Cygan
Cygan – ten, który zna tajemnice
Tajemniczy świat Cyganów, tak fascynujący swą odmiennością, pięknem i grozą, utrwalony został także w arcydziele Gabriela Garcíi Márqueza – powieści Sto lat samotności. Jej bohater, Melquiades, posiadł tajemnice niedostępne innym ludziom i kusi nimi niektórych mieszkańców Macondo wywodzących się z rodu Buendiów. Przywozi np. do Macondo magnes, teleskop i olbrzymią lupę. Mąż Urszuli często kupuje od niego nowinki techniczne i w opinii ludności miasteczka traci czas i trwoni majątek na...
Cyganka – kobieta fatalna
Od wieków w literaturze funkcjonuje też kreacja Cyganki jako kobiety fatalnej. Najbardziej znana taka postać to Carmen z opowiadania Prospera Merimeego – andaluzyjska piękność, która rozkochuje w sobie mężczyznę i rujnuje mu życie. Motyw Carmen przejęły liczne dzieła muzyczne i filmowe, np. opera Carmen Georges’a Bizeta czy film Carlosa Saury. Miłosne uniesienia z Cyganką przeżywa także jeden z bohaterów Stu lat samotności Gabriela Garcíi Márqueza – Jose Arcadio Buendia. O cygańskich...
Cygan
To włóczędzy. Nie mają ani krzty szacunku dla żadnych wartości. To rzeczni Cyganie, roznosiciele chorób, złodzieje, kłamcy, mordercy, gdy tylko występek może im ujść na sucho. Niech zostaną, a podepczą wszystko, co myśmy tu wypracowali, mon pere. Całe to nauczanie. Ich dzieci będą biegać z naszymi, aż wszystko, cośmy dla naszych dzieci zrobili, obróci się wniwecz. Będą odbierali naszym dzieciom rozum. Będą uczyli nienawidzić i lekceważyć Kościół. Lenić się i wymigiwać od...
Cygan – niebezpieczny obcy
Fascynacja cygańskim światem i akceptacja, pojmowanego niekiedy powierzchownie, cygańskiego trybu życia to tylko jeden biegun w kulturze. W niejednym filmie czy utworze literackim pojawia się też problem Cygana jako obcego, innego, którego nie chce zaakceptować lokalna społeczność. Tak jest np. w dość kiczowatej, popularnej powieści Joanne Harris Czekolada ,w której mowa o dyskryminowaniu grupy Cyganów w pewnym małym miasteczku, a nawet agresji wobec przybyszów. Podobne motywy – fascynacji...
Cygan – wieczny wędrowiec
Obraz cygańskiego życia, wiecznej wędrówki wydaje się piękny i pociągający. Fascynacja życiem Cyganów ma rodowód dawniejszy – romantyczny i młodopolski. W literaturze romantycznej motyw ten pojawił się jako element zainteresowania ogólnie pojętą egzotyką, stał się przedmiotem obserwacji obyczajowej (taki charakter ma jedyna w literaturze polskiej powieść o Cyganach– Chata za wsią Józefa Ignacego Kraszewskiego). Z kolei ekscentryczny styl życia utożsamiany z Cyganami, charakteryzujący się...
Cygan – artysta
Cyganeria warszawska – XIX-wieczna grupa skupiająca poetów i malarzy – działała w latach 1838–1843 w Warszawie. Blisko związany z nią był m.in. Cyprian Kamil Norwid. „Cyganie warszawscy” wydawali oficjalne pisma: „Nadwiślanin” (1841–1842) i „Jaskółka” (1843). Gardzili salonowym stylem życia, konwencjami i głosili idee demokratyczne. Modernistycznym artystom, nawiązującym do romantycznych tradycji, życie Cygana wydawało się atrakcyjne, dlatego tak często nazywali siebie cyganami – bezdomnymi,...