dać komuś (święty) spokój
‘pozostawić kogoś w spokoju, nie niepokoić kogoś, nie przeszkadzać komuś, nie zawracać komuś niczym głowy’; zwrot; Dajcie mi święty spokój z angielską gramatyką. – A. Perepeczko.
dać sobie z czymś spokój
‘zaprzestać, nie ruszać czegoś, pozostawić w spokoju’; zwrot; Te następne skrytki (…) – zbędna mordęga. Lepiej byśmy zrobili, dając sobie spokój. – za AG2; Prokurator powiedział, żeby sobie dał spokój, bo z tego mogą tylko jaja wyjść. – „Angora”.
dla świętego spokoju
‘aby mieć coś z głowy, pozbyć się kłopotu, aby nie wywoływać awantur, kłótni’; wyr. określ.; Policjanci pouczyli kobietę o bezzasadności wzywania służb mundurowych do zepsutego sprzętu domowego i dla świętego spokoju przed odejściem naprawili jej telewizor. – GS; Nie mam zamiaru teraz przyznać jej racji tylko dla świętego spokoju. Nic z tego. – „Victor J”.
mieć święty spokój
‘nie musieć się niczym przejmować, nie mieć problemów, kłopotów, nie być w żaden sposób niepokojonym’; zwrot; Zrobiłam to, ponieważ nareszcie chciałam mieć święty spokój.
naruszyć czyjś spokój
‘zniszczyć, zakłócić czyjś spokój’; zwrot; Naruszyliśmy wieczny spokój zmarłych.
nie zaznać spokoju
‘nie doświadczyć spokoju, być przez coś, kogoś niepokojonym, dręczonym’; zwrot; Ale w słodkiej Francji też nie zaznałem spokoju. – S. Bąba.
olimpijski spokój
‘niczym niewzruszony, niezachwiany, całkowity spokój’; wyr. rzecz., mitol. od Olimpu – siedziby greckich bogów.
stoicki spokój
‘niczym niezmącony, niezachwiany, niewzruszony spokój’; wyr. rzecz. Wyrażenie pochodzi od systemu filoz. grec. szkoły stoików , założonej przez Zenona z Kitionu. Opierał się on na etyce obowiązku i surowej cnoty, polegającej na zachowaniu równowagi duchowej niezakłóconej zarówno radością, jak smutkiem, na wyzbyciu się namiętności i na życiu zgodnym z naturą i rozumem. Według stoicyzmu warunkiem szczęścia i prawdziwej wolności jest panowanie nad sobą i swoimi emocjami; Co papież chciał nam...
tylko spokój może nas uratować
‘tylko spokój ducha, opanowanie może pomóc, pozwoli zastanowić się i wyjść z trudnej sytuacji’; fraza; Tylko spokój nas może uratować.
wieczny spokój
‘spokój zmarłych’; wyr. rzecz.; Naruszyliśmy wieczny spokój zmarłych.
ze stoickim spokojem
‘spokojnie, rozważnie, bez zdenerwowania’; wyr. określ., filoz. (por. stoicki spokój ); Matematyczka ze stoickim spokojem zapowiedziała kolejne dwa sprawdziany. – „Victor J”.
Materiał opracowany przez eksperta