Organami wegetatywnymi roślin jest korzeń, łodyga i liście, które u roślin nasiennych, a zwłaszcza okrytonasiennych osiągnęły wysoki stopień organizacji strukturalnej i funkcjonalnej.
Korzeń
Korzeń jest organem, który służy do pobierania wody i soli mineralnych oraz umocowuje roślinę w podłożu. Może też pełnić inne, dodatkowe funkcje. Zespół korzeni jednej rośliny tworzy system korzeniowy. Istnieją dwa typy systemów korzeniowych. System palowy i system wiązkowy.
W budowie morfologicznej korzenia wyróżnia się kilka stref: strefę podziałową, strefę wzrostu, strefę włośnikową oraz strefę korzeni bocznych. W budowie anatomicznej młodego korzenia znajdują się koncentryczne warstwy utworzone przez tkanki stałe. W wyniku podziału komórek merystemu wierzchołkowego tworzy się układ tkanek charakterystyczny dla tzw. pierwotnej budowy korzenia.
Taką budowę korzenia posiadają przez całe życie paprotniki i część roślin okrytonasiennych, których korzenie nie przyrastają na grubość. U roślin nagonasiennych i dużej części roślin okrytonasiennych występuje przyrost na grubość, będący wynikiem działalności merystemów bocznych. Powstają wówczas tkanki wtórne, których układ określany jest jako budowa wtórna.
Modyfikacje korzeni:
| Typy korzeni | Funkcja | Przykłady roślin |
| spichrzowe | magazynowanie substancji odżywczych | rośliny dwuletnie /np. marchew, dalia/ |
| czepne | przymocowanie rośliny do podłoża | pnącza i epifity |
| oddechowe | doprowadzenie powietrza do systemu korzeniowego | rośliny tropikalne i subtropikalne z terenów bagiennych |
| powietrzne | pobieranie wody z powietrza | niektóre epifity |
| podporowe | dodatkowe umocnienie rośliny w podłożu | roślinność namorzynowa |
| korzenie roślin pasożytniczych i półpasożytniczych | pobieranie substancji odżywczych od żywiciela | jemioła, kanianka |
Łodyga
Łodyga wraz z liśćmi tworzy pęd. Stanowi rusztowanie dla liści i organów służących do rozmnażania. Pośredniczy w przewodzeniu substancji pokarmowych między korzeniem a liśćmi. W młodym wieku oraz u roślin zielnych jest organem fotosyntetyzującym. Ponadto może pełnić inne funkcje dodatkowe. Łodygi są bardziej zróżnicowane niż korzenie. Charakteryzują się wzrostem wierzchołkowym oraz budową członową, tj. podziałem na węzły i międzywęźla. Wyróżnia się łodygi zielne i zdrewniałe. W łodygach zielnych komórki mają celulozowe ściany i zawierają chloroplasty. Łodygi takie obumierają pod koniec okresu wegetacyjnego. Łodygi zdrewniałe są trwałe. Posiadają je drzewa, krzewy i krzewinki. Tkanki młodych łodyg powstają bezpośrednio z tkanki twórczej stożka wzrostu, który jest osłonięty zawiązkami liści.
Wierzchołek pędu tworzy budowę pierwotną łodygi.
Przyrost wtórny łodygi na grubość zachodzi u starszych roślin dwuliściennych i nagonasiennych dzięki wtórnym tkankom twórczym – kambium i fellogenowi. U drzew występujących w klimacie z porami roku obserwuje się w drewnie pierścienie /słoje/ przyrostu rocznego. Ich powstanie uwarunkowane jest zmianami w aktywności miazgi twórczej podczas sezonu wegetacyjnego. U roślin jednoliściennych wiązki przewodzące rozmieszczone są nieregularnie w miękiszu wypełniającym łodygę, między częścią sitową i naczyniową. Brak jest kambium. Wiązki o takiej budowie to wiązki zamknięte. Stąd u większości roślin nagonasiennych nie występuje przyrost na grubość. U nielicznych jednoliściennych występuje przyrost na grubość, ale odbywa się w inny sposób niż u roślin dwuliściennych i nagonasiennych /np. u palmy, aloesu, draceny/.
Modyfikacje łodyg:
| Funkcje łodygi | Przekształcenia w budowie | Przykłady roślin |
| główny organ asymilujący | zanik liści i rozrost łodygi lub jej spłaszczenie | kaktusy, ziarnopłoch |
| funkcja czepna | wykształcenie wąsów | winorośl |
| funkcja obronna | przekształcenie w ciernie | tarnina |
| magazynowanie substancji zapasowych lub wody | wykształcenie bulw, kłączy | ziemniak, kosaciec, kalarepa, kaktusy |
Liście
Liście są bocznymi organami łodygi, charakteryzującymi się ograniczonym wzrostem. Podstawową funkcją liści jest fotosynteza, transpiracja i wymiana gazowa. U paprotników te same liście mogą pełnić funkcje związane z fotosyntezą oraz wytwarzać zarodniki. Liście wyrastają w węzłach i są w określony sposób rozmieszczone na łodydze. Ulistnienie, czyli sposób rozmieszczenia liści może być: skrętoległe, naprzemianległe, okółkowe.
Typowy liść składa się z trzech części: blaszki, ogonka i nasady, która czasem tworzy pochwę lub przylistki. Kształt blaszki bywa rozmaity, podobnie jak kształt i długość ogonka. Liście nie mające ogonka nazywane są siedzącymi. Ze względu na rozczłonkowanie blaszki liściowej wyróżnia się liście pojedyncze i złożone. Wnikające do ogonka odgałęzienie wiązki przewodzącej tworzy w blaszce liściowej system wiązek zwany nerwacją. Użyłkowanie może być równoległe, widlaste lub siatkowe. Powierzchnia liścia po obu jego stronach pokryta jest skórką, przy czym aparaty szparkowe występują najczęściej tylko po stronie dolnej /wyjątek: rośliny wodne/. Zewnętrzne ściany komórek skórki są grubsze, pokryte kutykulą, a niekiedy woskiem. Skórka może wytwarzać różnego rodzaju włoski. Między skórką górną a dolną znajduje się miękisz asymilacyjny, który u roślin okrytonasiennych jest zróżnicowany na miękisz palisadowy i gąbczasty. Zachodzi tam fotosynteza. U wielu roślin nagonasiennych, np. u sosny, liście mają postać igieł.
Modyfikacje liści:
| Przekształcenia liści | Funkcja | Przykłady roślin |
| liścienie | odżywianie zarodka | siewka fasoli |
| liście spichrzowe | gromadzenie substancji odżywczych lub wody | cebula, sukulenty /np. rojnik, aloes/ |
| ciernie liściowe /„kolce”/ | obrona łodygi z jej zasobami, np. wody | kaktusy, róża |
| wąsy | funkcja czepna | groch, fasola |
| liście łuskowate | ochrona pąków zimowych | drzewa i krzewy klimatu umiarkowanego |
| liście pułapkowe | łapanie owadów w celu uzupełnienia braku azotu | rośliny owadożerne, np. rosiczka, dzbanecznik |
| liście zbierające wodę | gromadzenie i magazynowanie wody | wiele gatunków epifitów |