Woda, białka, cukry - załączniki

Właściwości biologiczne wody:
- woda umożliwia wydalanie
- umożliwia zapłonienie
- reguluje temp. Ciała (ochładzanie)
- woda może być produktem w oddychaniu i substratem
w fotosyntezie
- funkcja transportująca
SOLE MINERALNE:
NaCl, CaCO3, SiO2 (u roślin)
FUNKCJA:
- podporowa
- regulująca
- może być buforem
- podlega dysocjacji
Pierwiastki które budują organizm dzielimy na:
- makroelementy
(pierwiastki budulcowe:
C- doskonale tworzy szkielety [podstawa budowy zw.
organicznych]
H- jest podstawnikiem i elementem wody
O? tlen
S- mostki siarczkowe
N- NH2 ? gr aminowa buduje aminokwasy, białka, kwasy
lukleinowe
P- ATP, kwasy lukleinowe
- ultraelementy (pierwiastki składowe nie korzystne;
złoto, srebro, rad, rtęć)
- mikroelementy
OLIAGEPEPTYDY- do 10 aminokwasów
POLIPEPTYDY ? do 100 aminokwasów
BIAŁKA ? powyżej 100 aminokwasów
WŁAŚCIWOŚCI BIAŁKA:
- niewiele białek się rozpuszcza, tworzą koloidy
- białka poruszają się w polu elektrycznym (ma ładunek)
- białka są swoiste gatunkowo (elektroforeza)
- białka mogą się łączyć (czasowo) z innymi pierwiastkami
- białka są biokatalizatorami, bo są enzymami.
LIPIDY dzielimy na proste (tłuszcze właściwe i woski)
oraz złożone (glikolipidy, fosfolipidy,
pochodne ? sterydy)
TŁUSZCZE WŁAŚCIWE ? z glicerolu i kwasów
tłuszczowych.
KWASY TŁUSZCZOWE ? nadają charakter fizykochemiczny tłuszczów. Dzielimy je na nasycone (palmitynowy, stearynowy), nienasycony (oleinowy, linolowy, linelenowy).Jeżeli tłuszcz zawiera kwasy tłuszczowe nasycone to jest to tłuszcz stały zwierzęcy jeśli kwasy tłuszczowe nienasycone jest to tłuszcz ciekły i oleisty. Tłuszcze rozpuszczają się w rozpuszczalnikach.
WOSKI są to naturalne mieszaniny substancji lipidowych, których głównym składnikiem są estry kwasów tłuszczowych i długo łańcuchowych alkoholi z jedną grupą OH.
WOSKI ZWIERZĘCE: lanolina 9 wosk wełny owczej), wosk pszczeli (kit), WOSK MINERALNY: wosk ziemny (wydzielina litosfery)
LIPIDY ZŁOŻONE: dzielimy na lecytyny (występują w krwi człowieka, jadach węży i toksynach bakteryjnych oraz sprzyjają powstawaniu bioprądów w tkance nerwowej) oraz kefaliny.GLIKOLIPID dzielimy na ceramid (ceramid dzielimy
na sfingozyne i kw. tłuszczowy) oraz na monosacharyd (galaktoza)
GLINOKALIPIDY ? biorą udział w tworzeniu tzw. Miejsc receptorowych błony.STERYDY ? Ograniczone związki chemiczne, lipidy,
których wspólną cechą jest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w formie czterech sprężonych pierścieni, czyli steranu.
PODZIAŁ BIAŁEK: Białka dzielimy na proste i złożone. Proste dzielimy na globularne (histony, protaminy, albuminy, globuliny, fibrynogen, prolaminy, gluteiny) oraz na fibrylarne ([nierozpuszczalne w wodzie] kolagen, keretyna, fibryna, fibroina, miozyna i aktyna). Złożone to (nukleoproteiny, glikoproteiny, lipoproteiny, chromoproteiny [hemoglobina],
metaloproteiny, fosfoproteiny [kazeina].
STRUKTUR PRZESTRZENNA Z BIAŁEK: I rzędowa struktura (pokazuje kolejność aminokwasów w białku) [wiązanie pertydowe], II rzędowa [wiązanie wodorowe], III rzędowa ? struktura przestrzenna pełna. [duża ilość wiązań wiązania wodorowe, elektrostatyczne, hydrofobowe, mostki siarczkowe. IV rzędowe ? układ podjednostek.
WĘGLOWODANY dzielimy na monosacharydy [cukry proste] (CnH2nOn ? triocydy n=3, tetrozy n=4, pentozy=5, heksazy n=6), disacharydy [dwucukrowce] (C12H22O11 maltoza, elaktoza, sacharoza), polisacharydy ((C6H10O5)n dzielimy na homoglikany [takie same cząsteczki cukrów; skrobia, celuloza, glikogen i clityna] oraz na heteroglikary [heperyna]. Triody, tetrozy- nie występują w przyrodzie w stanie wolnym, jest głównym składnikiem fotosyntezy.Pentozy ? ryboza (RNA, AtP) i deoksyryboza (DNA).Hektoza to glukoza, galaktoza i fruktoza.
GALAKTOZA ? nie występuje w przyrodzie w stanie wolnym
FRUKTOZA ? najsłodsza, cukier ?owocowy? występuje w gruszkach i miodzie
MONOSACHARYDY ? dzielimy na aldozy i ketozy.
MALTOZA POWSTAJE Z GLUKOZY (x2) i występuje w słodzie a słód powstaje w nasionach jęczmienia.
SACHAROZA ? zb jest z glukozy fruktozy ? sacharoza (w kukurydzy)
SKROBIA składa się wyłącznie z glukozy. Występowanie (jest magazynowana w owocach, nasionach, korzeniach, liściach, bulwach, rdzeniu łodygi i kłączach roślin. W roślinach pełno funkcję magazynu energii.
CELULOZA ? Składa się z kilkunastu do kilkuset tysięcy jednostek glukozy połączonych wiązaniami ? - 1,4- glikozydowym. Występuje w pniu drzew, źdźble traw, łodydze krzewów, korzeniach, liściach, niemal czystą celulozę zawiera len, bawełna i konopie. Funkcje: wspomaga pracę jelit, ułatwia przesuwanie treści pokarmowej, obniża poziom choresterolu i zapobiega
powstawaniu żylaków.
GLIKOGEN ? Zbudowany jest z połączonych reszt glukozy. Występuje w wątrobie, tkance mięśniowej i w mózgu. Pełni funkcję zapasową (magazyn energii).CHITYNA W budowie, oprócz węgla, wodoru i tlenu jest także azot.DNA zawiera informacje genetyczną potrafi ją przekazywać, steruje matabolizmem.
RODZAJE KWASÓW:
- mRNA ? kwas o dużej masie cząsteczkowej i długim łańcuchu, jest uzależniony od budowy kwasu DNA, jest to robocza kopia kwasu SNA, powstaje w jądrze komórkowym
- tRNA ? kwas o (najmniejszej masie cząsteczkowej i najkrótszym łańcuchu 74-95 nekleotydów.
RRNA- kw o największej masie cząsteczkowej i najdłuższym łańcuchu pełni funkcje strukturalną budując rybosom.