Reforma walutowa Władysława Grabskiego
W 1923 roku w wyniku tzw. paktów lanckorońskich powstała tzw. koalicja Chjeno-Piasta i utworzono rząd z Wincentym Witosem na czele. Jego funkcjonowanie zbiegło się z wystąpieniem zjawiska hiperinflacji (gwałtownego spadku wartości pieniądza, co uderzało głównie w pracowników najemnych). Taka sytuacja spowodowała wzrost niezadowolenia społecznego i w efekcie masowe demonstracje, strajki itp. Rząd Witosa odpowiedział na to militaryzacją kolei i wysłaniem wojska przeciw protestującym. W...
Reformacja i kontrreformacja w Polsce
Reformacja dotarła do Polski już około 1520 roku. Geneza reformacji w Polsce była podobna jak w Europie Zachodniej (niski poziom wykształcenia i zeświecczenie kleru, przywileje duchowieństwa, dziesięcina opłacana przez szlachtę umniejszała jej dochody), choć czynniki powodujące wystąpienia reformacyjne nie miały na ziemiach polskich tak ostrego charakteru. Wyznanie Tereny występowania luteranizm Prusy Królewskie, Prusy Książęce, Śląsk, Wielkopolska...
Reformacja w Europie
Reformacja w niezwykle krótkim czasie rozprzestrzeniła się poza Niemcy, a sam ruch protestancki rozpadł się na szereg niezależnych wspólnot i Kościołów, które różniły się pomiędzy sobą liturgią, doktryną i organizacją. Trzema największymi wspólnotami protestanckimi były: luteranizm (Niemcy, Dania, Norwegia), kalwinizm (Szwajcaria, Francja, południowe Niemcy, północne Niderlandy, Szkocja) i anglikanizm (Anglia). Główne założenia kalwinizmu (założyciel Jan Kalwin;1509-1564): – wiara w...
Reformy wewnętrzne Austrii, Prus i Rosji w XVII i I połowie XVIII wieku
Reformy administracyjne Reformy wojskowe Reformy gospodarcze Reformy systemu oświaty Rosja – Piotr I Wielki, Katarzyna II • ustanowiono ministerstwa (kolegia) • wprowadzono nowy podział administracyjny kraju • Cerkiew została podporządkowana państwu • wojsko zorganizowano według wzorów zachodnich • rozpoczęto rozbudowę floty • stolicę państwa przeniesiono do Petersburga • rozwój manufaktur– zwiększenie wysokości podatków • rozwój...
Religia w starożytnym Rzymie
Pierwotna religia rzymska miała charakter bezosobowy i cechowała się praktycznością. Rzymianie wierzyli, iż każda najmniejsza czynność ma swego boskiego opiekuna. Wszystkie owe bóstwa były bezosobowe i nie miały określonej płci. Największą czcią cieszyły się bóstwa związane z uprawą roli oraz bóstwa opiekujące się domem (many – duchy przodków, lary – opiekunowie domu, penaty – opiekunowie spiżarni). Bóstwom tym nie wznoszono świątyń. Dopiero pod wpływem Etrusków wykształcił się kult...
Republika rzymska
Według tradycji panowanie królów w Rzymie zakończyło się w 509 roku p.n.e. buntem, na którego czele stanął Lucjusz Janiusz Brutus, i wygnaniem ostatniego króla Tarkwiniusza Pysznego. Republika istniała w starożytnym Rzymie do 31 roku p.n.e. Największą władzę w republice rzymskiej miało zgromadzenie ludowe, które uchwalało prawa oraz wybierało urzędników. Władzę wykonawczą sprawowali urzędnicy.Najważniejsi z nich to: dwóch konsulów wybieranych co rok, pretorzy, cenzorowie i trybuni ludowi....
Rewolucja 1905 roku na ziemiach polskich
W latach 1905-1907 trwała w Rosji rewolucja, której echa docierały do ziem polskich, aktywizując działające tu partie polityczne. Brakowało jednak wśród nich jednolitego poglądu na temat strategii, jaką powinni przyjąć Polacy wobec wydarzeń rosyjskich. Endecja stała na stanowisku, że rewolucja ta nie może przynieść żadnych korzyści, więc Polacy powinni zachować bierność. Zdaniem Romana Dmowskiego najsilniejszym zaborcą byli Niemcy i w pierwszej kolejności im należało się przeciwstawiać,...
Rewolucja 1905-1907 w Rosji
W XX wiek Rosja wchodziła jako państwo wyraźnie odbiegające w dziedzinie rozwoju gospodarczego od innych krajów europejskich. Wprawdzie na przełomie wieków i do tego państwa dotarły zjawiska związane z rewolucją przemysłową (zaczęto budować fabryki, pojawiła się burżuazja i klasa robotnicza), ale wiele problemów społecznych było nadal nierozwiązanych. Zacofane rolnictwo nie było w stanie wyżywić wszystkich mieszkańców wsi. W miastach coraz częściej dochodziło do protestów robotniczych. W...
Rewolucja francuska – główne etapy
Okres Etap Charakterystyka VII 1789-IX 1791 rewolucja ludowa – VII-VIII 1789 – powstanie chłopskie – VIII 1789 – Zgromadzenie Narodowe znosi przywileje stanowe (m.in. poddaństwo i pańszczyznę) – VIII 1789 – ogłoszenie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela IX 1791-IX 1792 monarchia – 3 IX 1791 – uchwalenie konstytucji – ustanowienie monarchii konstytucyjnej – 1792 – początek wojny z Austrią – IX 1792 – aresztowanie króla i wprowadzenie republiki...
Rewolucja lutowa i październikowa 1917 roku w Rosji
Spośród wszystkich państw uczestniczących w I wojnie światowej największe koszty prowadzenia walk ponosiła Rosja. Miała ona najwięcej zabitych wśród państw Ententy – 1 811 tys. Trudno się więc dziwić, że właśnie w Rosji prowadzenie tak nieudanej dla tego państwa wojny powodowało największe protesty społeczne. W 1917 roku strajki ogarnęły większe miasta rosyjskie. Również wojsko było niezadowolone ze sposobu prowadzenia wojny. Tę sytuację wreszcie chciała wykorzystać burżuazja, wobec...
Rozwój folwarków szlacheckich
Umacnianie się pozycji szlachty w państwie, wzrost zapotrzebowania na zboże w Europie Zachodniej oraz intensyfikacja handlu dzięki odzyskaniu Pomorza Gdańskiego spowodowały ukształtowanie się i rozwój w XV i XVI wieku systemu gospodarki opartej na folwarku i pańszczyźnie. Do XVI wieku folwark był gospodarstwem dostarczającym szlachcicowi środków do życia. Od XVI wieku stał się także źródłem dochodu pieniężnego. Folwarki miały różną wielkość (średnio 60-80 ha). Tworzone były poprzez...
Rozwój kultury polskiej za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego
W II połowie XVIII wieku nastąpił w Rzeczpospolitej rozkwit oświecenia. Czołowymi jego przedstawicielami byli: Stanisław Konarski, Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic, Jan i Jędrzej Śniadeccy, Adam Naruszewicz, Ignacy Krasicki, Wojciech Bogusławski (ojciec teatru polskiego), Ignacy Potocki. Rozwój szkolnictwa przejawiał się w powstaniu i działalności Szkoły Rycerskiej (zał. 1765) oraz Komisji Edukacji Narodowej (powołanej w 1773). Nastąpił rozwój czasopiśmiennictwa („Monitor”, „Zabawy...
Rozwój państwowości Niemiec, Anglii i Francji w X i XI wieku
Po podziale państwa Karola Wielkiego w 843 roku w państwach wschodnio- i zachodniofrankijskim władzę sprawowali Karolingowie. Dynastia ta w państwie zachodniofrankijskim, czyli we Francji, wymarła w 987 roku, a władzę objął Hugo Kapet, założyciel francuskiej dynastii Kapetyngów. On i jego następcy rozpoczęli proces wzmacniania władzy królewskiej i ograniczania praw potężnych wasali królewskich. W państwie wschodniofrankijskim dynastia Karolingów wymarła w 911 roku. Władzę objęli...
Rozwój przywilejów szlacheckich w XIV i XV wieku
Rok Miejsce wydania Władca Treść przywileju 1374 Koszyce Ludwik Węgierski Zwolnienie szlachty z podatków z wyjątkiem tzw. poradlnego, którego wysokość zmniejszono z 12 do 2 groszy od łana. 1422 Czerwieńsk Władysław Jagiełło Nienaruszalność szlacheckich dóbr ziemskich bez wyroku sądowego. 1423 Warka Władysław Jagiełło Szlachta ma prawo wykupić sołectwo od nieużytecznego lub krnąbrnego sołtysa po cenie przez...
Ruch robotniczy w Europie pod koniec XIX wieku
Od początku XIX wieku w poszczególnych państwach europejskich można było zaobserwować zjawiska gospodarcze związane z tzw. rewolucją przemysłową. Jej źródeł szukać należy w Anglii pod koniec XVIII wieku, kiedy na przemysłową skalę zastosowano wynalazek Jamesa Watta – maszynę parową. W rezultacie procesy charakterystyczne dla rewolucji przemysłowej (likwidacja manufaktur i zastępowanie ich przez fabryki, w których prace wykonują maszyny, ukształtowanie się nowych klas społecznych –...
Rządy Władysława Hermana
Panowanie Władysława Hermana (1079-1102) to okres wewnętrznego osłabienia państwa polskiego (wzrost tendencji decentralistycznych, umocnienie się pozycji możnych kosztem władzy książęcej) oraz zaniku aktywności na arenie międzynarodowej (uzależnienie państwa polskiego od cesarstwa). Władysławowi nie udało się uzyskać zgody cesarza na koronację. Faktyczną władzę w kraju sprawował palatyn książęcy Sieciech. Opozycja możnych przeciw władzy Sieciecha poparła przeciw księciu Władysławowi jego...