1. ‘mający dużą wagę’; 2. przenośnie ‘poważny, trudny, przykry’.
Pochodzenie:
Od XIV w.; ogsłow. (por. czes. težký ‘ciężki, trudny’, ros. tjažkij ‘ts.’) < psłow.*tęžьkъ ‘taki, który ciąży, obciąża’ – jest to wtórna forma nałożona na pierwotny przymiotnik *[tęgъ] lub *[tęžь] – ostateczną podstawą jest pie. *ten- ‘ciągnąć, rozciągać’.
Pierwotna postać
W stpol. w odmianie występowała też forma ciężek; stpol. i dialektyczne ciężka ‘brzemienna’.
Źródło
Nie byłem ciężek nikomu,
Ulżyj nam trochę tej cięże.
Biblia Leopolity, 1561 r.
poleca
b/d
ciążyć
1. ‘przygniatać swym ciężarem, być ciężkim’; 2. przenośnie ‘być uciążliwym, przeszkadzać, zawadzać’; od XVI w.; ogsłow. (por. np. ukr. tjažyty‘obciążać’, czes. tižit ‘ciążyć, być ciężarem’) < psłow. *tęžiti ‘ciążyć, obciążać’; dawniej też w formie ciężyć, ciążę ‘uciskać, przyciskać kogoś’ oraz ciężyć/ ciążyć sobie ‘uskarżać się, narzekać’
poleca
b/d
ciężar
1. ‘waga czegoś’; 2. ‘rzecz ciężka, dużo ważąca’; 3. ciężary ‘powinności,świadczenia, obowiązki’; od XVI w.; prawdopodobnie utworzona od psłow. *tęžarъ ‘coś ciężkiego, ciężar’ < przymiotnik *tęžьkъ lub czasownik*tęžati ‘ciążyć’