Święty Jacek Odrowąż

Św. Jacek urodził się w Kamieniu Śląskim obok Opola w rodzinie rycerskiej, należącej do możnowładczego rodu Odrowążów, mieniącego się herbem „Wąsy nadziane na strzałę". Młodość spędził w Krakowie, ucząc się w szkole katedralnej na Wawelu. Do stanu kapłańskiego przygotowywał się pod troskliwą opieką kanonika kapituły krakowskiej i kanclerza księcia Leszka Białego, Iwo Odrowąża, późniejszego biskupa krakowskiego, oraz biskupa Wincentego Kadłubka. Potem studiował w Paryżu i Bolonii, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii, prawa i teologii. Był kanonikiem na Wawelu i propagatorem reformy gregoriańskiej. W 1220 r. spotkał w Rzymie św. Dominika i w bazylice pw. św. Sabiny przyjął biały habit. Potem Jacek wraz z towarzyszami znalazł się w Krakowie. Początkowo zamieszkali na Wawelu, na dworze biskupim, po kilku miesiącach przenieśli się w okolice kościółka Świętej Trójcy, gdzie wkrótce rozpoczęto budowę nowego kościoła i klasztoru dominikańskiego, które to konsekrowano zimą 1222 r.. Przywiózł również od św. Dominika przesłanie, aby pracę ewangelizacyjną łączyć z modlitwą różańcową i zawierzeniem Matce Najświętszej.
Otrzymawszy od papieża Honoriusza III posłanie i wyruszył z towarzyszami na Misję Północną. Nauczał Ewangelii: Prusów, Jaćwingów, Kumanów, Mongołów. W imieniu Stolicy Apostolskiej podejmował działania dyplomatyczne mające na celu połączenie kościoła łacińskiego i prawosławnego oraz zjednania Mongołów do udziału w wyzwoleniu Ziemi Świętej. W 1226 roku dominikanie prowadząc rozpoznanie docierają wzdłuż Bałtyku do Łotwy, mają przegląd sytuacji na terenie prowadzonych działań i mają za sobą poparcie ze strony Papieża. 2 października 1233 r. odbył się w Kwidzynie zjazd, w którym wzięli udział przywódcy krzyżaccy, Henryk Brodaty, Konrad Mazowiecki, arcybiskup gnieźnieński Pełka i bł. Czesław, jako ówczesny prowincjał polski, a wraz z nim był na tym zjeździe Jacek. Omawiano na nim plan akcji nawrócenia Prus. Owoce wysiłków apostolskich św. Jacka są znaczne, skoro papież poleca swemu legatowi Wilhelmowi z Modeny podzielenie Prus na diecezje i wyznaczenie biskupów spośród dominikanów. W 1238 r. św. Jacek przebywa w Gnieźnie w charakterze pełnomocnika krzyżackiego i uzyskuje od Władysława Odońca zwolnienie od cła dla krzyżowców, osadników oraz kupców udających się do Prus, co jest potwierdzone w dokumentach. Wizyta ta będzie również skutkowała organizacją klasztoru w Gnieźnie. W tym roku dokonuje erekcji chełmińskiego konwentu. Niedługo potem jest w Toruniu, Rydze, w Dorpacie i w Królewcu. Papież Grzegorz IX poświęca też wiele uwagi sprawom ruskim, w które bezpośrednio zaangażowany był Kościół polski za sprawą dominikanów, zależy mu też na rozpoznaniu możliwości porozumienia z Mongołami, ma plany zjednania ich jako sojuszników do odbicia Ziemi Świętej z rąk pogan. Dlatego św. Jacek na przełomie roku 1228/29 przybywa z misją do Kijowa. W kościele benedyktów irlandzkich pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny zakłada konwent i pozostaje tu przez 3 lata podejmując dzieło dążące do zjednoczenia prawosławnej Rusi z kościołem katolickim. Opuszcza Kijów w 1232 r. pozostawiając obowiązki przełożonego, bratu Godynowi. Jednak, już w roku 1233 książę Kijowski Włodzimierz Rurykowicz, podburzony przez prawosławnych kniaziów, likwiduje placówkę kijowską, obawiając się negatywnych skutków "propagandy" zakonników dla swojego wschodniego obrządku. Św. Jacek na misji ruskiej jest inicjatorem i autorem Kodeksu Kumańskiego (Codicis Cumanici - rękopisu z biblioteki św. Marka w Wenecji, wydanego też w druku przez Akademię Węgierską). Mimo niepowodzeń, Kaznodzieje nie opuścili jednak Rusi, przenieśli się do Halicza, a później do Włodzimierza, zakładając w obu miastach swoje klasztory. Misja ruska, zainicjowana przez Jacka, trwała na Rusi Czerwonej do czasu najazdu Tatarów w latach 1240-41.
Podróże misyjne, w ówczesnych warunkach bardzo prymitywne i męczące, zniszczyły jego organizm. Umarł w Krakowie 15 sierpnia i został pochowany w bazylice oo. Dominikanów. Jacek musiał swoim braciom zostawić wzór niezwykłej świętości, skoro od samego początku jego grób był otoczony wielką czcią i otrzymywano przy nim niezwykłe łaski. W zapiskach konwentu krakowskiego z roku 1277 czytamy taki fragment: "W klasztorze krakowskim leży brat Jacek, mocen wskrzeszać zmarłych". Papież Klemens VII beatyfikował Jacka w 1527 r., a intensywne starania poparte przez królów polskich Stefana Batorego i Zygmunta III sprawiły, że Klemens VIII kanonizował go w 1594 r.