Biologiczne znaczenie apoptozy i nekrozy

Apoptoza i nekroza to dwa rodzaje śmierci komórek. Ta pierwsza jest procesem samobójczym, mającym na celu utrzymanie organizmu w homeostazie. Organizm nieustannie produkuje nowe komórki, więc część komórek musi zniknąć dla równowagi. Również procesy zaniku błon między palcami człowieka (w łonie matki), czy zanik ogona u dorastającej kijanki są skutkami apoptozy. Sam jej proces polega na uruchomieniu procesu autodestrukcji komórki poprzez kaspazy (enzymy). Jest nieodwracalny. Komórka ulega destrukcji, a elementy, takie jak np. mitochondria, zamknięte w ciałkach apoptotycznych są usuwane przez makrofagi lub wchłaniane przez sąsiednie komórki.

Nekroza zaś jest śmiercią martwiczą i następuje w wyniku uszkodzenia mechanicznego, przez środki chemiczne, jad, promieniowanie, itd. W wyniku zmian we wnętrzu, błona komórkowa rozrywa się i zawartość komórki wypływa do przestrzeni międzykomórkowej, wywołując stan zapalny groźny dla organizmu.

Wyobraźmy sobie co mogłoby się stać z organizmem, gdyby wciąż produkował komórki, bez unicestwiania innych. Dorosła osoba która nie rośnie musiałaby osiągnąć monstrualne rozmiary ciała i prawdopodobnie byłaby niezdolna do życia, ze względu na przerost organów, w których nieustannie mnożą się komórki je tworzące. Kobiety byłyby niezdolne do rodzenia dzieci, ponieważ komórki wyściełające macicę nie obumierałyby i nie opuszczałyby organizmu w trakcie miesiączki, wobec czego organ ten byłby niezdolny do stworzenia sytuacji pozwalającej zajście w ciążę.

Można z tego wywnioskować, że gatunek nie ma szans istnienia bez apoptozy regulującej ilość komórek w organizmie. Oczywiście proces ten musi być proporcjonalny do procesu powstawania nowych.

Apoptoza nadmierna występuje na przykład gdy organizm choruje na AIDS. Następuje wtedy patologia genetyczna, która pociąga za sobą autodestrukcję organizmu polegającą na śmierci tak dużej ilości komórek, że organizm nie jest w stanie wytworzyć zastępczych. Apoptoza hamowana jest również w przypadku zmian genetycznych, występujących np. w chorobach nowotworowych. Komórki namnażają się nadmiernie, powodując przerost organów. Nie następuje proces zastępowania komórek nowymi, one wyłącznie się mnożą, nie mając miejsca, w którym są potrzebne.
W obu przypadkach dochodzi do zaburzenia homeostazy.

Kolejnym niebezpiecznym dla organizmu procesem jest nekroza. W przeciwieństwie do dwóch poprzednich przypadków, następuje ona w wyniku uszkodzenia organizmu. Śmierć martwicza jest niebezpieczna ze względu na wywoływany stan zapalny.

Podsumowując, pozwolę sobie wymienione przypadki podzielić na te pozytywne i negatywne dla organizmu. Prawidłowa apoptoza jest procesem niezbędnym dla życia, bez niej istnienie jest niemożliwe. Wszelkie zaburzenia śmierci samobójczej oraz nekroza są zagrożeniem dla organizmu i mogą powodować trwałe szkody, takie jak np. trwałe uszkodzenia nerwów, czyli komórek nieodnawialnych, w chorobie Alzheimera (apoptoza nadmierna, w tym przypadku, apoptoza, która w ogóle zaistniała, ponieważ komórki nerwowe się nie odtwarzają i śmierć samobójcza w stanie zdrowia w nich nie występuje), nieodwracalne uszkodzenie skóry - blizna po oparzeniu (nekroza wynikająca z wysokiej temperatury).

Dopóki organizm nie jest poddany wpływowi chorób powodujących zmiany genetyczne (->zaburzenia apoptozy) czy czynników mogących wywołać śmierć martwiczą; występuje w nim jedynie śmierć samobójcza, będąca procesem pozytywnym, ważnym i niezbędnym do życia jak oddychanie czy wydalanie.