CZĘŚCI MOWY I. Odmienne 1. Rzeczownik - kto? co? np. malarz, artysta, zabawka, malowanie, czytanie 2. Czasownik - co robi? co się z nim dzieje? np. maluje, zachwyca się, śpi 3. Przymiotnik - jaki? jaka? jakie? np. wybitny,...
Metafora - inaczej przenośnia, jest to takie połączenie wyrazów które zmienia ich podstawowe znaczenie. Przykład serce z kamienia - serce nieczułe, niekochające, bez uczuć. Porównanie - porównujemy coś do czegoś, najczęściej używane...
1. Zdania złożone współrzędnie dzielą się na: - łączne; spójniki: i, oraz, ni, ani, jak, również, że; (_..._) - przeciwstawne; spójniki: ale, a, lecz, jednak, zaś, natomiast; (->... -) - wynikowe; spójniki: więc, zatem, toteż, dlatego;...
- Alfa i Omega: początek i koniec; - Ani mru-mru: wykrzyknienie mające skłonić do zachowania ciszy lub tajemnicy; - Achillesowa pięta (pięta Achillesa): to miejsce, które jest wrażliwe na śmierć; - Bać się jak diabeł święconej wody: unikać,...
Istnieją różne rodzaje formantów. Formanty, to tak jakby dodatek do podstawy słowotwórczej Wyróżniamy cztery rodzaje formantów: - Jeżeli dodajemy go przed podstawą słowotwórczą, to mówimy o przedrostku. - Jeżeli dodajemy go po podstawie...
Zdania złożone podrzędnie a) podmiotowe pytania: kto? co? np. Ten dostanie nagrodę, kto pierwszy zadzwoni. b) orzecznikowe pytania: kim jest? czym jest? jaki jest? jaka jest? jakie jest? np. Mróz był taki, że po Wiśle można było...
Alegoria - rodzaj metafory, której znaczenie odczytujemy w sposób jednoznaczny poprzez odwołanie się do tradycji kulturowej, literackiej, religijnej. Na alegorii opierają się często bajki Przykład : lis - to spryt, zuchwałość. Aliteracja - to...
l. poj. Ja - zaczęłam/zacząłem Ty - zaczęłaś/zacząłeś On - zaczął Ona - zaczęła Ono - zaczęło l. mn. My - zaczęłyśmy/zaczęliśmy Wy - zaczęłyście/zaczęli Oni - zaczęli One - zaczęły W formach czasu przeszłego czasowników, które w...
Odmiana rzeczowników: (deklinacja) przez przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) w l. poj. i l. mn. Rzeczowniki występują w zdaniu samodzielnie lub w połączeniu z przyimkami w różnych częściach zdania...
We współczesnym języku polskim można dostrzec bardzo wiele faktów świadczących o niedbalstwie, nawet niechlujstwie i bezmyślności mówiących i piszących po polsku. Nie można jednak wywrzeć istotnego wpływu na rozwój języka przez samo wytykanie...
Elementy komunikacji językowej: - nadawca komunikatu - odbiorca wypowiedzi - kanał komunikacyjny (bezpośrednia rozmowa, list, rozmowa telefoniczna) - tekst (wypowiedź ustna lub pisemna) - intencja komunikacyjna - sytuacja komunikacyjna -...
Czasownik - odmienna część mowy określająca czynność lub stan. Odpowiada na pytania: "co robi?" i "co się z nim dzieje?". 1. Czasownik odmienia się przez: a) czasy: teraźniejszy, przyszły, przeszły b) osoby: pierwsza (ja), druga (ty),...
Rzeczownikowe określenia czasowników występują w przypadku wymaganym przez te czasowniki. Możemy powiedzieć, że czasownik rządzi przypadkiem określającego go rzeczownika. Wiele czasowników wymaga określenia rzeczownikowego w bierniku, np....
Liczebnik to część mowy oznaczająca liczbę lub kolejność osób, zwierząt, roślin, rzeczy, zjawisk itd. Podział liczebników: - główne - oznaczają liczbę (wskazują ilość np. przedmiotów) i odpowiadają na pytanie ile?, odmieniają się przez przypadki...
Test przeznaczony jest dla uczniów klasy I gimnazjalnej. Sprawdza funkcjonalne zastosowanie wiadomości i umiejętności dotyczących czasownika. Jest to sprawdzian poziomu zapamiętywania i rozumienia wiadomości oraz stosowania ich w sytuacjach...
Zdanie podrzędne zastępuje lub rozwija jedną z części zdania nadrzędnego i odpowiada na takie samo pytanie jak część zdania, które zastępuje. I. Zdania podrzędne podmiotowe (odpowiadają na pytania: kto? co?) W zdaniu nadrzędnym podmiotem...
Słowotwórstwo - dział nauki o języku, zajmujący się analogiczną budową wyrazu oraz opisem sposobu ich tworzenia. Wyraz podstawowy - tworzymy od niego nowy wyraz, jest niepodzielny słowotwórczo. Wyraz pochodny - wyraz utworzony od...
Działy nauki o języku: a) Fonetyka – głoski i litery b) Słowotwórstwo – powstawanie nowych wyrazów c) Składnia – budowa i rodzaje zdań d) Fleksja – części mowy Powstawanie nowych wyrazów: a) Tworzenie nowego wyrazu od dwóch słów np. sam +...
Czym są upodobnienia grup spółgłoskowych? Rzecz najistotniejsza przy temacie upodobnień: sprawa dotyczy dwóch spółgłosek sąsiadujących ze sobą, np. spółgłoski dźwięcznej i bezdźwięcznej. Upodobnienie to zmiana jednej z nich, dostosowanie się do...
Dopełnienie – określenie czasownika, uzupełniające jego treść (kogo? Czego? Komu? Czemu? Kogo? Co? Kim? Czym? O kim? O czym?) Orzecznik – (jaki jest? Jaka jest? Jakie jest? Kim jest? Kim był? Kim się stał? Kim został?) Okolicznik – określenie...
Wypowiedzenie złożone zawiera dwa lub więcej orzeczeń. Zdania wchodzące w skład wypowiedzenia złożonego nazywają się zdaniami składowymi. Zdaniem składowym może być zdanie pojedyncze lub równoważnik zdania. Zdanie złożone podrzędnie składa się...
1. Pisownia partykuł: a) łączna: -że, -ż, -li -by z czasownikami osobowymi, partykułami, spójnikami b) rozdzielna: no, niech, nie, czy -by po czasownikach bezosobowych, wyrazach funkcji czasownikowej: można, niepodobna, trzeba, warto, wolno...
Rodzaje podmiotów a) Podmiot gramatyczny - wyrażony rzeczownikiem w mianowniku lub zaimkiem rzeczownym również w mianowniku np: - kto? co? NAUCZYCIELKA DYKTUJE NOTATKĘ - Kto?co? Oni piszą notatkę. b) Podmiot domyślny - poznajemy go...
Przymiotnik to część mowy służąca do określania cech i właściwości ludzi, zwierząt, roślin, rzeczy, zjawisk. W językach indoeuropejskich przymiotniki są zwykle odmienne przez liczby, rodzaje, a często też przypadki, podlegają stopniowaniu....
Aliteracja - powtarzanie tych samych liter lub sylab na początku kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers, służące do uwydatnienia treści wyrazów i całych wypowiedzi, np. Bura burza od boru. Onomatopeja - wyrazy dźwiękonaśladowcze;...
Pięta Achillesa - słaby, czuły punkt Pochodzenie: Matka Achillesa, bogini Tetyda, po urodzeniu syna wykąpała go w Styksie, aby uczynić jego ciało odpornym na zranienia. Trzymała go za piętę i ten fragment ciała Achillesa był nieodporny na...
Omówimy trzy rodzaje trybów, które za pomocą formy osobowej wyrażają, jak przedstawia się czynność (lub stan): Tryb orzekający , bo orzeka, informuje o czynnościach (lub stanach), które mają miejsce w teraźniejszości, zaistniały w przeszłości...
Aby poprawnie sporządzić wykres zdania złożonego, należy: *w analizowanym zdaniu podkreślić orzeczenia Krytyk obejrzał przedstawienie i napisał recenzję. ------------ ----------- Krytyk obejrzał...
1). Faryzeusz - nieuczciwy, fałszywy, kłamliwy 2). Judasz - zdrajca 3). Niewierny Tomasz - niedowiarek 4). Trąba jerychońska - gapa, ciamajda 5). Wilk w owczej skórze - podstępny 6). Goliat - silny, potężny 7). Niebieski ptak - lekko duch...
Części mowy możemy podzielić na: 1. ODMIENNE - należą do nich: - rzeczownik - przymiotnik - czasownik - liczebnik - zaimek (rzeczowny, przymiotny, liczebny) 2. NIEODMIENNE - należą do nich: - przysłówek - zaimek przysłowny -...
1. Podmiot kto? co? 2. Orzeczenie co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie? 3. Dopełnienie (wszystkie przypadki oprócz mianownika). 4. Przydawka jaki? jaka? jakie? czyj? który? ile? czego? z czego? 5. Okolicznik : -...
WIELKIE I MAŁE LITERY Zasady użycia w tekstach wielkich i małych liter mają charakter konwencjonalny. Opierają się na czterech kryteriach: 1. składniowym, 2. znaczeniowym, 3. graficznym, 4. uczuciowym i grzecznościowym. UŻYCIE...
Sprawdzian z fonetyki 1. Policz głoski w podanych wyrazach: (4 p.) nieszczęście - …. ognisko - … ostrzeżenie - … roziskrzyć - … posprzątalibyśmy - … dziennik - … uciszyć - … nici - … 2. Podziel podane wyrazy zgodnie z zasadami...
1. łączne (i, oraz, ani, ni, tudzież, także, zarazem) wykres zdania: 1....2 2. wynikowe (więc, to też, zatem, przeto) wykres zdania: --> 1 2 >-- np: Jestem zdolna uczennicą | więc dostaje same 5. 3. przeciwstawne...
CZYM JEST FONETYKA? Fonetyka bada zjawiska dźwiękowe w mowie. To nauka o głoskach. Fonetyka wyjaśnia też, jaką funkcję pełnią poszczególne narządy mowy. Ogólnie zapamiętaj, że fonetyka zajmuje się dźwiękową stroną języka. CZYM SĄ NARZĄDY...
Olga XXXXXXXXX, bo tak brzmi jej imię i nazwisko, to wspaniała dziewczyna. Poznałem ją na moim osiedlu. Znamy się już bardzo długo. Olga ma wysmukłą sylwetkę, trzyma się zawsze prosto. Moja koleżanka ma interesującą twarz, w której dominują duże...
Przypadki: - Mianownik Kto? Co? (jest) skrót M - Dopełniacz Kogo? Czego? (nie ma) skrót D - Celownik Komu? Czemu? (przyglądam się) skrót C - Biernik Kogo? Co? (lubię) skrót B - Narzędnik Z kim? Z czym? (chodzę) skrót N - Miejscownik O kim? O...
Rzeczowniki to nazwy: - osób np. lekarz - zwierząt np. pies - roślin np. kwiat - rzeczy np. stół - cech np. mądrość - uczuć np. radość - czynności np. bieganie - pojęć np. synteza (łączenie) Odpowiadają na pytania: kto? co?
1. Rzeczownik - odmienia się przez przypadki (tzw. deklinacja), liczby (liczba pojedyncza i mnoga) i rodzaje (męski, żeński, nijaki). 2. Czasownik - odmienia się przez osoby, liczby, czasy (przeszły, teraźniejszy i przyszły), tryby (orzekający,...
Podział ze względu na budowę gramatyczną a) zwroty - to związki frazeologiczne, które pełnią w zdaniu funkcje czasownika np. zbijać bąki, brać nogi za pas, patrzeć się jak sroka w gnat b) wyrażenia - to związki frazeologiczne, które...
W związku zgody łączy się rzeczownik (podmiot) z czasownikiem (orzeczeniem) i rzeczownik z: przymiotnikiem, zaimkiem przyimkowym, liczebnikiem, imiesłowem przymiotnikowym czynnym lub biernym oraz rzeczownikiem. Wyraz nadrzędny (określany) i...
1. Zdanie złożone - zdanie zawierające przynajmniej dwa człony (zdania składowe) i co najmniej dwa orzeczenia. 2. Zdanie składowe - jest to człon zdania złożonego, w budowie przypomina zdanie pojedyncze (jedno orzeczenie). 3. Zdanie...
Wypowiedzenia dzielimy na zdania (zawierające orzeczenie) i równoważniki zdań, inaczej oznajmienia (nie zawierające orzeczenia). Wypowiedzenia, których nie można uzupełnić w ten sposób, to zawiadomienia lub wykrzyknienia. Zdania: 1. pojedyncze...
Epitet – wyraz (najczęściej jest nim przymiotnik) określający rzeczownik: "brzydkie kaczątko", "słodki całus", "zły bandyta", epitet jest również środkiem poetyckim. Ma on wpływ na znaczenie wyrazu, do którego się...
Imiesłów to forma gramatyczna utworzona od czasownika. 1. Imiesłowy, które odpowiadają na pytania przymiotnika nazywamy imiesłowami przymiotnikowymi. Imiesłowy przymiotnikowe podlegają odmianie przez przypadki i rodzaje. Imiesłowy...
-- "Ó" wymienne -- "Ó" piszemy gdy wymienia sie na: O,A,E. W tkim przypadku jest to "Ó" wymienne....
ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE 1). ŁĄCZNE - informują o czynnościach, które odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu. Np. Wieje wiatr | i pada deszcz Spójniki: i, oraz, ani ... Wykres: ___ ... ___ 2). ROZŁĄCZNE -...
Pisownia "-ji", "-i" w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku rzeczowników żeńskich zakończonych: 1) na "-ja" a) występującym po s, z, c, mają w tych przypadkach zakończenie "-ji" np. Rosja — Rosji,...
Podmiot to główna część zdania. Odpowiada na pytania - co robi? lub co się z kimś (czymś) dzieje? Są różne rodzaje podmiotów: w mianowniku - gramatyczny, w dopełniaczu (logiczny), szeregowy i domyślny. W MIANOWNIKU (GRAMATYCZNY) jest...