Przemiany Kordiana - charakterystyka

Kordian jako bohater, w którym dokonuje się ewolucja, od młodzieńczego poszukiwacza idei, przez sformułowanie określonego programu, do uświadomienia sobie jego nieskuteczności. Scharakteryzuj bohatera odnosząc się do kolejnych etapów w jego życia.

Kordian – tytułowy bohater dramatu romantycznego Juliusza Słowackiego. W utworze możemy dostrzec przemiany obejmujące swoim zasięgiem niemal wszystkie płaszczyzny życia bohatera. Od młodego, zakochanego i zagubionego piętnastolatka, poprzez szukającego celu w życiu romantycznego młodzieńca po heroicznego, w pełni oddanego ojczyźnie patriotę. Z pośród niemal wszystkich innych postaci romantycznych wyróżnia go szczególna chęć działania, w celu osiągnięcia swoich zamierzeń. Po mimo wielu załamań, a nawet próby samobójstwa nie poddaje się.

W pierwszym akcie Kordian jawi się nam jako wrażliwy, nadmiernie uczuciowy chłopiec, który nie potrafi odnaleźć się w otaczającym go wrogim świecie. Przeżywa zawiedzioną miłość i nie umie odnaleźć sensu życia. Prezentuje postawę bezcelowości wszelkich aktywnych działań, poczucia nudy i pustki egzystencjalnej. Bohater czuje się opuszczony i osamotniony przez Laurę, swoją wielką pierwszą miłość. Dziewczyna jest prawdopodobnie starsza od Kordiana i traktuje go z dystansem. Nie chce go skrzywdzić, ale nie rozumie jego uczuć. Jest typową klasycystką. Nie uznaje namiętności i miłosnych uniesień, szczególnie płynących z serca tak młodego chłopca. Nie tylko postawa Laury, ale również nieumiejętność pogodzenie się z realiami świata doprowadza Kordiana do próby samobójczej. Cudem udaje mu się przeżyć.

Kolejna faza życia Bohatera upływała pod hasłem podróży, poszukiwania celu i swojego miejsca świecie. Owe podróże są dla Kordiana jednak trudną i gwałtowną konfrontacją młodzieńczych ideałów z brutalną rzeczywistością. Doprowadza ona do utraty przez bohatera złudzeni co do świata i ludzi z jakimi przyszło mu się zetknąć. Właściwie każde następne wydarzenie jest dla niego rozczarowaniem i niemiłą lekcją. I tak spotkanie z dozorcą ukazuje młodzieńcowi, że nie jak wcześniej myślał talent, czy idee, ani nawet Bóg są dla ludzi najważniejsze. Dla przeciętnego człowieka priorytetem jest posiadanie, a co za tym idzie – pieniądz. Mało tego, za pieniądze można mieć dosłownie wszystko, poza szacunkiem, który i tak przestaje się liczyć.

Kolejny cios to spotkanie z Wiolettą, która pokazuje mu, że prawdziwa i bezinteresowna miłość nie istnieje. Kordian poznaje kobietę, która dla pieniędzy zrobi wszystko. Jest w stanie nawet sprzedać własne uczucia. Kłuci się to z jego przekonaniami o idealnej i bezinteresownej miłości, która zawsze trwa, aż do śmierci.

Po utracie złudzeń co do ludzi i miłości, przychodzi czas na ujrzenie prawdy o religii, która była kolejną piękną ideą bohatera romantyka. Kordian udając się do papieża w celu poświęcenia garści polskiej ziemi, co byłoby symbolem dającym Polakom nadzieję na niepodległość, a co za tym idzie, siłę do wali, spotyka się z odmową. Dla najważniejszej postaci kościoła i właściwie „przedstawiciela” samego stwórcy na ziemi, ważniejsze od zasad wiary są sprawy polityczne.

Te wszystkie ciosy spadające na głowę i uderzające w duszę nadwrażliwego młodzieńca sprawiają, że w Kordianie dokonuje się ostateczny przełom. Moment kulminacyjny ma miejsce na szczycie Mont Blanc. Kordian odnajduje cel swojego życia. Zgodnie z hasłem „Polska Winkelriedem narodów!” celem tym będzie poświęcenie żucia w imię miłości i dobra ojczyzny. Według Kordiana Polska powinna poświęcić się dla świata. Powinna powstać przeciwko zaborcy, alby następnie ponieść klęskę. Polska ofiara nie poszłaby jednak na marne, poprzez ściągnięcie na siebie gniewu Rosjan odwrócilibyśmy uwagę tyra od innych krajów.

Ostatnia część dramatu po mimo wspaniałych planów to jednak pasmo klęsk i niepowodzeń. Nie znajdując zwolenników swojego pomysłu zabicia Cara, młodzieniec postanawia działać w pojedynkę. Bohater po mimo wielkich chęci nie zdołał jednak tego dokonać. Pokonują go ograniczenia psychiczne i etyczno-moralne. Naturą Kordiana jest wrażliwość nie jest w stanie popełnić zbrodni. Mdleje przed drzwiami carskiej sypialni i zostaje osadzony w szpitalu dla psychicznie chorych, skąd trafia wprost pod ścianę śmierci za sprawą carskiego wyroku. Dalszy los bohatera nie jest nam znany. Dramat urywa się w momencie poprzedzającym śmierć lub ułaskawienie Kordiana.

Kordian do samego końca utworu pozostaje postacią piękną i czystą o niezwykle wzniosłych wartościach moralnych i etycznych. Najważniejsza była dla niego przede wszystkim miłość, najpierw do kobiety, a po przemianie do ojczyzny. Po mimo jego ogromnych chęci i wielkich planów Kordian kompromituje się łamiąc własne zasady. Od momentu monologu na górze Mont Blanc, bohater jednoznacznie i uparcie głosił, że działanie w pojedynkę jest z góry skazane na porażkę. Po mimo to młodzieniec decyduje się na niesamowicie niebezpieczną i trudną samotną misję. Gdyby nie chaotyczne i impulsywne działanie Kordiana, jego wspaniałe cele mogłyby zostać osiągnięte. Było by to jednak sprzeczne z naturą prawdziwego bohatera romantycznego.