Niemal tuż po klęsce powstania listopadowego zaczęły powstawać na ziemiach polskich organizacje konspiracyjne, stawiające sobie za cel odzyskanie niepodległości. Dużą rolę w tym procesie odegrali emisariusze reprezentujący działaczy emigracyjnych. Z inicjatywy Karola Borkowskiego powstał Związek Przyjaciół Ludu obejmujący swym zasięgiem obszar Galicji. Dość szybko władze austriackie wpadły na trop tej organizacji (aresztowanie Borkowskiego), przez co jej aktywność została ograniczona....
Przypadki łamania przepisów konstytucji przez administrację carską powodowały, że zaczęto zakładać tajne związki, w bliższej lub dalszej perspektywie przewidujące konieczność walki o pełną suwerenność Polski. Najczęściej powoływano je w środowisku uczniowskimi studenckim, a także wśród wojskowych. W pierwszej z tych grup przeważały organizacje, których głównym celem była praca oświatowa, dokształcanie się, poznawanie własnej historii, co w odległej dopiero przyszłości miało dać podstawę...