Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
Hymn – uroczysta i podniosła pieśń pochwalna napisana na cześć jakiegoś bóstwa, ukochanej osoby lub ojczyzny. Może też opiewać jakąś ideę. Jej odmiana liturgiczna jest śpiewana w czasie nabożeństw. Szczególnie rozbudowane są hymny protestanckie. Przypowieść – tekst, który, używając prostych paraboli, pokazuje głębokie prawdy dotyczące życia i funkcjonowania człowieka. Fabuła jest tylko ilustracją prawd filozoficznych (np. przypowieść o synu marnotrawnym). Przysłowie – zdanie...
BIBLIA Testament-( łac.testamentum) przymierze Werset-wyodrębniony graficznie odcinek tekstu, obejmujący najczęściej kilka zdań tworzących całość znaczeniową i rytmiczną Ewangelia- dobra nowina, pismo chrześcijańskie opisujące życie i śmieć...
Wybieram się na bezludną wyspę i niestety zostałam postawiona przed strasznym wyborem. Mogę zabrać tylko jedna książkę – mitologię lub Biblię. Po dłuższym zastanowieniu wybieram Biblię – najważniejszą książkę w moim życiu. To, dlaczego właśnie...
Biblia: 1. ukazuje dzieje narodu izraelskiego 2. zawiera pouczenia - ma charakter dydaktyczny 3. wprowadza pojęcia dobra i zła, nagrody i kary 4. formułuje nakazy i zakazy moralne Zawiera wiele rodzajów literackich: a). Epika 1....
1. Wymień i omów cechy eposu homeryckiego na podstawie treści „Iliady”. Epos jest to gatunek epiki. Jest to rozbudowany utwór wierszowany, który ukazuje dzieje legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych danej...
1. BIBLIA- (grec."księgi" )- składa się z pism stworzonych w języku hebrajskim, aramejskim i greckim (Nowy Testament-27 ; Stary Testament-46). Biblia jest swiętą księgą dwóch religii: Judaizmu i Chrześcijaństwa. Judaizm uznaje tylko Stary...
1. RAMY CHRONOLOGICZNE EPOKI: a) Europa - od początku XIX w. ( Wielka Rewolucja Francuska ) do lat 40-stych XIXw. ( Wiosna Ludów ) b) Polska - rok 1822 ( wydanie pierwszego tomiku poezji Adama Mickiewicza " Ballady i romanse " ) do roku 1863 (...
Dialog - jest to sposób porozumiewania się z drugą osobą polegający na zadawaniu pytań i udzielaniu odpowiedzi. Dialog może być w wielu formach, m.in. pisanej, mówionej, sms-owej. Atrybut - charakterystyczna cecha kogoś lub czegoś wyróżniająca...
Jeśli chodzi o powstanie Biblii mówimy tu o długotrwałym procesie, gdyż nie jest to dzieło, które powstało jednorazowo. Najstarsze teksty biblijne pochodzą z XIII w. p.n.e. Proces powstawania Starego Testamentu, (czyli ciągłego narastania,...
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Rodzaj literacki-system ogólnych zasad, według których zbudowane jest dzieło literackie EPIKA: narrator w 3os lub1; dialogi -epopeja-długi utwór epicki ukazujący bohatera zbiorowego i indywidualnego na tle ważnych wydarzeń historycznych,...
Wstęp: Biblia – źródło kultury europejskiej. - Księga zróżnicowana, pisana przez wielu autorów, o dużym bogactwie gatunków, np. kazanie, pieśń, psalm, modlitwa, list, apokalipsa, przypowieść Rozwinięcie: Kontynuacje poszczególnych gatunków:...
Wisława Szymborska była 16 - letnią dziewczyną, kiedy wybuchła wojna. Przeżyła jej koszmar, którego echa odzywały się w wielu późniejszych utworach. Do nich należy „Obóz głodowy pod Jasłem” - poetycka próba uzmysłowienia tego, co przeżywali...
"Mesjasz królem" Psalm zawiera mesjanistyczną wizję nadejścia pomazańca, który odkupi winy ludzi. Bóg dostrzega brak pokory wśród ludzi, ich pewność siebie, pragnie ich nauczyć...
Biblia Księga Rodzaju (powstanie świata): Księga Rodzaju [Rdz], Pierwsza Księga Mojżeszowa [1 Moj] - pierwsza księga Biblii, należąca do Starego Testamentu, zaliczana do Pięcioksięgu (Tory). "Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię....
CZAS POWSTANIA Stary Testament: XIX - I w. p.n.e. Nowy Testament: 51 - 96 r. n.e. JĘZYKI Stary Testament po hebrajsku, a niektóre fragmenty po aramejsku i grecku. Nowy Testament po grecku (tylko Ewangelia św. Mateusza po aramejsku)....
Literatura Średniowieczna jest nam znana jedynie z dzieł, które zachowały się do naszych czasów. Jest to zbiór niekompletny i bardzo często niepewnie datowany. Zachowane rękopisy sprawiają ogromne trudności w odczytaniu, stan ich jest zazwyczaj...
1. Wyróżniamy trzy rodzaje literackie a mianowicie: - epika - liryka - dramat 2. Cechy charakterystyczne rodzajów literackich po prostu jak je rozpoznać: Epika: - obecność narratora - fabuła - narracja w formie opisu lub...
SYNTEZA - ANTYK Antyk jest pierwszą epoką w dziejach kultury i zarazem epoką najdłuższą. Pierwotnie twórczość literacka miała charakter ustny i była związana ze śpiewem i wierzeniami. W jaskiniach Europy odkryto malowidła pochodzące sprzed...
Genesis – tytuł pierwszej księgi Starego Testamentu, inaczej Księga Rodzaju przypisywana tradycyjnie Mojżeszowi. Potocznie: początek, zespół warunków i przyczyn, które złożyły się na powstanie i rozwój świata (także pochodzenie, rodowód) Tora –...
BIBLIA 1. Przyczyny popularności Biblii: - źródło prawdy dla wierzących, - zaspokaja ludzką ciekawość na temat początków świata i życiu pierwszych ludzi, - zawiera prawdy moralne, ma charakter dydaktyczny, - inspiracja dla tekstów kultury,...
BIBLIA HIOB: cierpienie Hioba było cierpieniem na probe, sprawdzian wiary człowieka w Boga.Historiia podobna do Abrahama.Bog i Hiob wzajemnie badaja się, szukaja prawdy o sobie. Bog - stworca ufa hiobowi jest przekonany o jego głębokiej...
Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio - rzymskiego,...
Klasycyzm - czyli nie ma problemu... W kulturze starożytnej istniał przede wszystkim jeden, wspólny wszystkim twórcom wzorzec sztuki - opartej na wspólnie pojmowanym pięknie, harmonii i zasadzie mimesis. Ta ostatnia głosiła, że artysta powinien...
Psalm to liryczna pieśń modlitewna podobna do hymnu i ody. Psalmy wykonywane są przy akompaniamencie instrumentów strunowych. W Starym Testamencie psalm wyraża oddanie czci Bogu, odbiorcy próśb, dawcy prawa i mądrości. Psalmy były pisane w...
Powtórzenie - kilkakrotne wprowadzenie w utworze literackim jakiegoś elementu lub zasady budowy. Powtórzenia mogą mieć różną formę. Ich szczególnym rodzajem jest refren. Miniatura - ręcznie malowana ilustracja lub inicjał w średniowiecznym...
chronologia: początek IX w. p.n.e – pierwsze próby zapisywania koniec 476 n.e. – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego hybris – arogancka duma względem bogów mit – opowieść o stałej warstwie fabularnej, organizująca wierzenia danej...
Psalmodia- tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski Jana Kochanowskiego. Psalmodia została wydana w roku 1579 w drukarni Łazarzowej w Krakowie. Dzieło ukazało się w czarnoleskim okresie życia poety. Choć opublikowany w 1579 roku, prace nad...
MIT - Jest to opowieść o stałej wartości fabularnej, wyrażająca wierzenia danej społeczności. Innymi słowy jest to narracyjna wypowiedź obrazująca wierzenia. Mity podejmują takie tematy jak stworzenie świata, początek ludzkości, czasy odległe oraz...
BIBLIA jest to święta księga, jest podstawą dwóch religii chrześcijaństwa i judaizmu. Jest podstawą kultury śródziemnomorskiej zaraz po antyku. Składa się ze Starego i Nowego testamentu. Pokazuje człowiekowi, co jest dobre a co złe. Składa się z...
Odwołania do tradycji kultury to sposób, w jaki przemawia także i współczesna poezja. Uzasadnij słuszność tego stwierdzenia, wyjaśniając sens i celowość zastosowanych przez W. Szymborską w „ Psalmie”zabiegów językowych....
1. Antyk to konkretny czas historyczny. Mianem tym określamy - okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu Komentarz Antyk to okres trwania kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Ponieważ obie kultury lokalizowały się w obrębie Morza...
Mikołaj Sęp Szarzyński urodził się ok. 1550 roku pod Lwowem. Dokładne miejsce urodzenia poety nie jest znane. Podejrzewa się, że znajdowało się ono w Zimnej Wodzie lub Rudnie. Studiował na uniwersytecie w Wittenberdze i Lipsku. Zmarł...
Klasycyzm – cechy związane z literaturą, sztuką, malarstwem, architekturą, rzeźbą. To co jest klasyczne jest harmonialne. Związany z antykiem, starożytnością. Złoty wiek – okres, który miał największy wpływ na myślenie filozofów, tworzenie...
Wiersze Szymborskiej i Łobodowskiego posiadają ten sam tytuł, z którym wiąże się również jednakowa tematyka. Wywodzą się z tej samej epoki, czyli ze współczesności. Rozpoczynając lekturę wiersza nie sposób nie zauważyć nawiązania jego tematyki...
Gatunki biblijne -podanie -legenda -dialog -psalm -pieśń -modlitwa -list -przypowieść (parabola) -aforyzm -proroctwo (apokalipsa) saga rodu -poemat -nowela Psalm Wyróżniamy psalmy: -błagalne -dziękczynne -pochwalne -królewskie...
W SKRÓCIE: Antyk - Podstawa późniejszych odwołań, wieki, podczas których powstawały i utrwalały się klasyczne wzorce oraz wartości. Myśli i dorobek artystyczny twórców antyku będzie odwiecznym autorytetem. Krystalizują się gatunki literackie i...
W Biblii spotykamy niemal wszystkie gatunki literackie, znane z literatury pozabiblijnej: PRZYPOWIEŚĆ Utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady uniwersalnych...
Historie biblijne oraz mitologa grecko-rzymska stały się źródłem licznych motywów, które wykorzystywane były w dziełach literackich różnych epok. Dzieła te są również skarbnicą ustabilizowanych związków wyrazowych. Wykorzystywane są zarówno w...
I. Epoka starożytna 1. Jak rozwijały się rodzaje literackie ? Wszystkie rodzaje literackie mają swój początek w kulturze starożytnej Grecji. Epika powstała na podstawie wierszowanych opowieści o bogach i bohaterach. Liryka zaś pochodzi od...
GATUNKI LITERACKIE - liryka - epika - dramat RODZAJE LITERACKIE: LIRYKA - anakreontyk - canzona - duma - dytyramb - elegia - epicedium - epigramat - epitafium - epitalamium - fraszka - hymn - limeryk - madrygał - oda...
Polski - pytania maturalne 1. Tragizm i tragedia - objaśnij pojęcia w oparciu o "Antygonę" Sofoklesa Tragizm - cecha dzieła literackiego, charakterystyczna dla tragedii, lecz pojawiająca się także w innych gatunkach, polegająca...
Anakreontyk - utwór opiewający radość życia, miłość, biesiady, wino, utrwalający przeżycia chwili. Nazwa pochodzi od imienia greckiego poety Anakreonta. Bajka - utwór epicki lub liryczny, którego bohaterami przeważnie są zwierzęta, rzadziej...
A Adaptacja - parafraza, przekształcenie utworu literackiego na potrzeby określonej grupy odbiorców. - adaptacja szkolna - przeznaczona dla młodzieży - adaptacja teatralna - przeniesienie na scenę utworu epickiego lub lirycznego...
XXVII 3. Omów cechy gatunkowe poematu heroikomicznego na przykładzie „ Monachomachii „ Poemat heroikomiczny to stary gatunek, uprawiany już w starożytności, będący parodią eposu bohaterskiego. Stosowano parodię jako środek służący do...
Psalmy sa to hebrajskie pieśni religijne, mające podniosły i modlitewny charakter. Najczęściej adresatem psalmów jest Bóg, rzadziej natomiast człowiek. Ze względu na treść psalmów można wyróżnić ich kilka gatunków m.in.: modlitewne, żałobne,...