Wojna narodowowyzwoleńcza w Indochinach

Powstałe na gruzach Francji w 1940 roku Państwo Francuskie marszałka Ptaine’a nie było zdolne do samodzielnego zarządzania odległą kolonią.

Miejsce Francuzów w Indochinach zajęli Japończycy. W okresie międzywojennym powstały partie polityczne opowiadające się za niepodległością kraju: Wietnamska Partia Narodowa i Komunistyczna Partia

Indochin. W 1930 roku wybuchło pierwsze antyfrancuskie powstanie zbrojne.

Podporą rządów francuskich były dynastie rządzące w protektoratach : Annam

(środkowy Wietnam), Laos i Kambodża. W marcu 1945 roku w obliczu klęski

wojennej Japonia postanowiła proklamować niepodległość Wietnamu. Państwo

to stanowić miały trzy prowincje Tonkin, Annam i Kochinchina pod władzą do-

tychczasowego cesarza Annamu Bao Dai. Japończycy wycofując się, zachęcali nacjonalistów indochińskich do przejęcia władzy i wypędzenia Francuzów ze swojego terytorium w imię solidarności narodów Azji występujących przeciwko

białym. W kwietniu 1945r. wybuchło powszechne powstanie zbrojne. Walki objęły Hanoi, Sajgon i wiele innych miast.

2.IX.1945r. proklamowano niepodległość Wietnamu. Jednemu człowiekowi udało się wtedy prowizorycznie zjednoczyć zróżnicowane tendencje: tym człowiekiem był Ho Chi Minh, który w 1941r. założył Komunistyczną Partię Wietnamu. Francja nie wyraziła zgody na tę niepodległość i ponownie wkroczyła do Indochin, powierzając dowództwo nad armią generałowi Leclercowi, a kierowanie krajem – admirałowi Thierry d` Argenlieu. W kilka miesięcy armia francuska zadomowiła się w Indochinach. W marcu 1946r. wydawało się, że porozumienie z Ho Chi Minhem jest bliskie; opinia ta okazała się jednak przedwczesna. Pod koniec roku wybuchła wojna. 23 listopada Thierry d` Argenlieu wydał rozkaz zbombardowania portu w Hajfongu na północy Wietnamu. 19.XII.1946r. wojska francuskie zaatakowały stolicę kraju Hanoi. Rozgorzała długa 8 – letnia wojna kolonialna.

W pierwszych latach konfliktu Francja uzyskała kontrolę nad większą częścią kraju pozostawiając Viet Minhowi jedynie kilka punktów oporu na północy kraju. Dowodzona przez generała Vo Nguyen Giapa armia wietnamska, opierając się na ludności cywilnej, nękała wojska francuskie, które nigdy nie były pewne, czy uda im się utrzymać most, drogę lub wioskę. Francja starała się w tej sytuacji spowodować powstanie konkurencyjnej władzy na miejscu, udzielając poparcia niekomunistycznemu nacjonaliście Bao Dajowi. Porozumienie podpisane 5.VI.1948r. nad zatoką Along przyznawało Wietnamowi niepodległość, chociaż pozostawał on nadal we wspólnocie francuskiej. Bao Daj stał się więc marionetką w rękach Francuzów, wojna rozpoczęła się na nowo.

W 1949r. zaczął się nowy etap konfliktu. Zwycięstwo Mao Zedonga w Chinach dodało skrzydeł Wietnamczykom, otrzymujących teraz bezpośrednio pomoc z tego kraju. Lance rozpoczął wielką ofensywę na północ od Tonkinu, odpartą przez wojska francuskie. Zmienił się charakter konfliktu, miał on podłoże ideologiczne. Francja zadeklarowała walkę z propagandą idei komunistycznych w Azji i otrzymała poparcie Stanów Zjednoczonych, które wkrótce zaangażowały się w wojnę w Korei (1950r.). Amerykanie finansowali prowadzoną przez Francuzów wojnę. Państwo francuskie wysłało korpus ekspedycyjny składający się z 54 tys. oficerów i ochotników. Połączyli się oni z wojskami kolonialnymi i członkami Legii Cudzoziemskiej liczącymi w sumie 120 tys. żołnierzy. Francja utworzyła armię wietnamską składającą się z około 260 tys. walczących. Wojska te musiały stawić czoło armii Viet Minhu, lepiej zorganizowanej i wyposażoną dzięki pomocy Chin i Związku Radzieckiego. Rząd francuski wstrzymał się z wysyłaniem większej ilości wojsk i negocjacjami. Impas trwał.

Po klęsce w Dien Bien Phu sytuacja uległa zmianie. Dowództwo francuskie wybrało tę liczącą 9 na 6 km., otoczoną górami kotlinę, by założyć tam obóz warowny, którego zadaniem miało być kontrolowanie drogi wiodącej do Laos. Miejsce to zostało zdobyte przez spadochroniarzy na początku grudnia 1953r.Niedługo potem wysłano tam 10 tys. osób, które zostały otoczone przez wojska Viet Minhu i stały się wkrótce ich więźniami.Za cenę znacznego wysiłku armaty przenoszone były na plecach ludzi przez tropikalny las. Rozpoczęta 15 III 1954r. ofensywa przygniotła wojska francuskie, uniemożliwiając im dostawę aprowizacji oraz wsparcie przez posiłki. Upadek Dien Bien Phu pociągnął za sobą kapitulację 12 tys. żołnierzy. Zostali oni internowani w obozach, z których 7 tys. osób nigdy nie powróciło. Ale wojna na tym się nie skończyła . Armia Giapa nadal nękała wojska francuskie w delcie tonkińskiej i zagrażała Hanoi.

Klęska Dien Bien Phu pociągnęła za sobą upadek rządu Josepha Laniela we Francji 12.VI.1954r. Zastąpił go Pierre Mends France. 17 czerwca przemawiając przed zgromadzonymi posłami obiecał zaprowadzić pokój w Indochinach jeszcze przed upływem 10 lipca. Rozmowy z przywódcami Viet Minhu zakończyły się porozumieniami genewskimi, podpisanymi 20 VII 1954r.

przewidującymi podział Wietnamu, wzdłuż 17 równoleżnika na północną Demokratyczną Republikę Wietnamu, której prezydentem został Ho Chi Minh i południową nacjonalistyczną republikę wspieraną przez Amerykanów. Z porozumień tych wykluła się wojna wietnamska.