- Alfa i Omega: początek i koniec; - Ani mru-mru: wykrzyknienie mające skłonić do zachowania ciszy lub tajemnicy; - Achillesowa pięta (pięta Achillesa): to miejsce, które jest wrażliwe na śmierć; - Bać się jak diabeł święconej wody: unikać,...
Czasownik - odmienna część mowy określająca czynność lub stan. Odpowiada na pytania: "co robi?" i "co się z nim dzieje?". 1. Czasownik odmienia się przez: a) czasy: teraźniejszy, przyszły, przeszły b) osoby: pierwsza (ja), druga (ty),...
PODMIOT GRAMATYCZNY (w mianowniku) - jest wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym w mianowniku. PODMIOT LOGICZNY (w dopełniaczu) - to podmiot wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczowym w dopełniaczu. Występuje on wraz z...
Działy nauki o języku: a) Fonetyka – głoski i litery b) Słowotwórstwo – powstawanie nowych wyrazów c) Składnia – budowa i rodzaje zdań d) Fleksja – części mowy Powstawanie nowych wyrazów: a) Tworzenie nowego wyrazu od dwóch słów np. sam +...
Czym są upodobnienia grup spółgłoskowych? Rzecz najistotniejsza przy temacie upodobnień: sprawa dotyczy dwóch spółgłosek sąsiadujących ze sobą, np. spółgłoski dźwięcznej i bezdźwięcznej. Upodobnienie to zmiana jednej z nich, dostosowanie się do...
Zaimek to odmienna i samodzielna część mowy. Wskazuje na osoby, cechy, lecz bez dokładnego ich określenia. To znaczy, że pełni w zdaniu taką samą rolę jak rzeczownik, przymiotnik, liczebnik czy przysłówek i, co najważniejsze, może je zastępować....
Zdanie pojedyncze a) w zdaniu pojedynczym przecinkiem rozdzielamy: - jednorodne części zdania, to jest podmioty lub określenia, zestawione bezspójnikowo np. Wierzby, topole, graby rosły tuż nad wodą. Szyby, grusze, jabłonie rosły w...
Omówimy trzy rodzaje trybów, które za pomocą formy osobowej wyrażają, jak przedstawia się czynność (lub stan): Tryb orzekający , bo orzeka, informuje o czynnościach (lub stanach), które mają miejsce w teraźniejszości, zaistniały w przeszłości...
Części mowy możemy podzielić na: 1. ODMIENNE - należą do nich: - rzeczownik - przymiotnik - czasownik - liczebnik - zaimek (rzeczowny, przymiotny, liczebny) 2. NIEODMIENNE - należą do nich: - przysłówek - zaimek przysłowny -...
1). Faryzeusz - nieuczciwy, fałszywy, kłamliwy 2). Judasz - zdrajca 3). Niewierny Tomasz - niedowiarek 4). Trąba jerychońska - gapa, ciamajda 5). Wilk w owczej skórze - podstępny 6). Goliat - silny, potężny 7). Niebieski ptak - lekko duch...
Metafora - inaczej przenośnia, jest to takie połączenie wyrazów które zmienia ich podstawowe znaczenie. Przykład serce z kamienia - serce nieczułe, niekochające, bez uczuć. Porównanie - porównujemy coś do czegoś, najczęściej używane...
PATOS - podniosłość, uroczystość HIPERBOLA - wyolbrzymienia, przesadnia WYRAZY POTOCZNE NIE MOŻNA TEGO DO KOŃCA WYTŁUMACZYĆ ALE MOŻNA PODAĆ PRZYKŁAD TAKI JAK: ŁEB, WARIAT I TO WŁAŚNIE SĄ WYRAZY POTOCZNE KONTRAST - zestawienie przeciwieństw...
1. łączne (i, oraz, ani, ni, tudzież, także, zarazem) wykres zdania: 1....2 2. wynikowe (więc, to też, zatem, przeto) wykres zdania: --> 1 2 >-- np: Jestem zdolna uczennicą | więc dostaje same 5. 3. przeciwstawne...
Olga XXXXXXXXX, bo tak brzmi jej imię i nazwisko, to wspaniała dziewczyna. Poznałem ją na moim osiedlu. Znamy się już bardzo długo. Olga ma wysmukłą sylwetkę, trzyma się zawsze prosto. Moja koleżanka ma interesującą twarz, w której dominują duże...
NIEODMIENNY - jak? gdzie? kiedy? WSPÓŁCZESNY (czynność trwa, ndk.) - ąc, np.: pisać: pisz - ąc, grać: graj - ąc, mieć: maj - ąc, malować: maluj - ąc, czyścić: czyszcz - ąc UPRZEDNI (czynność zakończona, dok.) - łszy (po...
CZYM JEST FONETYKA? Fonetyka bada zjawiska dźwiękowe w mowie. To nauka o głoskach. Fonetyka wyjaśnia też, jaką funkcję pełnią poszczególne narządy mowy. Ogólnie zapamiętaj, że fonetyka zajmuje się dźwiękową stroną języka. CZYM SĄ NARZĄDY...
Rzeczowniki – imiona istot, zjawisk, stanów i pojęć, Rzeczownik odpowiada na pytanie: kto, co, Rzeczowniki dzielimy na różne kategorie znaczeniowe: • osobowe – ojciec, uczeń, sportowiec, Włoch, • nieosobowe – wszystkie poza nazwami osób, •...
Przypadki: - Mianownik Kto? Co? (jest) skrót M - Dopełniacz Kogo? Czego? (nie ma) skrót D - Celownik Komu? Czemu? (przyglądam się) skrót C - Biernik Kogo? Co? (lubię) skrót B - Narzędnik Z kim? Z czym? (chodzę) skrót N - Miejscownik O kim? O...
1. Rzeczownik - odmienia się przez przypadki (tzw. deklinacja), liczby (liczba pojedyncza i mnoga) i rodzaje (męski, żeński, nijaki). 2. Czasownik - odmienia się przez osoby, liczby, czasy (przeszły, teraźniejszy i przyszły), tryby (orzekający,...
Części odmienne - rzeczownik, - przysłówek, - przymiotnik, - zaimek przysłowny, - czasownik, - przyimek, Części nieodmienne - liczebnik - spójnik, - zaimek: wykrzyknik, - rzeczowy; partykuła. - przymiotny; - liczebny....
Wypowiedzenia dzielimy na zdania (zawierające orzeczenie) i równoważniki zdań, inaczej oznajmienia (nie zawierające orzeczenia). Wypowiedzenia, których nie można uzupełnić w ten sposób, to zawiadomienia lub wykrzyknienia. Zdania: 1. pojedyncze...
W związku zgody łączy się rzeczownik (podmiot) z czasownikiem (orzeczeniem) i rzeczownik z: przymiotnikiem, zaimkiem przyimkowym, liczebnikiem, imiesłowem przymiotnikowym czynnym lub biernym oraz rzeczownikiem. Wyraz nadrzędny (określany) i...
CZĘŚCI MOWY I. Odmienne 1. Rzeczownik - kto? co? np. malarz, artysta, zabawka, malowanie, czytanie 2. Czasownik - co robi? co się z nim dzieje? np. maluje, zachwyca się, śpi 3. Przymiotnik - jaki? jaka? jakie? np. wybitny,...
ZDANIE WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE 1). ŁĄCZNE - informują o czynnościach, które odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu. Np. Wieje wiatr | i pada deszcz Spójniki: i, oraz, ani ... Wykres: ___ ... ___ 2). ROZŁĄCZNE -...
Pisownia "-ji", "-i" w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku rzeczowników żeńskich zakończonych: 1) na "-ja" a) występującym po s, z, c, mają w tych przypadkach zakończenie "-ji" np. Rosja — Rosji,...
Liczebnik jest odmienną i samodzielną częścią mowy , wyrażającą liczbę lub kolejność rzeczy, osób, zwierząt itp. (dwa, drugi). Liczebniki mogą odmieniać się przez przypadki (dwa - dwóch, drugi - drugiego), liczby (drugi - drudzy) i rodzaje (druga...
1. Zdania złożone współrzędnie dzielą się na: - łączne; spójniki: i, oraz, ni, ani, jak, również, że; (_..._) - przeciwstawne; spójniki: ale, a, lecz, jednak, zaś, natomiast; (->... -) - wynikowe; spójniki: więc, zatem, toteż, dlatego;...
Stawianie przecinków (reguły): - przed: "że", "ale", "gdyż","albowiem" Przykład: "W prognozie pogody mówili, że jutro będzie padał deszcz". - przed: "który" Przykład:...
Zależności, jakie zachodzą między wyrazem podstawowym, a pochodnym oraz budowę wyrazu pochodnego odkrywamy za pomocą ANALIZY SŁOWOTWÓRCZEJ. NA CZYM POLEGA ANALIZA SŁOWOTWÓRCZA? PO PIERWSZE: Na sprowadzeniu wyrazu pochodnego do jego formy...
Treść wyrazu – zespół cech, na podstawie których potrafimy określić, co ten wyraz znaczy. Jest to suma charakterystycznych cech przedmiotów, które tym wyrazem nazywamy (ogół cech charakterystycznych, za pomocą których ten wyraz nazywamy,...
Pisownia „ó” Pisownia „u” Pisownia ó obowiązuje w trakcie odmiany lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na samogłoski: a, o, e: mówić — mawiać, skrócić — skracać, wrócić — wracać; dróżka — droga, lód — lodem, móc — mogę,...
Alegoria - rodzaj metafory, której znaczenie odczytujemy w sposób jednoznaczny poprzez odwołanie się do tradycji kulturowej, literackiej, religijnej. Na alegorii opierają się często bajki Przykład : lis - to spryt, zuchwałość. Aliteracja - to...
Zdania złożone podrzędnie a) podmiotowe pytania: kto? co? np. Ten dostanie nagrodę, kto pierwszy zadzwoni. b) orzecznikowe pytania: kim jest? czym jest? jaki jest? jaka jest? jakie jest? np. Mróz był taki, że po Wiśle można było...
Istnieją różne rodzaje formantów. Formanty, to tak jakby dodatek do podstawy słowotwórczej Wyróżniamy cztery rodzaje formantów: - Jeżeli dodajemy go przed podstawą słowotwórczą, to mówimy o przedrostku. - Jeżeli dodajemy go po podstawie...
I. Zdania złożone współrzędnie - zdanie, w którym poszczególne zdania składowe można łatwo rozdzielić. Żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, stanowią gramatyczną całość. Rodzaje zdań współrzędnie złożonych: 1) łączne - spójniki: i,...
Zdanie to podstawowa jednostka w procesie komunikacji. Zdanie składa się z: 1. Orzeczenia – czasownik w formie osobowej, lub związek łącznika i orzecznika wyrażający czynność, proces lub stan określany przez zdanie. Łącznik to osobowa forma...
Powtarzające się wyrazy to problem dotyczący wszystkich, którzy piszą po polsku. W innych językach nie trzeba na to zwracać uwagi. Język polski jest jednak językiem bardzo bogatym w synonimy, którymi możemy zastąpić powtarzające się wyrazy oraz...
Środki stylistyczne ………………………………………. Imię i nazwisko Przeczytaj uważnie tekst wiersza, a następnie wykonaj polecenia z nimi związane. Powodzenia. Dzieci się kąpią Dzieci się kąpią! O, wodo i słońce! Srebrzyste pluski i swawolne...
Elementy komunikacji językowej: - nadawca komunikatu - odbiorca wypowiedzi - kanał komunikacyjny (bezpośrednia rozmowa, list, rozmowa telefoniczna) - tekst (wypowiedź ustna lub pisemna) - intencja komunikacyjna - sytuacja komunikacyjna -...
Dopełnienie – określenie czasownika, uzupełniające jego treść (kogo? Czego? Komu? Czemu? Kogo? Co? Kim? Czym? O kim? O czym?) Orzecznik – (jaki jest? Jaka jest? Jakie jest? Kim jest? Kim był? Kim się stał? Kim został?) Okolicznik – określenie...
We współczesnym języku polskim można dostrzec bardzo wiele faktów świadczących o niedbalstwie, nawet niechlujstwie i bezmyślności mówiących i piszących po polsku. Nie można jednak wywrzeć istotnego wpływu na rozwój języka przez samo wytykanie...
Odmiana rzeczowników: (deklinacja) przez przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik, miejscownik, wołacz) w l. poj. i l. mn. Rzeczowniki występują w zdaniu samodzielnie lub w połączeniu z przyimkami w różnych częściach zdania...
Związki frazeologiczne o tematyce rycerskiej: - "śpiący rycerz" - "polegaj jak na Zawiszy" - "błędny rycerz" - "czyn rycerski" - "rycerz na białym koniu" - "walka z wiatrakami" -...
Rzeczownikowe określenia czasowników występują w przypadku wymaganym przez te czasowniki. Możemy powiedzieć, że czasownik rządzi przypadkiem określającego go rzeczownika. Wiele czasowników wymaga określenia rzeczownikowego w bierniku, np....
Liczebnik to część mowy oznaczająca liczbę lub kolejność osób, zwierząt, roślin, rzeczy, zjawisk itd. Podział liczebników: - główne - oznaczają liczbę (wskazują ilość np. przedmiotów) i odpowiadają na pytanie ile?, odmieniają się przez przypadki...
Test przeznaczony jest dla uczniów klasy I gimnazjalnej. Sprawdza funkcjonalne zastosowanie wiadomości i umiejętności dotyczących czasownika. Jest to sprawdzian poziomu zapamiętywania i rozumienia wiadomości oraz stosowania ich w sytuacjach...
Słowotwórstwo - dział nauki o języku, zajmujący się analogiczną budową wyrazu oraz opisem sposobu ich tworzenia. Wyraz podstawowy - tworzymy od niego nowy wyraz, jest niepodzielny słowotwórczo. Wyraz pochodny - wyraz utworzony od...
Zdanie podrzędne zastępuje lub rozwija jedną z części zdania nadrzędnego i odpowiada na takie samo pytanie jak część zdania, które zastępuje. I. Zdania podrzędne podmiotowe (odpowiadają na pytania: kto? co?) W zdaniu nadrzędnym podmiotem...
1. Pisownia partykuł: a) łączna: -że, -ż, -li -by z czasownikami osobowymi, partykułami, spójnikami b) rozdzielna: no, niech, nie, czy -by po czasownikach bezosobowych, wyrazach funkcji czasownikowej: można, niepodobna, trzeba, warto, wolno...