Stanisław Moniuszko - ojciec polskiej opery narodowej. ur. 5 maja 1819 w Ubielu koło Mińska, Mimo iż mieszkał niedaleko państwa Chopinów, nigdy się nie spotkał z Fryderykiem Chopinem. Mając 14 lat pojechał studiować w Berlinie. Po kilku latach studiów osiadł w Wilnie, gdzie był organistą w tamtejszym Kościele. Moniuszko był dyrektorem przy teatrze wileńskim. Kłopot w tym, że muzyka Moniuszki jest taka, jakim był on sam jako człowiek: prostoduszna i skromna. Kompozytor zaczął edukację muzyczną jako na poły samouk; studia odbył w Berlinie. Po powrocie do ojczyzny założył rodzinę i osiadł w Wilnie. Wieloletni prowincjonalny organista, człowiek nie najmocniejszego zdrowia, spokojny, poczciwy mąż i ojciec dziesięciorga dzieci, pisał proste do granic naiwności utwory religijne, a także wdzięczne bezpretensjonalne pieśni, właściwie piosenki, do celów prywatnego patriotycznego muzykowania w polskich dworkach; wydawał je w kolejnych zeszytach "Śpiewnika domowego". Grał w kościele, nauczał, udzielał się w założonym przez siebie Towarzystwie św. Cecylii, szerzącym "dobrą i poważną muzykę". Moniuszko prowadził patriotyczną działalność. Autorami do pieśni Moniuszki byli polscy pisarze. "Śpiewniki domowe: był to skład 12 zeszytów, w których zapisanych było ok.300 pieśni Podczas urlopu wyjeżdża do Warszawy, gdzie poznaje Włodzimierza Wolskiego, który namówił go do napisania opery. W 1848 r. odbyła się premiera 2-aktowej "Halki"- pierwszej Polskiej opery narodowej. W 1858 r. odbyła się premiera 4-aktowej "Halki" w Warszawie.
Opery
- Halka (premiera wersji 2-aktowej 1848, wersji 4-aktowej 1858)
- Sen Wieszcza (nieukończona, pisana w latach 1852-1853)
- Flis (premiera 1858)
- Rokiczana (nieukończona, pisana w latach 1858-1859)
- Hrabina (premiera 1859)
- Verbum nobile (premiera 1861)
- Straszny dwór (premiera 1865)
- Paria (premiera 1868)
- Trea (nieukończona, pisana w roku 1872)
- Sielanka (nieukończona, pisana ok. 1848)
Stanisław Moniuszko komponował swoje pieśni we wczesnych godzinach rannych.
Podczas próby generalnej "Strasznego Dworu" Moniuszko upadł na deski, rażony zawałem serca i umarł. Było to dnia 4 czerwca 1872 w Warszawie, dzień przed premierą opery.