W II połowie XVIII wieku nastąpił w Rzeczpospolitej rozkwit oświecenia. Czołowymi jego przedstawicielami byli: Stanisław Konarski, Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic, Jan i Jędrzej Śniadeccy, Adam Naruszewicz, Ignacy Krasicki, Wojciech Bogusławski (ojciec teatru polskiego), Ignacy Potocki.
Rozwój szkolnictwa przejawiał się w powstaniu i działalności Szkoły Rycerskiej (zał. 1765) oraz Komisji Edukacji Narodowej (powołanej w 1773). Nastąpił rozwój czasopiśmiennictwa („Monitor”, „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”). Mecenasem kultury i sztuki był król Stanisław August Poniatowski (przebudowa Zamku Królewskiego w Warszawie, budowa pałacu w Łazienkach, twórczość malarzy Canaletta i Bacciarellego). Od 1770 roku król organizował „obiady czwartkowe”. Mecenat królewski naśladowali magnaci, np.Czartoryscy. W architekturze dominował klasycyzm (główna cecha– naśladownictwo architektury starożytnej Grecji i Rzymu).
Dzieje cywilizacji w Polsce, Jan Matejko
Widok Łazienek, Zygmunt Vogel