Metody problemowe

KLASYCZNA METODA PROBLEMOWA

Cechą charakterystyczną tej metody jest swoista dominacja uczenia się nad nauczaniem. Polega na ciągłej interakcji miedzy nauczycielem a uczniami. Celem jej jest uruchomienie sił ucznia, wzbudzenie jego wiary w siebie i nabycie przez niego przekonania, że jest on w stanie rozwiązywać coraz trudniejsze problemy. Metoda ta wymaga wysokiego kunsztu nauczycielskiego, chodzi w nim o gruntowną znajomość nauczanej treści (by móc pomagać uczniom dostrzegać problemy, bądź je dobierać) i o umiejętne zainteresowanie uczniów problemem i kierowania wszystkimi fazami jego rozwiązania oraz systematyzowania i wykorzystywania nabytej wiedzy.

METODA PRZYPADKÓW

Metoda ta polega na rozpatrzeniu przez niewielką grupę uczniów opisu jakiegoś przypadku (np. odkryć naukowych) i rozwiązania jakiegoś przypadku. Po otrzymaniu opisu wraz z kilkoma pytaniami, na które trzeba odpowiedzieć, uczestnicy w ciągu kilku minut formułują pytania, na które nauczyciel udziela odpowiedzi. Często dochodzi do przyjęcia kilku możliwych rozwiązań, wówczas uczniowie mogą domagać się wyjaśnienia. Konfrontacja rozwiązań proponowanych przez uczniów z rozwiązaniem właściwym daje okazję do znalezienia różnic, a zarazem do wykrycia ewentualnych błędów w rozumowaniu uczniów.

METODA SYTUACYJNA

Metoda ta polega na wprowadzeniu uczniów w jakąś zbliżoną sytuację, za którym takim lub innym rozwiązaniem przemawiają jakieś racje „za” i „przeciw”. Zadaniem uczniów jest zrozumieć tę sytuację oraz podjąć decyzję w sprawie jej rozwiązania, a następnie przewidzieć skutki tej decyzji oraz innych ewentualnych decyzji. Ta złożona sytuacja zwykle dotyczy jakiejś instytucji, niezbędne jest więc poznanie przez uczniów opisu tej instytucji i zasad jej funkcjonowania. Metoda ta jest trudna do realizacji ze względu na dużą dokładność i znaczną objętość tych opisów, wymaga przygotowania opisów wraz z załącznikami, schematów, wykresów, projektów zmian, itp.

GIEŁDA POMYSŁÓW (BURZA MÓZGÓW)

Metoda ta jest dosłownym tłumaczeniem nazwy anglosaskiej brainstorming. Polega ona na zespołowym wytwarzaniu pomysłów rozwiązania jakiegoś zadania, przy czym chodzi o to, aby zespół rozwiązujący to zadanie znalazł jak najwięcej pomysłów nowych, coraz bardziej zaskakujących, co stwarza atmosferę swobody i współzawodnictwa. Dopiero po zebraniu wszystkich pomysłów poddaje się je ocenie zespołu. Burza mózgów opiera się na podstawowych ogniwach procesu rozwiązywania problemu, obejmujących:
- wytworzenie sytuacji problemowej;
- wytwarzanie pomysłów;
- sprawdzanie, wartościowanie i wybór pomysłów najlepszych.

MIKRONAUCZANIE

Jest to metoda twórczego uczenia się złożonych czynności praktycznych, szczególnie spopularyzowanych w procesach kształtowania kandydatów na nauczycieli. Stosuje się ją w małych kilkuosobowych grupach, które najpierw obserwują odpowiednio wybrany fragment lekcji szkolnej, trwający od 5 do 20 minut, a następnie dokonują grupowej analizy i oceny tego fragmentu, aby z kolei przeprowadzić go z nowymi grupami uczniów już w ulepszonej wersji. Analizę i ocenę ułatwia nagranie lekcji za pomocą magnetowidu. Przy ponownym przeprowadzeniu lekcji nagrywa się ją ponownie, po czym analizuje się i ocenia. (Można jej używać min. Przy nauce języków obcych)

GRY DYDAKTYCZNE

Metoda gier dydaktycznych ma wiele odmian. Ich wspólną cechę stanowi obecność pierwiastka zabawy w każdej z nich. Zabawa jest działaniem wykonywanym dla przyjemności, którą sama sprawia. Zabawa to główna forma aktywności dzieci do czasu pójścia do szkoły, uczniowie zaś i dorośli zajmują się nią na ogół w czasie wolnym od nauki i pracy.