Zadaniem układu pokarmowego jest pobieranie pokarmu, jego przeróbka mechaniczna i chemiczna, wchłanianie strawionych substancji oraz wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych. Na trawienie pokarmu składają się procesy mechaniczne i chemiczne. Do procesów mechanicznych należy: rozdrabnianie pokarmu, połykanie, ruchy perystatyczne przełyku, żołądka i jelit. Procesy chemiczne polegają na hydrolitycznym rozkładzie złożonych składników pokarmowych, który zachodzi przy udziale enzymów trawiennych.
Przetwarzanie pokarmu w przewodzie pokarmowym odbywa się w kolejnych jego odcinkach.
W jamie ustnej pokarm jest rozdrabniany przy udziale zębów oraz mieszany ze śliną produkowaną przez ślinianki. Zawarta w ślinie amylaza ślinowa /ptialina/ rozkłada skrobię na krótsze łańcuchy węglowodanowe oraz maltozę.
W gardle i przełyku pokarm, po jego połknięciu, jest szybko przesuwany do żołądka.
W żołądku przy udziale podpuszczki i pepsyny zostaje zapoczątkowane trawienie białek. Pepsyna wytwarzana jest przez komórki błony śluzowej żołądka i wymaga obecności kwasu solnego. Rozkłada ona długie polipeptydowe łańcuchy białek na krótsze. Podpuszczka ścina białko mleka – kazeinę.
U ptaków, ze względu na brak zębów, żołądek podzielony jest na część gruczołową i mięśniową.
U roślinożerców trawienie celulozy wymaga udziału drobnoustrojów symbiotycznych i odbywa się w specjalnych komorach fermentacyjnych, np. u przeżuwaczy tworzą one tzw. przedżołądki /żwacz, czepiec, księgi/ znajdujące się przed właściwą częścią żołądka, trawieńcem.
W jelicie cienkim zachodzi końcowy etap trawienia pokarmu oraz wchłaniane są produkty jego rozkładu. Do dwunastnicy wydzielany jest sok trzustkowy i żółć produkowana przez wątrobę. Sok trzustkowy o odczynie zasadowym zawiera szereg enzymów, które trawią białka, kwasy nukleinowe, skrobię i dwucukry oraz tłuszcze. Skrobia trawiona jest przez amylazę trzustkową do maltozy. Łańcuchy polipeptydowe są rozkładane do postaci dwu – i trójpeptydów przez trypsynę oraz chymotrypsynę. Rozkład dwucukrów do cukrów prostych /głównie glukozy/ oraz dwu–i trójpeptydów do aminokwasów zachodzi przy udziale enzymów produkowanych w jelicie cienkim. Rozłożone substancje są następnie wchłaniane do naczyń krwionośnych w kosmkach jelitowych i rozprowadzane po całym organizmie. W wątrobie nadwyżki glukozy są zamieniane w glikogen, a nadwyżki aminokwasów ulegają rozkładowi do ketokwasów i amoniaku, przetwarzanego dalej w wątrobie w mocznik. Za rozkład cząsteczek lipidów zemulgowanych /rozdrobnionych/ przez żółć odpowiada lipaza trzustkowa.
W jelicie grubym zachodzi wchłanianie wody, soli mineralnych i witamin. W końcowym jego odcinku /odbytnicy/ formowany jest kał. Związane z przewodem pokarmowym gruczoły pełnią jeszcze inne funkcje. Trzustka, oprócz enzymów trawiennych, produkuje hormony: insulinę i glukagon. Wątroba, poza produkcją żółci, uczestniczy w metabolizmie węglowodanów, białek i tłuszczów, magazynuje żelazo oraz witaminy A, D, B12, bierze udział w detoksykacji substancji szkodliwych, termoregulacji, wytwarzaniu niektórych składników krwi /np. fibrynogenu/.