IMPRESJONIZM
- nazwa pochodzi od francuskiego słowa impression – wrażenie, przelotny stan uczuć oraz od tytułu obrazu Moneta „Impresja – wschód słońca” Jako pierwszy określenia impresjonizm użył krytyk Louis Leroy atakując i wyśmiewając w swojej recenzji obraz Moneta, wystawiany na pierwszej wystawie impresjonistów w 1874 roku, która spotkała się z miażdżącym przyjęciem. Musiało minąć wiele lat, aby określenie impresjonizm straciło negatywny wydźwięk. Jednak rewolucyjny sposób malowania Moneta i grupy impresjonistów zatryumfował wreszcie nad skostniałym akademizmem i pozwolił na dynamiczny rozwój nowoczesnej sztuki.
- Okres w sztuce zapoczątkowany w latach 70tych XIX w. trwał do początku XX wieku.
- Zainicjowany przez grupę francuskich malarzy.
MALARSTWO
- zerwanie z tradycjami malarstwa akademickiego o tematyce historycznej i mitologicznej
- dominowały plenery, głównie krajobrazy, sceny rodzajowe, obrazy tłumów, sceny kabaretowe
- utrwalanie tylko bezpośrednich wrażeń zmysłowych, gdyż świat jest takim, jakim go widzimy, rzeczywistość nie jest statyczna, liczy się ulotne, wrażeniowe, impresyjne chwytanie przemijających zjawisk.
- dywizjonizm - sposób malowania polegający na kładzeniu plamek kolorów zasadniczych na płótnie w takim sąsiedztwie, aby w efekcie powstał pożądany kolor, ale świetlisty i wibrujący.
- mawiano, że w naturze nie ma bieli i czerni. Malowano tak, jak widziano w plenerze, kiedy silne światło pochłaniało wyrazistość kształtu i kiedy cienie były granatowe, a nie czarne czy szare.
- szkicowość, częściowe zagubienie modelunku, zatarcie konturu. Obraz musiał być malowany bardzo szybko, w bezpośrednim kontakcie ze stale zmieniającą się naturą. Wyczulenie oka wyłącznie na aspekt barwy i światła doprowadziło do traktowania marginesowo sprawy kształtu, przestrzeni i bryły. Krawędzie przedmiotów są zatarte, często zlewają się ze sobą, przestrzeń jest spłycona.
- gra refleksów zamiast określonego źródła światła
PRZEDSTAWICIELE:
- Camille Pissarro (1830 - 1903)
„Odpoczynek wśród drzew”, „Wyspa Lacroix”, „Praczki”, „Stary rynek”
- Edgar Degas (1834 - 1917)
„Lekcja tańca”, „Tancerka na scenie”, „Baletnice w różu”, „Błękitne tancerki”
- Alfred Sisley (1839 - 1899)
Uchodzi za najbardziej konsekwentnego impresjonistę. Wszyscy inni w swych późnych płótnach wybiegali poza impresjonizm. Sisley pozostał wierny sobie i kierunkowi do końca. W odróżnieniu od większości pozostałych impresjonistów, od tętniacych życiem ulic Paryża, Sisley wolał spokojne życie na prowincji i tam szukał inspiracji.
„Jesień”, „Mglisty poranek”
- Claude Monet (1840 - 1926)
„Impresja. Wschód słońca.”, „Łodzie rybackie opuszczające port”, cykl „Katedra w Rożen”, cykl „Japoński mostek”, cykl „Lilie wodne/Nenufary”
- Pierre Auguste Renoir (1841 - 1919)
Jego obrazy cechuje lekkość i delikatność.
„Bal w Moulin de La Galette”, ,,Śniadanie wioślarzy”, „Dzban z chryzantemami”, „Sąd Parysa”
- Vincent van Gogh (1853 - 1890)
Wybitny malarz, który dzisiaj jest jednym z najbardziej podziwianych i cenionych artystów w historii malarstwa, prowadził życie pełne bólu i upokorzeń. Pod koniec życia cierpiał na chorobę psychiczną, która doprowadziła go w końcu do samobójczej śmierci. Jednak, paradoksalnie w okresie, gdy był najbardziej chory stworzył najwięcej swoich arcydzieł.
„Jedzący kartofle”, „Pokój artysty”, „Waszyngton”, „Słoneczniki”, cykl autoportretów.
- Józef Pankiewicz, Władysław Podkowiński
LITERATURA
- ukazanie świata oczami artysty, operowanie subiektywnymi opisami, ukazywanie ulotnych momentów, świat przedstawiony nasycony emocjami, zmysłowy
- luźna kompozycja
- nacisk na walory brzmieniowe
- budowanie nastroju
- synestezja - łączenie wrażeń odbieranych przez jeden ze zmysłów z doznaniami związanymi z innym zmysłem, np. przekształcanie wrażeń słuchowych we wzrokowe np. „piję kwiatów woń”
- opisy mgły, pejzaży górskich, stonowanych barw natury, gry światła
PRZEDSTAWICIELE W POEZJI
- Kazimierz Przerwa Tetmajer
„Melodia mgieł nocnych”, „Widok ze Świdnicy do doliny Wierchcichej”, „Na Anioł Pański”
- Jan Kasprowicz
„Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach”
- Leopold Staff
„Deszcz jesienny”, „Przedśpiew”
