Labirynt
Lakmusowy
Larum
Las
Laska
latać/biegać jak kot z pęcherzem
latać/biegać/gonić z wywieszonym językiem
‘starać się coś szybko załatwić, śpieszyć się’; zwrot.
Latarnia
Latko
laur/palma pierwszeństwa
Lawina
lecieć jak ćma do światła
lecieć jak ćma do światła
‘lecieć, pędzić gdzieś na oślep, bez zastanowienia, nieostrożnie’; zwrot, przyr.; Czy jesteś pewna, że możesz mu zaufać, lecisz jak ćma do światła, a to może źle się skończyć. – TV Puls.
ledwo zipać
‘być słabym; o kimś: nie mieć sił; o czymś: ledwo istnieć, upadać’; zwrot; Warszawska firma (…) kupiła 20 proc. udziałów w spółce Niezależne Wydawnictwo Polskie, wydawcy ledwie zipiącego tygodnika.
Legenda
lekki jak piórko
‘bardzo lekki’; wyr. określ.; Lekka jak piórko, zwinna jak sarna . – „Angora”; Maszyna, która waży prawie 200 kg, w rękach 22-letniego chłopaka wydaje się lekka jak piórko. – „Nowy Dzień”.
lepiej późno niż wcale
‘większa korzyść będzie, jeśli nawet zrobimy coś później, niż mamy tego zaniechać’; fraza, przysł. „Lepiej późno … niż wcale”. – (tyt.); Na starość zmądrzałam – lepiej późno niż wcale. – TVP 2.
lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu
‘lepszy mały zysk, ale pewny, niż wielki, ale niepewny’; fraza, przysł. (starsze wersje: lepszy wróbel w ręku niż gołąb / cietrzew na sęku );
Lew
lewe dokumenty/papiery
‘nielegalne, fałszywe, podrobione dokumenty, papiery’; wyr. rzecz.; Jęz.
lewe papiery/dokumenty
lewe papiery/dokumenty
Lewy
Leżeć
leżeć do góry brzuchem
leżeć do góry brzuchem
‘leniuchować, nic nie robić, odpoczywać’; zwrot pochodzący z obserwacji ludzkich zachowań; Cieszyłem się, że w ciągu ostatnich miesięcy nie leżałem do góry brzuchem (…).
leżeć na łopatkach; położyć/powalić kogoś na (obie) łopatki
‘być zwyciężonym, pokonanym; być w złym stanie; zwyciężyć kogoś w walce, zdecydowanie pokonać kogoś w jakiejś rywalizacji, pokazać swą wyższość nad kimś w jakiejś dziedzinie’; zwrot, sport., walki zapaśnicze; Bo one w różnych przypadkach/Lubią leżeć na łopatkach. – za J. Liberkiem.
leżeć odłogiem
leżeć odłogiem
‘o kimś, kto nic nie robi lub o czymś, co jest zaniedbane, opuszczone, czym się od dawna nikt nie zajmuje’; zwrot, roln. odłóg ‘pole nieuprawiane przez dłuższy czas, porosłe dziką roślinnością, darnią, zadrzewione’; ‘o ziemi: nie być uprawianą, zasianą’; A więc ty także leżysz odłogiem. – TVN.
leżeć/być u czyichś stóp
upokorzyć się przed kimś, poddać się czyjejś władzy, ukorzyć się’; zwrot.
leżeć/być u podstaw
‘tworzyć coś, być zasadniczym elementem, podwaliną czegoś’; zwrot, kalka z niem., charakterystyczny dla jęz. oficjalnego; A. Markowski.
Lęk
lęk wysokości
lęk wysokości
‘strach przed przebywaniem na wysokich obiektach’; wyr. rzecz., psych.; Mieć lęk wysokości. – „Angora”; Władza cierpi na lęk wysokości:/im wyżej się wspina,/tym bardziej boi się zejść na ziemię. – R. Krynicki.
Libacja
libacje alkoholowe
‘imprezy, zabawy, na których pije się duże ilości alkoholu’; wyr. rzecz.; zapoż. z łac. libacja ‘w starożytnym Rzymie składanie ofiary bogom przez wylewanie różnych płynów, np. mleka, wina’; (…) przeraziła go wizja libacji alkoholowych. – W. Łysiak.
liczyć na czyjąś pomoc
‘spodziewać się ratunku, czyjegoś wsparcia’; zwrot; (…) wie, że może liczyć na pomoc Marcina. – „Angora”.
liczyć się z każdym groszem
‘być oszczędnym, być ostrożnym w wydawaniu pieniędzy’; zwrot; Jak się później okazało rodzicom żyło się bardzo ciężko, musieli liczyć się z każdym groszem, żeby starczało na nasze studia.
liczyć się ze słowami
‘uważać, na to, co się mówi’; zwrot; Wiesz, Adamie, licz ty się ze słowami. – Dobrze, mamusiu, będę się liczył …
Linia
Lis
List
list gończy
‘publiczne ogłoszenie sądu lub policji z wezwaniem, prośbą o pomoc w ściganiu przestępcy’; wyr. rzecz., prawn.; Podejrzany ukrywał się przez dłuższy czas, dopiero po pół roku rozesłano za nim list gończy. – „Fakty”.
list otwarty
‘list wystosowany w jakiejś sprawie (protest, apel, ocena) skierowany do konkretnej osoby lub określonych osób, napisany często przez znane autorytety, podany do powszechnej wiadomości’; wyr. rzecz., hist.; Środowisko naukowe wystosowało list otwarty do ministerstwa, zaniepokojone sytuacją w nauce polskiej, która z roku na rok staje się coraz gorsza. – „Forum Akademickie”.
list pasterski
‘publiczna odezwa skierowana przez biskupa lub arcybiskupa do wiernych z nauką albo informacją’; wyr. rzecz., kośc.; W ostatnią niedzielę we wszystkich kościołach diecezji został odczytany list pasterski arcybiskupa Kazimierza Nycza do wiernych.