Rozmieszczenie liści na łodydze: - skrętoległe - naprzeciwległe - okółkowe Modyfikacje liści: - czepne; groszek - wabiące; poinsecja - pułapkowe; dzbanecznik - ciernie; kaktusy - magazyny wody; litopsy - spichrzowe; cebulaFunkcje...
Wielka Rafa Koralowa Wielka Rafa Koralowa czy też Wielka Rafa Barierowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona u wybrzeży Australii. Jest to wyjątkowy, największy na Ziemi wytwór organizmów żywych, widoczny...
Bezkręgowce te są pokarmem dla innych zwierząt wodnych. Przykładem mogą być wieloszczety. Organizmy takie nazywamy konsumentami. Niektóre gatunki pierścienic są wykorzystywane jako nawozy np. nereidy japońskie. Faktem jest, że organizmy te...
Sarna jest najmniejszym przedstawicielem żyjącej u nas zwierzyny płowej. Sylwetka sarny ma w sobie coś z delikatności, a nawet z elegancji, w szczególności kiedy jest w ruchu. Sarna ma drobną i proporcjonalną budowę z tym, że wyższy ma zad niż...
Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów. W zależności od okolicy ciała, kręgosłup dzieli się na następujące odcinki: - Szyjny albo karkowy, składający się z 7 kręgów (c1-c7) - Piersiowy algo grzbietowy - 12 kręgów (th1-th12) - Lędźwiowy – 5...
Podstawową jednostką funkcjonalną każdego organizmu jest komórka, zawierająca liczne organelle komórkowe (np. mitochondria, lizosomy, siateczka śródplazmatyczna, plastydy, błona komórkowa), które spełniają specjalistyczne funkcje życiowe....
Kończyna górna i bark Aparat ruchu człowieka jest podatny na różnego typu wady lub zniekształcenia. Część z nich może być wrodzona, ale zdecydowaną większość powodują: nieprawidłowa postawa podczas wykonywania...
Mszaki są niewielkimi roślinami lądowymi. Rosną w miejscach zacienionych i wilgotnych. Zbudowane są z chwytników, łodyżki ulistnionej, łodyżki bezlistnej, która kończy się zarodnią, która może być przykryta wieczkiem, w środku znajdują się...
Nazwa "skorupiaki" wzięła się oczywiście od twardych, wapiennych płytek, tworzących ochronną skorupę pokrywającą ciała tych zwierząt. Skorupiaki należą do tych stawonogów, wraz z owadami i pajęczakami. Z innymi stawonogami łączy je fakt...
Lasy -płuca ziemi, filtrują powietrze, pochłaniają dwutlenek węgla i zanieczyszczenia. W zamian dają ludziom i wszystkim zwierzętom, tlen niezbędny do życia oraz do istnienia. To ekosystem pełen bioróżnorodności, choć w ścisłym powiązaniu jak...
Do narządów zmysłu należą: oczy, uszy, jama nosowa, język i jama ustna oraz skóra. Wzrok- zdolność do odbierania bodźców ze środowiska i ogół czynności związanych z analizą tych bodźców czyli widzenie. Narząd wzroku składa się z gałki...
1. KOMÓRKA jest podstawową jednostką z której zbudowane są wszystkie organizmy żywe (wyjątek: wirusy). Odpowiedzialna jest za wzrost organizmu: matabolizm jako całość. 2. Podział organizmów ze względu na ilość komórek: a) JEDNOKOMÓRKOWE np....
Przyczyną tworzenia się dziury ozonowej jest niszczenie ozonu w atmosferze przez freony. Są to związki chemiczne, które w wyniku promieniowania ultrafioletowego rozkładają się na węgiel, fluor i chlor. Chlor wchodzi następnie w reakcję z ozonem...
Funkcje krwi : 1. Transport tlenu i CO2 2. Transport substancji odżywczych, witamin i hormonów 3. Odprowadzanie do narządów wydalniczych (nerki, gruczoły potowe) i do wątroby substancje zbędne, lub szkodliwe 4. Transport komórek krwi z...
Ptaki to gromada czworonożnych kręgowców stałocieplnych o przednich kończynach przekształconych w skrzydła i ciele pokrytym piórami. Mimo że podobnie jak płazy i gady składają one jaja, to równocześnie potrafią je chronić i wysiadują w zbudowanych...
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Fotosynteza - proces syntezy węglowodanów z CO2 i H2O przy udziale energii świetlnej i chlorofilu. Fotosynteza zachodzi w ciałkach zieleni. 6CO2 6H2O energia ----> C6H12O6 6O2 Niezbędne warunki do przebiegu procesy fotosyntezy: ~...
WĘDRÓWKI ŁOSOSI Dojrzałe łososie żyją w morzach, ale ich ikra rozwija się dobrze w wodzie słodkiej – w zimnej, dobrze natlenionej wodzie górskich potoków. Gdy nadejdzie czas tarła, dziesiątki gatunków łososia wyruszają w daleką podróż w górę...
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla...
Grzyby odrywają ogromną rolę w ekosystemie lasu. Grzyb dostarcza roślinie wody i soli mineralnych, a otrzymuje w zamian związki organiczne. Niektóre grzyby pomagają drzewom w kiełkowaniu. Grzyby mają duże znaczenie jako pokarm dla zwierząt, a...
Modyfikacjom ulegają również lodygi nadziemne. Mogą one być wykształcone jako: - ciernia czyli silnie zdrewniałe, sztywne i ostre struktury chroniące przed roślinożercami, od kolcy różniące się trwalszym połączeniem z wiązkami przewodzącymi...
Higiena- nauka badająca wpływ czynników środowiska na zdrowie. W praktyce dąży do usuwania z otoczenia czynników ujemnych, a wprowadzania dodatnich, w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia jednostce i społeczeństwu najlepszych warunków rozwoju...
Budowa dżdżownicy świadczy o przystosowaniu do życia w glebie. Cechy: - wydłużony kształt ciała - umożliwiają poruszanie się w szczelinach gleby - przód w kształcie klina i drążenie korytarzy. - nabłonek pokrywający ciało, który...
Kilka najważniejszych i najgroźniejszych skutków powstawania dziury ozonowej: Pierwszym i podstawowym skutkiem oddziaływania dziury ozonowej na Ziemię jest globalne ocieplenie, czyli znaczna zmiana warunków klimatycznych w różnych częściach...
TKANKI ROŚLINNE *TWÓRCZE występuje przede wszystkim na stożkach wzrostu łodygi i korzenia oraz między łykiem a drewnem *STAŁE TKANKA MIĘKISZOWA jednorodna tkanka roślinna, która wypełnia znaczną część organizmów roślin. Zbudowana z...
Komórka roślinna Chloroplast-zielony plastyd zawierający chlorofil. W chloroplastach odbywa się proces fotosyntezy. Chloroplasty zawierają własny DNA, zdolne są do rozmnażania. Występują w liściach i...
Proces zamiany energii świetlnej na chemiczną wiązań asymilatów dzielimy na dwie wyraźne fazy: 1. Fazę Jasną Przebiega on w gronach chloroplastów i polega na wytwarzaniu siły asymilacyjnej czyli ATP i NADPH2. Fotony światła padając na...
Ziemia istniała już co najmniej 3 mld. lat, zanim pojawiły się na niej pierwsze oznaki życia. Kiedy ognista planeta ostygła, uformowała się jej atmosfera. Deszcze zapełniły morza, a w morzach powstało życie. Nie do końca wiadomo, jak się to...
Cytoplazma - pozajądrowa część komórki oddzielona od środowiska zewnętrznego błoną komórkową . Cytozol - płynny składnik cytoplazmy , jest zbudowany między innymi z wody , białek i cukrów . Błona komórkowa - zapewnia transport różnych...
Wiek drzew – określa się na podstawie przeliczania słojów (przyrostów rocznych) drewna na pniakach (oraz dodaniu liczby lat niezbędnych do osiągnięcia przez młode drzewko wysokości pniaka) ściętych drzew lub na podstawie średniej liczby okółków...
Z dnia na dzień coraz więcej ludzi posiada większą wiedze ekologiczną, lecz nie każdy z niej korzysta. Bezmyślne działania mogą doprowadzić do skrajnego stanu naszej planety. W ostatnim trzydziestoleciu doprowadziliśmy środowisko do stanu,...
KOMÓRKA ROŚLINNA: - wodniczka - ściana komórkowa - błona komórkowa - jądro komórkowe - ciałko zieleni - cytoplazma - mitochondria KOMÓRKA ZWIERZĘCA: - błona komórkowa - mitochondria - cytoplazma - jądro komórkowe - wodniczki
Funkcje łodygi - utrzymuje w odpowiednim położeniu pozostałe części pędu - umożliwia przepływ wody z solami mineralnymi do korzeni liści, kwiatów i owoców - transportuje produkty fotosyntezy z liści do pozostałych części rośliny - niekiedy...
Energia odnawialna To energia uzyskiwana z innych źródeł niż nieodnawialne zasoby ziemi: gaz, węgiel czy ropa. Ten typ energii Jest całkowicie ekologiczny i wykorzystuje naturalne warunki atmosferyczne lub geologiczne Ziemi. Powstaje dzięki...
Przednia część mózgoczaszki tworzy kość czołowa.Ku tyłowi łączą się z nią dwie kości ciemieniowe. Za nim znajduje się kość potyliczna.Boczne powierzchnie części mózgowej tworzą kości skroniowe i częściowo klinowe. Natomiast w części trzewnej...
Bakterie - grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii. Cechą charakterystyczną budowy komórek...
Roślinność w dorzeczu Amazonki tworzy warstwy. Najwyższe drzewa osiągają 55 m wysokości. Korony niższych drzew dochodzą do 30 m wysokości i tworzą zwarty gąszcz. Im niżej, tym drzew jest więcej. W wilgotnym lesie równikowym rośnie wiele roślin,...
- zawartość we krwi - 90% - woda należy do związków nieorganicznych - główny składnik organizmów - duże ciepło właściwe - zawartość we łzach - 98% - ma największą gęstość w temp. +4 stopni C - zawartość w glonach - 85% - rozpuszczalnik dla...
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
Mikroskop elektronowy - mikroskop wykorzystujący do obrazowania wiązkę elektronów. Pozwala to na dostrzeżenie obiektów milion razy mniejszych niż np. ludzki włos. Dzięki mikroskopowi elektronowemu, możemy zobaczyć m.in. organelle komórkowe i...
Tkanka – zespół komórek o podobnej budowie, pełniący tę samą funkcję 1. Rodzaje tkanek zwierzęcych: a) tkanka nabłonkowa – wyściela przewody i przestrzenie w ciele, pokrywa skórę b) tkanka łączna (właściwa) – spaja i łączy różne tkanki c)...
Mchy to rośliny żyjące na lądzie.Mają one bardzo prostą budowę.Wykształciły prymitywne organy:liście,lodyżkę i chwytniki,które utrzymują roślinę w podlożu.Nie są one jednak typowymi korzeniami,bo nie pobierają wody i substancji mineralnych.Tę...
Detergenty są środkami czyszczącymi, powierzchnie używanymi zarówno w gospodarstwach domowych jak i w przemyśle. Dzielimy je na mydła i detergenty syntetyczne, nie zawierające mydeł. Te ostatnie zresztą często określamy po prostu mianem...
Walory przyrodnicze Fauna Główny trzon fauny Karkonoszy stanowią przedstawiciele szeroko rozprzestrzenionych gatunków zamieszkujących zarówno niżinne jak i górskie obszary Europy. Najliczniej są reprezentowane gatunki palearktyczne,...
KWIAT jest organem rozmnażania płciowego. Występuje tylko u roślin nasiennych. Wytwarza nasiona. Kwiat jest skróconym, przekształconym pędem. Jego części to przekształcone liście. BUDOWA KWIATU OKWIAT to zewnętrzna część kwiatu, która...
1. Budowa zewnętrzna: Ciało owadów jest wyraźnie podzielone morfologicznie i funkcjonalnie na trzy tagmy: głowę, tułów i odwłok. Głowa pokryta jest oskórkiem tworzącym puszkę głowową. Puszka złożona jest z licznych sklerytów, płytek...
Tkanki twórcze- merystymatyczne przechodzą intensywne podziały w wyniku, których zwiększa się ich ilość lub rozmiar Rodzaje tkanek twórczych: a)merystem wierzchołkowy- występuje na szczycie łodygi i korzenia powodując wzrost na długość...
RYBY Środowisko: w wodach Budowa zewnętrzna: - opływowy kształt ciała - skóra produkująca śluz (zawiera komórki barwnikowe) - płetwy parzyste (odbytowa, ogonowa) i nieparzyste - skóra wytwarza łuski. Budowa wewnętrzna: -...
Owady żyjące społecznie to, np. pszczoła i biedronka. Pszczoły żyją po nawet kilkanaście tysięcy w jednym sklepisku. Są bardzo pracowite, stąd też przysłowie „pracowity jak pszczoła”. Jedynie trutnie mają mało „zajęć”, ponieważ do ich...