Portrety psychologiczne postaci w "Zbrodni i karze" Fiodora Dostojewskiego.

- każda postać reprezentuje pewną idee i typ charakteru
- występuje realizm psychologiczny postaci- zostały one przedstawione tak rzeczywiście, że nie mamy wątpliwości, że w danej epoce w danym momencie
- wpływ miasta- szarości, ubóstwa, nędzy i rozpusty, brak dostępu do "miasta elity"- zielonego, spokojnego, położonego na wyspie
- punkty organizacyjne miasta łączące ze sobą postacie:
cyrkuł- miejsce przesłuchań
mieszkanie Raskolnikowa
most

- występuje podobieństwo postaci- Sonia i Dunia, Swidrygajłow i Rasolnikow


SONIA (Zofia Siemionowa Marmieładow)
- podobieństwo do Jezusa- składa siebie w ofierze, poświęca aby utrzymać rodzinę
podobieństwo do Matki Boskiej- towarzyszy w cierpieniu Raskolnikowa
- bardzo pobożna
- uświęcona przez cierpienie
- poświęca się najpierw dla rodziny później dla Rodii
- nie ma szans utrzymać rodziny uczciwą, godną pracą, jednak pomimo prostytucji pozostaje czysta
- bardzo silna psychicznie, nie do zachwiania , "jak skała"


DUNIA (Awdotia Romanowa Raskolnikow)
- w podobnej sytuacji życiowej jak Sonia
- pobożna
- podobna do brata- impulsywna
- emocjonalnie dojrzalsza od Soni, silna w obliczu zagrożenia
- gotowa do poświęceń- przez małżeństwo z Łużynem chce zapewnić byt bratu
- ma określony system wartości- nie oddaje się Swidrygajłowi bo nie przyniosłoby to żadnej korzyści Raskolnikowi
- uważa za obowiązek pomagać bratu
- gotowa poświęcić swoje szczęście, godność aby mu pomóc

Obie te postaci są uosobieniem miłości i poświęcenia, jednakże Sonia jest postacią bardziej uczuciową, uduchowioną, natomiast Dunia jest bardziej świadoma.


MATKA (Pulcheria Aleksandrowa Raskolnikow)
- uosobienie matczynej miłości: nie widzi negatywnych cech syna, usprawiedliwia jego zachowanie jest w stanie wszystko mu wybaczyć
- stawia Rodię wyżej niż córkę, popiera poświęcenie Duni dla brata
- gloryfikuje syna
- bardzo prosta- artykuł wydaje jej się czymś wyjątkowym, genialnym
- zbrodnia nie mieści się w jej systemie wartości, nie dopuszcza jej do siebie, kryje za niewiedzą


ARKADIUSZ IWANOWICZ SWIDRYGAJŁOW
- skryty, nie okazujący uczuć, smutny
- cyniczny
- zagubiony w życiu
- brak boga- bezbożny
- zachwiane wartości
- głosi nihilizm , ale wierzy w miłość i jej poszukuje, chce miłości dla siebie, ale nie jest w stanie jej dać

Swidrygajłow jest człowiekiem zagubionym, poszukującym celu i miejsca w życiu. Podobnie jak Raskolnikow dociera do granicy człowieczeństwa, która jawi się jako zbrodnia. Raskolnikow, zabijając starą lichwiarkę przekracza tę granicę. Natomiast Swidrygajłow porusza się wokół tej granicy, jednak nie wiemy dokładnie czy ją przekroczył (był podejrzany o morderstwo piętnastolatki, możemy także podejrzewać go o zabójstwo żony- Marfy Pietrowny).


SIEMION MARMIŁADOW
- słaby nie potrafi sobie porazić z problemami
- widzi swoje błędy życiowe, problemy- pijaństwo, ale nie stara się ich naprawiać
- czuje się winny nędzy swojej rodziny
- uznaje sytuację za beznadziejną, użala się nad sobą
- nie potrafi zrobić nic dobrego
- przykład upadku, życiowej klęski
- jest ofiarą stosunków panujących w Petersburgu, dla swojej rodziny jest katem
- przykład człowieka, który stoczył się na dno


PORFIRY PIETROWICZ:
- lubi dręczyć Raskolnikowa dla zabawy, przyjemności
- szanuje go jako przeciwnika
- próżny
- patrzy na Raskolnikowa z pozycji człowieka doświadczonego, "dobrego wujka", który wie lepiej, co będzie dla niego dobre
- chce go uratować
- wykonawca woli boskiej, motyw "każącej ręki sprawiedliwości", "palca bożego"
- prowadzi z Raskolnikowem grę intelektualną


PIOTR PIETROWICZ ŁUŻYN:
- pewny siebie
- przekonany o własnej wyższości
- dumny, pyszny, egoista
- odrzuca wartości chrześcijańskie
- kłamliwy, hipokryta
- lubi decydować
- za wszelką cenę chce dostać się do elity
- chce dominować nad wszystkimi, być lepszym, ponad nimi


RAZUMICHIN (naprawdę Wrazumichin)
- prawdziwy przyjaciel
- przeciwieństwo Łużyna
- chętnie pomaga Rodii
- wierzy w dobro człowieka- naiwny, głupi
- opiekuje się Dunią i matką