"Kucharz doskonały" czyli potrawy i napoje staropolskie

NAPOJE

 Kawa
Staropolskim zwyczajem kawa musi być podana w blaszanych imbrykach, pięknie malowanych. Roznosi ją służba. Do robienia kawy w każdym porządnym domu zatrudniona jest kawiarka, która sprowadza najlepsze ziarna i potrafi przyrządzić kawę, która ma „czarność węgla, przejrzystość bursztynu, zapach moki i gęstość miodowego płynu”.
Do kawy podana być musi najlepsza śmietana, którą każdego ranka kawiarka zbiera. Każda filiżanka musi mieć swoją porcję śmietany.

 Bielone piwo
Piwo należy podgrzać, aż stanie się gorące. Następnie trzeba zabielić je śmietaną i wrzucić pokrojony twaróg.
Jest to ulubiony napój starszych pań.

 Napoje alkoholowe
• Wódka – nalewana jest do uczty mężczyznom.
• Wino – piją podczas uczty kobiety.
• Miód lipcowy – bardzo popularny w karczmach litewskich.
• Malaga – wino hiszpańskie.
• Węgrzyn
• Dębniak – miód długo trzymany w dębowych beczkach.

DANIA

 Wędliny
Tłuste półgęski, kumpia i skrzydliki ozoru należy domowym sposobem uwędzić dymem jałowcowym. Potem pokroić, rozłożyć na tacach i przystroić ziołami.
Są to przysmaki dla panów.

 Zrazy
Najlepiej nadają się do zrazów lisice, borowiki, rydze, surojadki, koźlaki, lejki i bielaki. Zrazy to główne danie śniadania.

 Chołodziec litewski
Jest to zimna zupa z młodych liści buraków, ogórków, jajek, szyjek rakowych i śmietany. Często jest podawany jako główne danie prawdziwej, litewskiej uczty.


 Bigos
Bigos najlepiej smakuje po polowaniu. Składa się on z jarzyn, siekanej, kwaszonej kapusty, które piecze się w kotle z najlepszymi kawałkami mięsa ze świeżo upolowanego zwierza. Piec go należy aż kapusta wyciśnie wszystkie soki.

 Raki, kurczęta, szparagi
Podaje się je na uczcie, po chłodniku.

 Blemasy
Są to galarety migdałowe,mleczne, także na polewce mięsnej lub rybiej, zaprawiane winem, goździkami, cynamonem lub piżmem

 Arkasy
Potrawy z mleka słodkiego, ocukrzonego, z szafranem, cytryną i wódką różaną.

 Zupy
• Czarna Polewka - zwana też „czerniną”. Jest to rosół zabarwiony krwią kaczki. Podanie czarnej polewki mężczyźnie, oznacza, że ojciec odmawia mu prawa do starania się o rękę córki.
• Barszcz królewskim zwany
• Rosół staropolski - sztucznie gotowany, do którego można wrzucić kilka perełek i sztukę monety.
• Kontuzy – buliony z kurczęcia.

 Ryby
• Łososie suche, dunajeckie
• Wyzyny – mięsa z wyza, ryby rodzaju jesiotra.
• Kawior - ikra jesiotra, sprowadzany z Wenecji lub wybrzeży Morza Czarnego.
• Flądry
• Karpie, ćwiki –muszą mieć więcej niż trzy lata.
• Szczupak - niekrojony, w środku pieczony, u głowy przysmażony. Należy go nadziać na rożen, owinąwszy jedną część chustką, obracać nad wolnym ogniem, polewając często owiniętą część octem wrzącym, część drugą smarując oliwą i potrząsając mąką, część trzecia musi się piec bez niczego. Koniecznie musi być długi na łokieć.