METALE Metal (niem. Metall, fr. mtal, ang. metal z łc. metallum z gr. mtallon) 1. fiz., chem. substancja o skondensowanej uporządkowanej budowie wewnętrznej, stałym lub ciekłym stanie skupienia, dobrym przewodnictwie cieplnym i elektr.,...
wzór ogólny alkanów: C(n) H(2n+2) wzór ogólny alkenów: C(n) H(2n) wzór ogólny alkinów: C(n) H(2n-2) reszta - patrz załącznik
Węgiel w przyrodzie występuje w postaci węgla kamiennego i brunatnego, ponadto w postaci odmian alotropowych: diamentów i grafitu. Węgiel występuje również w postaci związków: dwutlenek węgla, węglan wapnia, węglan sodu, kwas węglowy, czad, gaz...
Skały wapienne zawierają CaCO3.Skały wapienne wy-krywamy za pomocą HCl: 2HCl + CaCO3 ---- CaCl + CO2 + H2O.Reakcja CO2 z wodą wapienną: CO2 + Ca(OH)2 ---- CaCO3 + H2O .Skały wa-pienne wykorzystuje się w prze-myśle do otrzymywania wapna palonego...
Nazwa pierw Symbol Wartość. wodór H 1 lit Li 1 sód Na 1 potas K 1 rubid Rb 1 cez Cs 1 frans Fr 1 beryl Be 2 magnez Mg 2 wapń Ca 2 stron Sr 2...
Prawo zachowania masy(Łomosow i Larosier): Łączna masa wszystkich substratów wchodzących do jednej reakcji chemicznej równa jest masie produktów powstałych w reakcji. Prawo stałości składu związku chemicznego(Proust): Stosunek mas...
Węgiel jest jednym z najbardziej niezwykłych minerałów występujących na świecie, jest jedyną skałą, która pali się wydzielając dużo energii. Większość złóż węgla formowała się od 360 do 286 milionów lat temu i właśnie z tego powodu okres ten...
WĘGLOWODORY - są to związki organiczne o cząsteczkach zbudowanych wyłącznie z atomów węgla i wodoru. Ogólnie dzieli się je na węglowodory acykliczne — łańcuchowe, zwane też alifatycznymi, i cykliczne — pierścieniowe, wśród których rozróżnia się...
Metale szlachetne Symbol chemiczny Zawartość procentowa w skorupie ziemi Właściwości Zastosowanie Srebro Ag 0,000046% Srebrzystobiała kowalna, ciągliwa t.top 961°C, t. wrz. 22120°C, gęstość 10,49g/cm3 W Fotografii, w...
- Białka - Tłuszcze - Węglowodany - składniki odżywcze - Witaminy - Składniki mineralne - Woda - Kwasy organiczne Substancje te powinny być zawarte w surowcach lub dodane w procesie technologicznym, w celu uzyskania...
Gleba – najbardziej zewnętrzna powłoka litosfery składająca się z luźnych cząsteczek mineralnych i organicznych, powietrza i wody. Cechą charakterystyczną gleby są procesy glebotwórcze takie jak: klimat, woda, drobnoustroje glebowe, rośliny,...
Krzem (Si, silicium) jest szarym, twardym i kruchym ciałem stałym o strukturze typu diamentu, niemetalem (półmetalem, o własnościach półprzewodnikowych) o temperaturze topnienia 1417C i gęstości 2,33 g/cm3. Otrzymywany przez redukcję krzemionki...
Detergenty są to syntetyczne środki piorące oraz mydlące, nie zawierające mydła. Są to głównie sole sodowe kwasów sulfonowych, oraz wodosiarczanów wyższych alkoholi. Detergenty są składnikami proszku do prania, płynów do mycia naczyń, są również w...
Człowiek oraz wszystkie żyjące na Ziemi organizmy są stale narażone na wpływ promieniowania jonizującego. Na skutek oddziaływania promieniowania na tkankę żywą, zachodzą w niej pewne zmiany. Zależą one od rodzaju promieniowania, jego natężenia i...
Woda jest jednym z najważniejszych i najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych na kuli ziemskiej. Znajduje się w stałym obiegu w przyrodzie, stanowi jedną z geosfer (hydrosferę), zajmuje ponad 2/3 powierzchni Ziemi, woda znajduje się...
Teorie kwasów i zasad. Teorie kwasów i zasad są to koncepcje tłumaczące właściwości kwasowo – zasadowe związków chemicznych. Uwzględniają one budowę cząsteczek oraz wpływ rozpuszczalnika na ich właściwości. Teoria Arrheniusa Teoria...
Właściwości FIZYCZNE alkanów - wraz z długością łańcucha gęstość alkanów wzrasta - alkany są nierozpuszczalne w wodzie, ale rozpuszczalne w rozpuszczalnikach horganicznych - C1-4: gazy; C5-15: ciecze; C15+ ciała stałe - lżejsze od powietrza...
Metale Szlachetne Złoto – cywilizacja odnalazła złoto w 3000 r. p. n. e. Złoto jest miękkim jasnożółtym metalem. Niczym nie zanieczyszczone, jest najbardziej miękkie, kowalne i ciągliwe ze wszystkich metali. Bardzo łatwo rozbija je się na...
Określenie korozji Korozją nazywamy proces niszczenia metali oraz ich stopów, na skutek chemicznego lub elektrochemicznego działania otaczającego ośrodka. Niszczenie metalu zaczyna się od powierzchni metalu, które w dalszym etapie posuwa się w...
Oto wzory powstawania i nie tylko kilku popularniejszych Kwasów: KWAS CHLOROWODOROWY -Wzór sumaryczny: HCL -Wzór strukturalny: H-CL -Wzór Reszty kwasowej: CL -Wzór powstawania: H2+CL2->2HCL(gaz) 2HCL(gaz)->2HCL(po...
1. Jak powstały złoża węgla? 2. Podział węgla kopalnego. 3. Zastosowanie węgla kopalnego. 4. Jak powstała ropa naftowa i gaz ziemny? 5. Zastosowanie ropy naftowej i gazu ziemnego....
Metale lekkie:litowce, berylowce, skand, tytan, gli, itr. Litowce – I-sza grupa głowna aktywnośc chemiczna rośnie w dół. Sód metal bardzo miękki i lekki, lżejszy od wody. Reaguje z wodą tworząc wodorotlenek sodu i wodór reakcja egzotermiczna....
Maria Skłodowska-Curie jest jedyną kobietą, która zdobyła dwie Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki i chemii. Zyskała sławę jako badaczka promieniotwórczości i odkrywczyni dwóch nowych pierwiastków - radu i polonu. Doświadczenia, które przeprowadzała...
1.Utlenianie pierwiastków (synteza, spalanie metalu bądź niemetalu w tlenie): Pierwiastek(metal lub niemetal) + tlen tlenek S + O2 SO2 4Al + 3 O2 2Al2O3 2. Utlenianie niższych tlenków: niższy tlenek + tlen wyższy tlenek 2CO + O2 2CO2...
Skala porostowa - za jej pomocą, poprzez obserwacje porostów rosnących na drzewach, można ocenić skalę zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Porosty pełnią tu rolę gatunku wskaźnikowego.
Izotopy to atomy o takiej samej liczbie protonów w jądrze, lecz o różnej liczbie neutronów. Radioizotopy to izotopy, które ulegają rozpadowi promieniotwórczemu, w wyniku którego ilość substancji promieniotwórczej w czasie maleje. Radioizotopy...
Symbole i oznaczenia zagrożeń chemicznych Codziennie spotykamy w swoim otoczeniu substancje chemiczne. Nie każdy wie jakie są skutki nie umiejętnego używania, przechowania, możliwego spożycia bądź kontaktu za skórą, oczami? Najczęściej...
Węgiel jest pierwiastkiem najczęściej występującym w przyrodzie. Węgiel (carbon) jest to niemetal o liczbie atomowej równej 6, masie atomowej równej 12,01. Pierwiastek ten należy do IV grupy układu okresowego. Należy do grupy węglowców, jest...
Co to są kwasy? Kwasy są to substancje, które przewodzą prąd elektryczny i powodują takie samo zabarwienie danego wskaźnika np. lakmusu na kolor czerwony. Kwasy dzielą się na kwasy tlenowe i beztlenowe. Co to są elektrolity? Elektrolity...
Etan: - Całkowite spalanie: \[2 C_2H_6 + 7O_2 \rightarrow 4CO_2 + 6H_2O\] - Półspalanie: \[2 C_2H_6 + 5O_2 \rightarrow 4CO + 6H_2O\] - Niecałkowite spalanie: \[2 C_2H_6 + 3O_2 \rightarrow 4C + 6H_2O\] Pentan: - Całkowite...
I. KWASY 1. Kwasy beztlenowe: a.) Przykłady: HF – kwas fluorowodorowy HCl - kwas chlorowodorowy HB – kwas borowodorowy HJ – kwas jodowodorowy H2S – kwas siarkowodorowy b.) Otrzymywanie: wodór +...
Izotopy są to odmiany tego samego pierwiastka o takiej samej liczbie atomowej Z, ale różnej liczbie masowej A. Atomy tego samego pierwiastka muszą mieć taka samą liczbę neutronów, ale mogą mieć różną liczbę protonów. Izotopy dzielimy na Izotopy...
1. Budowa i nazewnictwo Aminy to związki organiczne – pochodne amoniaku, o wzorze ogólnym R-NH2, w których jeden lub kilka atomów wodoru jest zastąpionych rodnikami alkilowymi (aminy alifatyczne) lub arylowymi (aminy aromatyczne)....
1. Główna liczba kwantowa - kwantuje energię elektronu (tzw. energię orbitalną) En Cechy i zastosowanie głównej liczby kwantowej: · oznacza się ją literą "n" · Energię orbitalną określa się wzorem: gdzie: - n - główna liczba kwantowa -...
1. Wstęp Większość kwasów ma kwaśny smak. Niektóre z nich są trujące, niektóre mogą wywołać poważne poparzenia skóry, inne natomiast są całkowicie nieszkodliwe. Są też takie, które można spożywać. Spożywamy kwas cytrynowy zawarty w cytrynach...
Wyższe kwasy tłuszczowe to kwasy o kilkunastu atomach węgla w cząsteczce, np. - kwas palmitynowy C 15 H 31 COOH i - kwas stearynowy C 17 H 35 COOH oraz - kwas oleinowy C 17 H 33 COOH. Kwasy karboksylowe wchodzą w skład tłuszczów, wiec...
Woda - bezbarwna, bezwonna, pozbawiona smaku i kalorii jest niezbędna do życia wszystkim organizmom na ziemi. Bez niej nie przetrwałby żaden człowiek, żadne zwierzę, żadna roślina. Potrzebuje jej i słoń, i bakteria; nie można jej niczym zastąpić....
OGNIWO GALWANICZNE Jest to źródło energii prądu, w którym energia ta powstaje w wyniku reakcji elektrochemicznych, Każde ogniwo składa się z 2 półogniw. Półogniwo to elektroda metaliczna zanurzona do odpowiedniego roztworu. Na elektrodach...
Ropa naftowa Ropa naftowa, mieszanina węglowodorów, kwasów karboksylowych, fenoli, azotowych związków heterocyklicznych, żywic, związków metaloorganicznych. Skład ropy naftowej jest zmienny i zależy od miejsca wydobycia. Głównymi...
Węgiel jest pierwiastkiem najczęściej występującym w przyrodzie. Historia wydobycia węgla liczy już ponad półtora wieku, a w 1993 r. jego łączna produkcja osiągnęła 3655 mln ton. Natomiast łączne wydobycie do 1980 r. ocenia się na 140 mld ton,...
Metale ciężkie to pierwiastki o masie właściwej większej od 4,5 g/cm,3 które w reakcjach chemicznych wykazują tendencję do oddawania elektronów, tworząc proste kationy. W stanie stałym i ciekłym charakteryzują się dobrą przewodnością cieplną i...
John Dalton na początku XX wieku ogłosił atomistyczną teorię budowę materii z następującymi założeniami: 1. najmniejsze cząstki materii to atomy 2. atomy mają kształt kulisty 3. atomy łączą ze sobą w trakcie reakcji chemicznych tworząc...
Dwutlenek Węgla 1. Dwutlenek węgla jako składnik powietrza. 2. Badanie właściwości CO2. 3. Występowanie dwutlenku węgla w przyrodzie. 4. Rola CO2 w przyrodzie (fotosynteza, efekt cieplarniany) 5. Wykrywanie dwutlenku węgla za pomocą wody...
Dymitrij Mendelejew urodził się w 1834 r. A zmarł w 1907.Był on rosyjskim cemikiem. Od 1864 r. był profesorem Instytutu Technologicznego w Petersburgu, w latach 1865-1890 był profesorem uniwersytetu w Petersburgu.Od 1892 roku kierował Głównym...
Otrzymywanie soli 1. Reakcja zobojętniania: KWAS + ZASADA ---> SÓL + WODA 2. Reakcja tlenków metali z kwasami: TLENEK METALU + KWAS ---> SÓL + WODA 3. Reakcja metali z kwasami: METAL + KWAS ---> SÓL + WODÓR 4. TLENEK KWASOWY + ZASADA --->...
Nazwa polska: Wodór Nazwa łacińska: Hydrogenium Symbol: H Liczba atomowa: 1 Data odkrycia: 1766 Odkrywca: Cavendish Henry Masa atomowa: 1.00797[u] Typ przewodnika: Niemetal Rodzina: Potasowce Wartościowość: +1 Temperatura topnienia:...
Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych w przyrodzie. Jest cieczą bezbarwną, bez smaku i zapachu, ma interesujące anomalie o dużym znaczeniu biologicznym. Od 4 o C, w miarę obniżania temperatury, jej gęstość maleje....
Cukry, skrobia i celuloza należą do grupy związków chemicznych zwanych węglowodanami. Ich cząsteczki zbudowane są z atomów węgla, wodoru i tlenu występujących w przybliżonym stosunku ilościowym: jeden atom węgla : dwa atomy wodoru : jeden atom...
Dysocjacja elektrolityczna – inaczej zwana jonową. Jest to rozpad cząsteczek wody na jony pod wpływem wody. Dysocjacji elektrolitycznej ulegają cząsteczki związku o wiązaniu jonowym lub atomowym spolaryzowanym. Dysocjacja elektrolityczna nadaje...