dostać małpiego rozumu
‘zgłupieć, oszaleć, wpaść w szał, zachowywać się w sposób agresywny, nieobliczalny, groźny dla otoczenia’; zwrot.
mieć więcej szczęścia niż rozumu
‘o kimś, komu się w czymś poszczęściło, udało bez specjalnego wkładu pracy, wysiłku’; zwrot; Kazimierz D. miał więcej szczęścia niż rozumu. – „Fakt”.
na chłopski/zdrowy rozum
‘zdroworozsądkowo, trzeźwo, bez emocji’; wyr. określ. (w odniesieniu do sposobu oceny czegoś, podejścia do czegoś, najczęściej w połączeniu z czas.: wziąć, brać, wydawać się ); Tak wydaje się na zdrowy, chłopski rozum. – „Angora”.
pozjadać/posiąść wszystkie rozumy
‘wiedzieć wszystko lub tylko myśleć, że wie się wszystko, być przemądrzałym’; zwrot; Teraz miała „lepszych” przyjaciół – kilka rozbrykanych „chłopczyc”, które myślały, że pozjadały wszystkie rozumy (…). – „Ozon”; Mysz, dlatego że niegdyś całą książkę zjadła,/Rozumiała, że wszystkie rozumy posiadła. – I. Krasicki.
przemówić komuś do rozumu
‘przemówić tak, aby przekonać, skłonić do zmiany postawy, zachowania itp.’; zwrot; W sytuacjach „awaryjnych” może wygłosić orędzie do Sejmu. Głównie po to, by przemówić posłom do rozumu. – „Angora”.
stracić/tracić dla kogoś rozum
‘stracić zdrowy rozsądek, przestać postępować racjonalnie, zatracić się’; zwrot; W rezultacie rozum straciwszy, wpadł na najdziwaczniejszy pomysł, jaki by kiedykolwiek w świecie największemu szaleńcowi przyszedł do głow y. – za AG1; On stracił dla niej rozum –/ona dla niego cnotę… – za J. Liberkiem.
Materiał opracowany przez eksperta