Niesamodzielne części mowy
1. Nie odmieniają się. 2. Nie pełnią funkcji w zdaniu. 3. Nie wchodzą w związki składniowe. SPÓJNIK PRZYIMEK PARTYKUŁA WYKRZYKNIK SPÓJNIK 1. Nie stawiamy przecinka: a) i, oraz, ani, ni, a (zdania współrzędne łączne)...
Problemy z powtarzającymi się wyrazami
Powtarzające się wyrazy to problem dotyczący wszystkich, którzy piszą po polsku. W innych językach nie trzeba na to zwracać uwagi. Język polski jest jednak językiem bardzo bogatym w synonimy, którymi możemy zastąpić powtarzające się wyrazy oraz...
Związek Zgody
W związku zgody łączy się rzeczownik (podmiot) z czasownikiem (orzeczeniem) i rzeczownik z: przymiotnikiem, zaimkiem przyimkowym, liczebnikiem, imiesłowem przymiotnikowym czynnym lub biernym oraz rzeczownikiem. Wyraz nadrzędny (określany) i...
Kłopotliwa kropka, czyli jak zapisywać skróty?
Np. Napisz adres Jana Kowalskiego , który jest doktorem i mieszka przy ul. Lesniej 8 mieszkania 2 w Sulejowie nad Pilicą Sz.P. dr. Jan Kowalski ul. Leśna 8/2 Sulejów n. Pilicą Notatka : Kropki po skrocie nieuzywamy wowczas...
Test gramatyczny o formach czasownika
Test przeznaczony jest dla uczniów klasy I gimnazjalnej. Sprawdza funkcjonalne zastosowanie wiadomości i umiejętności dotyczących czasownika. Jest to sprawdzian poziomu zapamiętywania i rozumienia wiadomości oraz stosowania ich w sytuacjach...
Gramatyka
Gramatyki języków ewoluują w trakcie ich używania oraz separowania grup ludzkich. Po pojawieniu się pisma powstały również gramatyki normatywne, które są skodyfikowanym i ujednoliconym zbiorem reguł wyprowadzonym na podstawie obserwacji. Ponieważ...
Sposoby bogacenia słownictwa
1. Tworzenie wyrazów pochodnych (derywacja). Derywacja - proces tworzenia nowych wyrazów za pomocą przedrostków i przyrostków. Derywacja wsteczna - proces tworzenia nowych wyrazów przez odrzucenie przyrostka. za + pisać = zapisać...
Sprawdzian ze słowotwórstwa
Grupa I 1. W którym szeregu znajdują się wyrazy tylko o znaczeniu obojętnym? a) dom, zupa, łycha b) klasa, szkoła, sprawdzian c) mamusia, siostra, słodycze d) tato, dziadek, milutki 2. Uzupełnij tabelę i podkreśl formanty w wyrazach...
Cząstki bym, byś, by, byśmy, byście
Cząstki bym, byś, by, byśmy, byście występują także jako połączenie spójnika by z końcówkami -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy, -(e)ście. Spójnik by jest równoważny spójnikom aby, ażeby, żeby, np. - Zaprosił go, by wystąpił z odczytem (= aby wystąpił z...
Dyktando "Quasi-uczta w niby-zoo"
Quasi-uczta w niby-zoo Szarobury niedźwiedź postanowił zaprosić na małe, co nieco do nowo wybudowanej wilii paru wybranych na łapu-capu gości. Wśród nich znalazł się jeden niby-Anglik wraz z jedną pół Holenderką, pół Polką, ich rzężący od...
Środki stylistyczne.
FONETYCZNE Wyrazy dźwiękonaśladowcze- używany w poezji środek artystyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów, że naśladują swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. np. I dudni, i stuka, łomocze i...
Części mowy
Rzeczownik co oznacza? - przedmioty, zwierzęta, osoby, pojęcia, rośliny, czynności, cechy. pytania - kto? co? odmienia się przez - liczby, przypadki cechy i właściwości - posiada rodzaje Przymiotnik co oznacza? - właściwości zwierząt,...
Imiesłów przymiotnikowy
ODMIENNY - jaki? czyj? który? CZYNNY (podmiot wykonuje czynność, która trwa) - ący, np.: pisać - piszący - ąca, np.: mówić - mówiąca - ące, np.: iść - idące BIERNY (podmiot jest bierny) - ny, na, ne, np.: przeczytać - przeczytany - ty,...
Podmiot (językoznawstwo)
Podmiot - to część zdania, która nazywa wykonawcę czynności np. Grzesiek kupił drzwi. Podmiot może być wyrażony: - rzeczownikiem (film był niezwykle ciekawy) - zaimkiem (on tego nie powiedział) - przymiotnikiem (wytrwały dostanie nagrodę)...
Środki stylistyczne.
- Homonimy - wyrazy jednakowe fonetycznie i ortograficznie, ale różne semantycznie i etymologicznie; np. para (wodna, zakochanych), klucz (do drzwi, znak muzyczny, zasada). Współcześnie rozróżniane wyłącznie na podstawie kontekstu zdania w jakim...
Dyktando - Na Hiszpańskiej ziemi
Karol Wielki, król Franków w legendach występuje jako wojownik za wiarę chrześcijańską, prowadzący świętą wojnę z Saracenami. Historycy uważają jednak, że tak naprawdę nie miał zamiaru mierzyć się z potęgą Islamu. W polityce Hiszpańskiej zależało...
Wykresy
Aby poprawnie sporządzić wykres zdania złożonego, należy: *w analizowanym zdaniu podkreślić orzeczenia Krytyk obejrzał przedstawienie i napisał recenzję. ------------ ----------- Krytyk obejrzał...
Podstawowe środki stylistyczne
Epitet – wyraz (najczęściej jest nim przymiotnik) określający rzeczownik: "brzydkie kaczątko", "słodki całus", "zły bandyta", epitet jest również środkiem poetyckim. Ma on wpływ na znaczenie wyrazu, do którego się...
Środki poetyckie.
Alegoria - rodzaj metafory, której znaczenie odczytujemy w sposób jednoznaczny poprzez odwołanie się do tradycji kulturowej, literackiej, religijnej. Na alegorii opierają się często bajki Przykład : lis - to spryt, zuchwałość. Aliteracja - to...
Analiza składniowa zdania
ZDANIE jest podstawową jednostką procesu komunikacji, zbudowane jest z kilku elementów składowych. Są to: 1). ORZECZENIE wyrażane czasownikiem w formie osobowej albo jako związek łącznika i orzecznika, który wyraża czynność, proces lub stan...
Imiesłowy
Imiesłowy to nieosobowe formy czasownika, które dzielimy na: - przymiotnikowe - przysłówkowe Przymiotnikowe dzielą się na: - bierne (zakończone końcówkami -ny, -ne, -na, -ty, -ta, -te, -one np. czytane, ucieszone), tworzymy je od...
Rymy i gramatyka
PATOS - podniosłość, uroczystość HIPERBOLA - wyolbrzymienia, przesadnia WYRAZY POTOCZNE NIE MOŻNA TEGO DO KOŃCA WYTŁUMACZYĆ ALE MOŻNA PODAĆ PRZYKŁAD TAKI JAK: ŁEB, WARIAT I TO WŁAŚNIE SĄ WYRAZY POTOCZNE KONTRAST - zestawienie przeciwieństw...
Gramatyka, części mowy.
1. Rzeczownik - odmienia się przez przypadki (tzw. deklinacja), liczby (liczba pojedyncza i mnoga) i rodzaje (męski, żeński, nijaki). 2. Czasownik - odmienia się przez osoby, liczby, czasy (przeszły, teraźniejszy i przyszły), tryby (orzekający,...
Gramatyka i informacje o tworzeniu gramatyk
Gramatyka - dział językoznawstwa zajmujący się badaniem reguł, które rządzą generowaniem wyrazów i zdań języka. W zakres gramatyki wchodzą: fonologia, morfologia, składnia. Terminem tym określa się także sam zbiór reguł określających zasady...
Błędy językowe
Błąd językowy to pojęcie z zakresu językoznawstwa normatywnego oznaczające odstępstwo od skodyfikowanej normy językowej. Kodyfikacja normy obejmuje istnienie gramatyki normatywnej, ortografii (zasad pisowni) i ortofonii (zasad wymowy starannej)....
Formanty
Istnieją różne rodzaje formantów. Formanty, to tak jakby dodatek do podstawy słowotwórczej Wyróżniamy cztery rodzaje formantów: - Jeżeli dodajemy go przed podstawą słowotwórczą, to mówimy o przedrostku. - Jeżeli dodajemy go po podstawie...
Przyimki
Jak nie mylić pojęcia przyimek z zaimkiem? Skojarz to z budą dla psa. Śmieszne, ale prawdziwe! Pomyśl, przyimki to np. w, na, do itp. WIĘC... Pies może być: W budzie NA budzie NAD budą OBOK budy POD budą PRZY budzie OBOK budy...
Nazwy rzeczowników
Rzeczowniki to nazwy: - osób np. lekarz - zwierząt np. pies - roślin np. kwiat - rzeczy np. stół - cech np. mądrość - uczuć np. radość - czynności np. bieganie - pojęć np. synteza (łączenie) Odpowiadają na pytania: kto? co?
Imiesłowy i zdania współrzędne - ściąga
Imiesłowy Przymiotnikowy: * czynne -ący; -ąca; -ące * bierne -ny; -na; -no; -ty; -ta; -to Imiesłowy Przysłówkowe: * współczesne -ąc * uprzednie -wszy; -łszy Zd. Zł. Podrzędnie dopełnieniowe Zd. Zł przydawkowe (którą?) Zd. Zł...
Przypadki
Przypadki: - Mianownik Kto? Co? (jest) skrót M - Dopełniacz Kogo? Czego? (nie ma) skrót D - Celownik Komu? Czemu? (przyglądam się) skrót C - Biernik Kogo? Co? (lubię) skrót B - Narzędnik Z kim? Z czym? (chodzę) skrót N - Miejscownik O kim? O...
Przypadki - szczegółowy opis
1) Mianownik (M) (Kto?) (Co?) (jest) - czapka, czapki 2) Dopełniacz (D) (Kogo?) (Czego?) (nie ma) - czapki, czapek 3) Celownik (C) (Komu?) (Czemu?) (przyglądam się) - czapce, czapkom 4) Biernik (B) (Kogo?) (Co?) (widzę) - czapkę, czapki 5)...
Reguły i zasady stawiania przecinków w języku polskim
Stawianie przecinków (reguły): - przed: "że", "ale", "gdyż","albowiem" Przykład: "W prognozie pogody mówili, że jutro będzie padał deszcz". - przed: "który" Przykład:...
Dlaczego jedne wyrazy wychodzą z użycia, a inne pojawiają sie?
Moim zdaniem jedne wyrazy wychodzą z użycia, a inne pojawiają się, gdyż z upływem czasu powstają nowe znaczenia słów idące wraz z postępem cywilizacji. Na język polski coraz częściej oddziaływają inne języki, co za tym idzie zmiana warunków życia....
Odmiana czasownika "zacząć" w czasie przeszłym
l. poj. Ja - zaczęłam/zacząłem Ty - zaczęłaś/zacząłeś On - zaczął Ona - zaczęła Ono - zaczęło l. mn. My - zaczęłyśmy/zaczęliśmy Wy - zaczęłyście/zaczęli Oni - zaczęli One - zaczęły W formach czasu przeszłego czasowników, które w...
Religijne frazeologizmy
1. Woła o pomstę do nieba - coś jest oburzające, godne potępienia, kary 2. Za jakie grzechy - w imię czego, z jakiej racji, z jakiego powodu 3. Diabeł kogoś podkusił - ktoś zrobił coś, czego teraz żałuje 4. Namiestnik Chrystusa - papież...
Podział zdań złożonych współrzędnie
1). Zdanie łączne - treści zadań składowych są niezależne, ale łącza się, gdyż dotyczą tego samego czasu lub miejsca. Zdania składowe są połączone bezspójnikowo albo spójnikami: i, oraz, ani. 2). Zdanie rozłączne - mówi o dwóch wykluczających...
Gramatyka - język polski
Wypowiedzenia dzielimy na zdania (zawierające orzeczenie) i równoważniki zdań, inaczej oznajmienia (nie zawierające orzeczenia). Wypowiedzenia, których nie można uzupełnić w ten sposób, to zawiadomienia lub wykrzyknienia. Zdania: 1. pojedyncze...
Zdanie współrzędnie złożone i zdanie podrzędnie złożone
ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE 1). ŁĄCZNE - informują o czynnościach, które odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu. Np. Wieje wiatr | i pada deszcz Spójniki: i, oraz, ani ... Wykres: ___ ... ___ 2). ROZŁĄCZNE -...
Związki frazeologiczne o tematyce rycerskiej
Związki frazeologiczne o tematyce rycerskiej: - "śpiący rycerz" - "polegaj jak na Zawiszy" - "błędny rycerz" - "czyn rycerski" - "rycerz na białym koniu" - "walka z wiatrakami" -...
Napisz 15 zdaniową charakterystykę swojego najlepszego kolegi lub koleżanki. Użyj 5 orzeczeń czasownikowych i 5 imiennych.
Olga XXXXXXXXX, bo tak brzmi jej imię i nazwisko, to wspaniała dziewczyna. Poznałem ją na moim osiedlu. Znamy się już bardzo długo. Olga ma wysmukłą sylwetkę, trzyma się zawsze prosto. Moja koleżanka ma interesującą twarz, w której dominują duże...
Liczebnik
Liczebnik to część mowy oznaczająca liczbę lub kolejność osób, zwierząt, roślin, rzeczy, zjawisk itd. Podział liczebników: - główne - oznaczają liczbę (wskazują ilość np. przedmiotów) i odpowiadają na pytanie ile?, odmieniają się przez przypadki...
Imiesłowy
IMIESŁOWY PRZYMIOTNIKOWE: * czynne -ąca * bierne -ny,ty IMIESŁOWY PRZYSŁÓWKOWE: * uprzednie -wszy * współczesne -ąc Parafraza - to przeróbka znanego tekstu literackiego, pozwalająca rozpoznać podobieństwa do pierwowzoru. np.: Pieśń o...
Tekst wielozdaniowy
Tekst wielozdaniowy musi być spójny. Środkami językowymi, które pomagają w utworzeniu spójnego tekstu, są: a) spójniki i wyrażenia spajające - na początku zdania świetnie nawiązują do poprzedzającego tekstu b) zaimki - odsyłają do obiektów,...
Sprawdzian z fonetyki
Sprawdzian z fonetyki 1. Policz głoski w podanych wyrazach: (4 p.) nieszczęście - …. ognisko - … ostrzeżenie - … roziskrzyć - … posprzątalibyśmy - … dziennik - … uciszyć - … nici - … 2. Podziel podane wyrazy zgodnie z zasadami...
Odmienne części mowy
Odmiana rzeczowników: (deklinacja) przez przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) w l. poj. i l. mn. Rzeczowniki występują w zdaniu samodzielnie lub w połączeniu z przyimkami w różnych częściach zdania...
Związki frazeologiczne - biblizmy
1). Faryzeusz - nieuczciwy, fałszywy, kłamliwy 2). Judasz - zdrajca 3). Niewierny Tomasz - niedowiarek 4). Trąba jerychońska - gapa, ciamajda 5). Wilk w owczej skórze - podstępny 6). Goliat - silny, potężny 7). Niebieski ptak - lekko duch...
Budowa słowotwórcza wyrazu pochodnego (analiza słowotwórcza)
Zależności, jakie zachodzą między wyrazem podstawowym, a pochodnym oraz budowę wyrazu pochodnego odkrywamy za pomocą ANALIZY SŁOWOTWÓRCZEJ. NA CZYM POLEGA ANALIZA SŁOWOTWÓRCZA? PO PIERWSZE: Na sprowadzeniu wyrazu pochodnego do jego formy...
Części mowy
Dopełnienie – określenie czasownika, uzupełniające jego treść (kogo? Czego? Komu? Czemu? Kogo? Co? Kim? Czym? O kim? O czym?) Orzecznik – (jaki jest? Jaka jest? Jakie jest? Kim jest? Kim był? Kim się stał? Kim został?) Okolicznik – określenie...
Środki stylistyczne - ściąga
I. Fonetyczne: 1. Wyrazy dźwiękonaśladowcze - używany w poezji środek artystyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów, że naśladują swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki wydawane przez opisywany przedmiot. np. I dudni, i stuka,...