Konstytucje Rzeczypospolitej Polski

„Od Konstytucji 3 Maj do Konstytucji III Rzeczypospolitej”

Spis treści:

Rozdział 1: Wprowadzenie

Rozdział 2: Konstytucja 3 Maja

Rozdział 3: Konstytucja Księstwa
Warszawskiego

Rozdział 4: Konstytucja Królestwa
Polskiego

Rozdział 5: Konstytucja Marcowa

Rozdział 6: Konstytucja Kwietniowa

Rozdział 7: Konstytucja Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej

Rozdział 8:Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej

Rozdział 9:Podsumowanie



Rozdział 1

Nie wiem czy wiecie, ale konstytucji było więcej niż 7. Oto tabela po-kazującą ile był naprawdę konstytucji :

Konstytucja Data uchwalenia
Konstytucja 3 Maja 3 maja 1791
Konstytucja Księstwa Warszawskiego 22 lipca 1807
Konstytucja Królestwa Polskiego 27 listopada 1815
Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okręgu z 1815 3 maja 1815
Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okręgu z 1818 11 września 1818
Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa z 1833 29 lipca 1833
Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego 14/26 lutego 1832
Statut Krajowy Królestwa Galicji i Lodomerii z Wiel-kim Księstwem Krakowskim 26 lutego 1861
Mała Konstytucja z 1919 20 lutego 1919
Konstytucja marcowa 17 marca 1921
Nowela sierpniowa 2 sierpnia 1926
Konstytucja kwietniowa 23 kwietnia 1935
Mała Konstytucja z 1947 19 lutego 1947
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 22 lipca 1952
Ustawa Konstytucyjna o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji RP 23 kwietnia 1992
Mała Konstytucja z 1992 17 października 1992
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 2 kwietnia 1997

17 tyle było konstytucji, ale zajmiemy się tylko najważniejszymi.



Rozdział 2

Konstytucja 3 Maja

Ustawa Rządowa z dnia 3 maja -uchwalona 3 maja 1791 roku ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Po-wszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Eu-ropie i drugą na świecie nowoczesną, spisaną konstytucją. Inne sta-nowiska uznają konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą na świecie, a tym samym amerykańską za drugą i polsko-litewską za trzecią.
Konstytucja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana by zlikwidować obecne od dawna wady systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan
i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła zgubne instytucje, takie jak liberum veto, które przed przyjęciem Kon-stytucji pozostawiało sejm na łasce każdego posła, który, jeśli zechciał - z własnej inicjatywy, lub przekupiony przez zagraniczne siły - mógł unieważnić wszystkie podjęte przez sejm uchwały. Konstytucja 3 ma-ja miała wyprzeć istniejącą anarchię, popieraną przez część krajowych magnatów, na rzecz egalitarnej
i demokratycznej monarchii konstytucyjnej. W tym samym czasie przetłumaczono Konstytucję na język litewski. Przyjęcie Konstytucji 3 maja sprowokowało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podczas wojny w obronie konstytucji, Polska zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II
i pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej, sprzymie-rzonej z Konfederacją targowicką: spiskiem polskich magnatów prze-ciwnych reformom, które mogły osłabić ich wpływy. Pomimo tej klę-ski i późniejszego II rozbioru Polski, Konstytucja 3 maja wpłynęła na późniejsze ruchy demokratyczne w świecie. Po utracie niepodległości w 1795, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodle-głość. Zdaniem dwóch współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była "ostatnią wolą i testamentem gasnącej ojczyzny".
Rozdział 2
Konstytucja Księstwa Warszawskiego
Konstytucja Księstwa Warszawskiego nadana została w Dreźnie
22 lipca 1807 przez Napoleona. Wraz z wprowadzonym równocze-śnie Kodeksem Cywilnym Napoleona obaliła dawną nierówność sta-nową. Głosząc zasadę równości wszystkich ludzi wobec prawa, likwi-dowała odrębne sądy na rzecz jednolitego sądownictwa dla wszyst-kich obywateli kraju. Znosiła poddaństwo chłopów, zapewniając im wolność osobistą; nie podjęto jednak decyzji o ich uwłaszczeniu. Póź-niejszy dekret z 21 grudnia 1807 przyznawał dziedzicom pełne prawo własności chłopskich gospodarstw i pozwalał na usuwanie chłopa z ziemi. Zasady Konstytucji Księstwa Warszawskiego wzorowane były w dużej mierze na ustroju Cesarstwa Francuskiego. Księstwo War-szawskie nie miało odrębnej dyplomacji, polityka zagraniczna należa-ła do uprawnień króla saskiego. W Warszawie przebywał stały rezy-dent (przedstawiciel) Francji, faktycznie kontrolujący polskie władze. Armia Księstwa podlegała zwierzchnictwu francuskiemu.

Rozdział 3

Konstytucja Królestwa Polskiego

Wypełniając postanowienia kongresu wiedeńskiego, cesarz Rosji
i król Polski Aleksander I nadał Królestwu Polskiemu konstytucję, zaliczaną do najbardziej liberalnych w pokongresowej Europie. Przy jej redakcji pracował kilkuosobowy zespół, z księciem Adamem Czartoryskim na czele. Ostateczny tekst uwzględniał uwagi cara.
27 listopada 1815 konstytucja została podpisana przez cara i uzyskała moc prawną. Była to tzw. konstytucja oktrojowana, czyli nadana od-górnie, nie zaś zatwierdzona przez sejm. Obowiązywała w Królestwie Polskim do 26 lutego 1832, kiedy to Mikołaj I wprowadził w jej miej-sce Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego. Ustawa Konstytucyj-na Królestwa Polskiego liczyła 165 artykułów zgrupowanych w 7 ty-tułach.

Rozdział 4
Konstytucja marcowa

Konstytucja marcowa 1921, Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Kon-stytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 44, poz. 267), wprowa-dzała ustrój republiki demokratycznej o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. Władzę zwierzchnią (art. 2) przyznawała Narodowi (bez normatywnej jego definicji, gdyż ustrojodawca oparł się na sta-nowisku doktryny francuskiej, uznającej naród za zbiorowość poli-tyczną wszystkich obywateli państwa, bez względu na ich przynależ-ność etniczną), który nie sprawował jej sam, lecz za pośrednictwem specjalnych organów, zbudowanych zgodnie z Monteskiuszowską koncepcją trójpodziału władz

Rozdział 5
Konstytucja kwietniowa

Konstytucja kwietniowa - ustawa zasadnicza Rzeczypospolitej Pol-skiej z okresu międzywojennego, podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego 23 kwietnia 1935 roku (stąd nazwa). Zmianę konstytucji zwolennicy marszałka Piłsudskiego planowali już od zamachu majowego (12 maja 1926).Na mocy Konstytucji kwietniowej w Polsce wprowadzono ustrój prezydencki-autorytarny. Ustawa kon-stytucyjna została uchwalona z naruszeniem przepisów konstytucji marcowej dotyczących zmiany konstytucji i zwierzchnictwa narodu, co było wyrazem autorytarnych tendencji obozu rządzącego. W swo-im manifeście PKWN uznał Konstytucję kwietniową za bezprawną. Konstytucja kwietniowa wysuwała państwo na plan pierwszy, ale traktowane jako struktura organizująca życie społeczne i gwarantująca prawa jednostki. W tekście brak odniesień do nacjonalizmu czy faszyzmu. Obywatel miał zapewnioną równość wobec prawa, możli-wość rozwoju wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń, ograniczone jednak przez dobro powszechne, ponieważ żad-ne działanie nie może stanąć w sprzeczności z celami państwa, wyra-żonymi w jego prawach. W razie oporu państwo stosuje środki przymusu. Wojskowi, należący do zmobilizowanej części wojska lub marynarki wojennej nie mogli brać udziału w wyborach powszech-nych .Tekst konstytucji to 81 artykułów, zawartych w 14 rozdziałach.

Rozdział 6
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, konstytucja lip-cowa, uchwalona została 22 lipca 1952 i przekształcona 29 grudnia 1989 w Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. Opracowana w pier-wotnej postaci według wzoru stalinowskiej konstytucji ZSRR z 1936. Legalizowała "komunistyczne" ustawodawstwo i praktykę sprawowa-nia władzy po 1944 roku .Była nowelizowana 24 razy, m.in. ustawą z 10 lutego 1976, która stwierdzała, że Polska jest państwem socjalistycznym (w miejsce dotychczasowego określenia - państwo demokracji ludowej), a PZPR - przewodnią siłą społeczeństwa w bu-dowie socjalizmu, zaś PRL w swej polityce umacnia przyjaźń i współpracę ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich i innymi państwami socjalistycznymi. Zobacz też List 59.Konstytucja zrywała, poprzez wprowadzenie instytucji Rady Państwa, z przyjętym w polskiej praktyce konstytucyjnej trójpodziałem władzy - obowiązu-jącym na mocy konstytucji marcowej (formalnie do 1952 roku!) - wprowadzając wzorowaną na konstytucji sowieckiej zasadę jednolito-ści władzy państwowej. Tak więc władza najwyższa należała do sejmu jako emanacji "woli ludu", któremu podporządkowane były in-ne instytucje: sądownictwo oraz władza wykonawcza z rządem i Radą Państwa .Na rosyjskiej wersji konstytucji poprawki własnoręcznie na-niósł Józef Stalin, a ostateczną wersję polskojęzyczną opracował Bolesław Bierut.

Rozdział 8
Konstytucja III Rzeczypospiltej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnona-rodowym referendum 25 maja 1997 roku. Złożona jest z preambuły, 13 rozdziałów i 243 artykułów.
Główne zasady Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
· zasada suwerenności narodu
· zasada suwerenności i niepodległości RP
· zasada legalizmu
· zasada pomocniczości
· zasada społecznej gospodarki rynkowej
· zasada republikańskiej formy państwa
· zasada reprezentacji politycznej
· zasada demokratycznego państwa prawa
· zasada podziału i równowagi władzy
· zasada pluralizmu społecznego
· zasada zrównoważonego rozwoju
· zasada sprawiedliwości społecznej