Sokrates i jego egzystencja , ewentualne zaistnienie w obecnym świecie

Sokrates - Czy mógłby żyć i nauczać w obecnym świecie ?

Sokrates był pierwszym ,który spojrzał na człowieka z innej strony . Jego filozofia opierała się na przekonaniu , ze najważniejsze zasady w egzystencji ludzkiej to prawa etyczne, które stanowią fundamenty człowieczeństwa. Wysuwał liczne teorie wiedzy i niewiedzy , dobra , cnoty , sprawiedliwości . Był człowiekiem pretensjonalnym , niepowtarzalnym , którego cechy umysłu wywoływały burzę mózgów na przestrzeni dwóch tysiącleci. W poniższym tekście przedstawię mój pogląd na fenomen Sokratesa oraz zastanowię się nad problemem zawartym w temacie tej rozprawki.

Uważam , iż rozumowanie Sokratesa oraz jego nieprzeciętna wizja świata opierała się na definicji cnoty ,która jak sam filozof twierdzi jest dobrem bezwzględnym . Uważał że prawa dotyczące cnoty moralnej są niepodważalne , gdyż są „niepisane” . Oznacza to, że nie ma ich w żadnych kodeksach ,a są o wiele trwalsze od ,,pisanych” . Wywodzą się z samej natury rzeczy , a nie z ustanowienia ludzkiego skoro są powszechne i jednakowe dla wszystkich ludzi ? -przecież wszyscy ludzie nie mogli się zebrać razem i ustanowić praw –takie było rozumowanie Sokratesa.

Z definicji cnoty wysnuwał liczne teorie . Twierdził ,iż dla dóbr wyższych powinno się poświecić dobra niższe i pozorne : „Czyż nie wstydzisz się dbać o pieniądze ,sławę , zaszczyty , a nie o rozum , prawdę i o to, by dusza stała się najlepsza ? To jest jedna myśli Sokratesa , której głębokie i prawdziwe według mnie znaczenie nie byłoby powszechnie zaakceptowane. Wynoszenie przez Sokratesa dóbr moralnych ponad wszystkie inne dobra doprowadziłoby do nieodwołalnego sprzeciwu nowatorskiego społeczeństwa , którego jedynym celem , jest dążenie do celu wyższego . Wyższym celem ponurej rzeczywistości jest zdobycie nie dobra bezwzględnego lecz względnie wysokiego majątku .Nie zważając na cnoty jak: :sprawiedliwość ,odwaga oraz panowanie nad sobą.

Był pierwszym człowiekiem , przedstawicielem stanowiska wynoszącego dobra moralne ponad wszystkie inne. Był zarazem twórcą etyki , a mimo to odnalazłby zrozumienie tylko wśród ludzi szukających istoty życia , a w szerszym kręgu zostałby potraktowany znacznie gorzej niż stało się to w 399 roku p.n.e.


Wiadomo wówczas jaka niechęć do niego panowała. Stwierdzał on że chociaż wie „że nic nie wie to i tak jest najmądrzejszym człowiekiem na świecie co przepowiedziała mu wyrocznia delficka. Ludziom nie podobała się zasada wnikliwych pytań , przy pomocy których badał świat . Z perspektywy otoczenia, Sokrates wydawał się być dziwnym człowiekiem : Nie wyznawał wartości materialnych , równocześnie popierał i potępiał demokrację ateńską i nie bał się śmierci. W dzisiejszym świecie każda z tych charakterystycznych cech Sokratesa byłaby wystarczającym powodem do wykonania na nim egzekucji.

Przed wykonaniem wyroku śmierci miał on szansę uniknąć przejścia do królestwa Hadesu. Mimo to nie chciał z tej możliwości skorzystać ponieważ, takie niehonorowe zagranie było sprzeczne z poglądami jego własnej egzystencji. Śmierć tak wielkiego filozofa bardzo przypomina mi śmierć Petroniusza z „Quo Vadis” H. Sienkiewicza. Obaj odchodzili z tego świata nie jako przegrani, lecz jako bohaterowie, którzy nawet w obliczu śmierci trzymali się wiernie swoich ideałów. Według mnie takie zachowanie jest godne podziwu każdej istoty rozumnej ale jestem zarazem całkowicie przekonany , iż powyżej opisane zachowanie w XXI wieku byłoby oznaką słabości .

Sokrates wyłonił proste wskazanie życiowe : należy szukać wiedzy , a kto może powinien i innych wiedzy uczyć . Sokrates nie tylko głosił taką powszechną teorię , ale zastosował ja wobec siebie . Z żelazną konsekwencją kierował swym życiem zgodnie z teorią . Sokrates , przyjmując założenie istnienia w obecnym świecie zostałby niesłusznie osądzony lub skazany . Chciałby ,aby ludzie spojrzeli inaczej na świat , nie przez pryzmat korzyści materialnych , ale tak jak on go widział .

Wydaje mi się, że Sokrates osiągnął w życiu to co chciał – zbadał je , a swoją wiedzę przekazał innemu równie wielkiemu filozofowi –Platonowi . Nie ujmując mu nawet cząstki mądrości jaką posiadał uważam ,że przedstawione przeze mnie argumenty dotyczące ewentualnej egzystencji Sokratesa w społeczeństwie XXI wieku są wystarczające, by stwierdzić ,iż jego funkcjonowanie byłoby niemożliwe oraz wbrew naturze zrewolucjonizowanego świata .

Gienek40