w biały dzień
‘jawnie, otwarcie, nie ukrywając niczego’; wyr. określ.; To było w biały dzień, po południu, więc zrobiło się zbiegowisko. – J. Domagalik.
w biały dzień
w blasku chwały
w blasku chwały
‘w całej okazałości, w sławie’; wyr. określ., public.; Prezes ZUS w blasku fleszy i w blasku chwały. (zapowiedź informacji) – TVN 24.
w czepku urodzony
w czepku urodzony
‘mający wyjątkowe szczęście w życiu, będący wybrańcem losu’; wyr. rzecz.; pierw. o noworodku, który się urodził z błoną płodową na główce, co uważane było za dobry znak na przyszłość; Jeśli popatrzymy na nasze kłopoty okiem mieszkańca Sudanu, Konga czy Ugandy, to okaże się, że jesteśmy w czepku urodzeni. – „Fakt”.
w cztery oczy
‘sam na sam, bez świadków, na osobności’; wyr. określ.; Przeważnie skutkuje spokojna rozmowa w cztery oczy (…) – „Cogito”; Musisz koniecznie porozmawiać z Kasią w cztery oczy i dowiedzieć się, jaka jest prawda. – „Victor J”.
w głębi duszy
‘w największym sekrecie, w myślach, skrycie’; wyr. określ.; W głębi duszy nie marzyli nawet o takim szczęściu, ale urodzili się pod szczęśliwą gwiazdą, więc na pewno sława ich nie ominie.
w gorącej wodzie kąpany
‘niecierpliwy, impulsywny, gwałtowny, raptus’; wyr. określ.; W gorącej wodzie kąpany . – reklama w TV.
w krzywym zwierciadle
w krzywym zwierciadle
‘w sposób karykaturalny, przejaskrawiony’; wyr. określ. (najczęściej w połączeniu z czas.: przedstawić, przedstawiać, ukazać, ukazywać coś itp.); Wygląda to tak, jakby było w krzywym zwierciadle, a to przecież nasza rzeczywistość! – Internet; W tym filmie całe środowisko ludzi interesu ukazane jest w krzywym zwierciadle. – TVP 2.
w krzyżowym ogniu pytań
w mgnieniu oka/w okamgnieniu
w mgnieniu oka/w okamgnieniu
‘błyskawicznie, natychmiast’; wyr. określ.; W mgnieniu oka ściągnięto sukno i rozerwano je na kawałki (…). – H. Sienkiewicz, Krzyżacy.
w ostatniej chwili
‘w ostatnim momencie przed zrobieniem czegoś, podjęciem decyzji’; wyr. określ.; Już myślałem, że to koniec, ale w ostatniej chwili udało mi się coś przypomnieć i zrobiłem drugie zadanie. – Internet.
w rekordowym tempie
bardzo szybko, śpiesząc się’; wyr. określ.; W rekordowym wręcz tempie wydali swój debiutancki krążek.
w stanie wskazującym
‘po spożyciu alkoholu’; wyr. określ., eufem.; I trochę zawody mu się pomyliły, bo w stanie wskazującym zaczął tam kierować ruchem na skrzyżowaniu.
w stroju Adama/adamowym
w stroju Adama/adamowym
‘nago’; wyr. określ., bibl. (Rdz 2, 25: „Chociaż mężczyzna i jego żona byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu.” ); Tak szalałem w wodzie, że nawet nie zauważyłem, że jakaś fala zabrała mi gatki. I tak wyszedłem w stroju Adama na brzeg ku radości reszty kolonistów i całej grupy ludzi. – „Victor J”.
w świetle jupiterów
‘publicznie, przed kamerami telewizyjnymi’; wyr. określ., kult. mater.; To wyjaśnianie miało się odbywać, na życzenie generała, w świetle jupiterów. – TV Trwam.
w te pędy
‘bardzo szybko, nie zwlekając, natychmiast’; wyr. określ.; Gdy się o tym dowiedziałam, w te pędy pobiegłam do Anki. – „Victor J”; Aniele Boży Stróżu mój/ty właśnie nie stój przy mnie (…) ale ruszaj w te pędy/niczym zając po zachodzie słońca. – J. Twardowski.
w żółwim tempie
w żółwim tempie
‘bardzo wolno, opieszale, niespiesznie, ociągając się’; wyr. określ., przyr.; Do domu wracałam w żółwim tempie (…). – „Victor J”.
Walczyć
walczyć jak lew
‘walczyć bardzo odważnie, zaciekle, nieustępliwie’; zwrot, przyr.; lew jest nazywany królem zwierząt; symbolizuje władzę, siłę, majestat, odwagę; Walczył o tę spółkę jak lew.
walczyć jak lwica
‘walczyć odważnie, z poświęceniem’; zwrot, przyr., występuje też w wariancie walczyć jak lew , odważny jak lew ; Iga Cembrzyńska walczyła jak lwica o zdrowie swojego męża (…). – „Angora”.
walczyć jak szalony
‘walczyć zaciekle, zapamiętale, z poświęceniem’; zwrot, milit.; (…) walczyła o zwycięstwo jak szalona .
walczyć jak szalony
walczyć z wiatrakami
walczyć z wiatrakami
‘walczyć z czymś urojonym, nierealnym’; zwrot, liter. Tytułowy bohater „Don Kichota” Cervantesa zamierzał stoczyć walkę z 30 wiatrakami, które wziął za olbrzymów; ugodziwszy pierwszy wiatrak lancą w skrzydło, został przez nie odepchnięty i przewrócony wraz z koniem; Naukowcy podkreślają, że walka ze szkodnikami przypomina walkę z wiatrakami.
walczyć ze sobą
‘mieć rozterki wewnętrzne; starać się pokonać w sobie wady, uczucia, myśli’; zwrot, milit.; Długo ze sobą walczył, aż wreszcie podjął decyzję (…). – Pop.
walić głową w mur
walić głową w mur
‘bezskutecznie, choć z uporem próbować załatwić jakąś trudną sprawę’; zwrot; Waliliśmy głową w mur Amiki, więc nie mogliśmy się przebić. – „Fakt”; przestałem się rozpędzać/i walić głową w mur. – J. Baran.
walić kogoś po łbie
‘bić kogoś’; zwrot; Wali tak po łbach ludzi żywych i umarłych (…). – W. Łysiak
Walka
walka do upadłego
‘walka do końca, zaciekła, pełna poświęcenia’; wyr. rzecz., milit.; Nie ma prawa być inaczej. To będzie walka do upadłego. – „Nowy Dzień”.
walka na noże
walka z wiatrakami
walka z wiatrakami
‘walka daremna, bezsensowna’; wyr. rzecz., liter. Walka z wiatrakami – walka z chimerami, z imaginacyjnymi, nierealnymi, urojonymi, zrodzonymi w wyobraźni przeciwnikami (por. walczyć z wiatrakami ); Nauczenie ich kultury to naprawdę walka z wiatrakami . – Internet.
walnąć pięścią w stół
walnąć/uderzyć/huknąć pięścią w stół
‘pokazać, kto rządzi, kto jest ważny, kogo trzeba słuchać’; zwrot; Ludzie myślą wtedy, że to głupi wójt, bo nie potrafi przyjść, walnąć pięścią w stół i zrobić porządki. – „Prodoks”.
Wariacki
Wariat
Wart
Warta
Wartość
Warunek
Wazelina
ważyć słowa
‘mówić z namysłem, dbając o dokładność wypowiedzi’; zwrot, bibl. (Syr 21, 25: „Wargi obcych będą o tym opowiadać, słowa zaś mądrych odważone będą na wadze”.); Adwokat oskarżonego waży każde słowo.