Postać mądrego błazna

Bardzo ważny w polskiej literaturze jest motyw mądrego błazna, związany nieodłącznie z postacią Stańczyka (który był błaznem na królewskim dworze). Pojawi się on w Weselu Wyspiańskiego, na obrazie Jana Matejki Stańczyk czy w piosence Jacka Kaczmarskiego. Postać ta jest ucieleśnieniem cech kontrastujących ze strojem błazna. Strój sugeruje głupotę i brak powagi (śmieszne buty, dzwonki przy zabawnej czapce). Jednakże przypisywana jest Stańczykowi głęboka mądrość i troska o losy ojczyzny. Na obrazie Matejki został utrwalony jako mężczyzna w błazeńskim stroju rozmyślający o przegranej bitwie i losach kraju. Z kolei Wyspiański powołał go w Weselu do życia jako zjawę napominającą Dziennikarza. Błazen, będący patronem konserwatywnego stronnictwa, wysłuchuje skarg i rozterek duchowych Dziennikarza, usypiającego w rodakach ducha narodowego. Spotkanie wieńczy ofiarowanie Dziennikarzowi błazeńskiej laski – kaduceusza ze słowami: „mąć nim wodę, mąć”.