała Demokratyczna Republika Wietnamu pod przewodnictwem Ho Chi Minh’a. Francja nie chcąc oddać kolonii, wszczęła działania wojenne, z amerykańskim poparciem. Po ich zakończeniu podpisano traktat pokojowy. Wietnam podzielono wzdłuż siedemnastego (17) równoleżnika. Na demokratyczną Północ oraz Południe. Istniało coraz większe niebezpieczeństwo, że komuniści opanują całe terytorium Indochin i podporządkują sobie cały Wietnam. Zarówno na Północy, jak i na Południu miały się odbyć wybory. Do tego jednak nie doszło, ponieważ obawiano się fałszowania wyników wyborów na północy. Od 1957 roku toczyły się działania przeciw rządowi w Sajgonie, czyli stolicy Południa. Wzrosła więc tam liczba wojska komunistycznego do 130 tysięcy. Amerykańskie interesy w Wietnamie były minimalne, ale obawiano się, że komuniści stopniowo opanują cała Azję i wtedy staną się zagrożeniem. Na początku USA wysyłało jedynie doradców wojskowych, jednak z czasem wsparcie przerodziło się w zaangażowanie militarne. Nasiliło silono podczas kadencji prezydenta Lyndona Bainesa Johnsona. Liczne były akcje, w których komandosi niszczyli ważne gospodarczo i militarnie instalacje brzegowe. Walki toczyły się w okolicach zalotki Tonkińskiej. 7 sierpnia 1964 roku senat USA zatwierdził rezolucję sprawie zatoki. Na jej mocy nastąpiła eskalacja działań zbrojnych przeciwko Północy. W marcu 1965 roku rozpoczęła się operacja Rolling Thunder. Były to zmasowane bombardowania Północnego Wietnamu. W nalotach, na siły komunistyczne na terytorium Wietnamu Południowego, stosowano napalm i defolianty, w celu zniszczenia dżungli, w której chowali się wojska partyzanckie komunistów. Stopniowo ataki traciły swoją skuteczność, gdyż partyzanci Wietkongu znali z wyprzedzeniem cele bombardowań. Agent KGB Johny Walker wszedł w posiadanie, w styczniu listy kodów szyfrujących do urządzenia kryptograficznego KL-47. Dzięki temu GRU odczytał w następnych kilku latach ponad milion amerykańskich szyfrogramów. Od lat 60-tych wdrażano program Phoenix. Był on skierowany przeciw dywersantom Wietkongu na terenie Wietnamu Południowego, Laosu i Kambodży. Torturowano i zamordowano tysiące, najczęściej niewinnych ludzi, bez sądu i śledztwa. Program ten przyniósł zadowalające efekty w Laosie w latach 60-tych. Zlikwidowano tam wielu agentów KGB z wywiadu zagranicznego. Akcja była na tyle skuteczna, że dyrektor KGB Władimir Jefimowicz Siemieczastny wyznaczył nagrodę 50 tysięcy dolarów za ujęcie lub zamordowanie szefa projektu, agenta CIA Johna Lee.
W 1968 roku miała miejsce Ofensywa Tet. Był to punkt zwrotny wojny. Komuniści złamali zawieszenie broni i zmasakrowali ok. 4 000 cywilów. Pomimo silnego wsparcia ze strony ZSRR i Chin, Wietkong nie uzyskał znaczącej przewagi militarnej. Ta kampania była jednak sukcesem propagandowym. Opinia publiczna przestała już wierzyć słuszność sprawy. Rozpoczęła się fala protestów podsycanych przez wywiad radziecki. Działał on przez różne organizacje: Światową Radę Pokoju, ONZ, UNESCO oraz przez prasę. W związku z niepowodzenia na froncie spadło zaufanie do prezydenta Johnsona. Kolejne wybory wygrał Richard Nixon. Obiecał szybkie zakończenie działań wojennych. Ponieważ był zagorzałym antykomunistą, nie chciał, aby wycofanie wojsk zachwiało prestiżem Ameryki. W marcu 1970 roku w Kambodży do władzy doszedł generał Lon Nol – wróg komunistów. Spowodowało to ofensywę Wietkongu przeciw armii Kambodżańskiej. Wsparcie okazały armia Południowego Wietnamu i USA. Było to wsparcie skuteczne. W 1971 roku dokonano inwazji na armię północnowietnamską w Laosie. Tu ofensywa okazała się porażką.
Od 1969 roku w Paryżu toczą się rokowania pokojowe USA z rządem Północnego Wietnamu, zakończone układem w 1973 roku. Trwa cały czas pomoc militarna dla Południa, w postaci uzbrojenia. W ciągu następnych miesięcy Północ przygotowywała się do ostatecznej ofensywy, która doszła do skutku w 1975 roku. USA pod władzą kolejnego prezydenta Ford’a nie okazywało już Wietnamowi swojego wsparcia. 30 kwietnia padł Sajgon, a Republika Wietnamu przestała istnieć.
Była to pierwsza przegrana Ameryki i zachwiała pewnością w siebie, i we własne możliwości. Poniosła ogromne straty w ludziach i wywołała konflikty społeczne. Nowi poborowi uciekali za granicę, dezerterów osadzano w więzieniach. Wśród żołnierzy z Wietnamu szerzyła się narkomania i depresja. Społeczeństwo amerykańskie doszło do wniosku, że działania w Wietnamie są zbrodnicze. Spowodowało to upadek zaufania do rządu i w konsekwencji reorganizację armii, która została całkowicie uzawodowiona.


*GRU – Główny Zarząd Wywiadowczy