Odwołując się do wybranych tekstów kultury ustosunkuj się do wypowiedzi żyjącego w XX wieku francuskiego pisarza i polityka Andre Malraux: "Kultura jest tym co sprawiło, że człowiek jest czymś innym niż przypadkowym wydarzeniem w przyrodzie".
KONSPEKT
I Motto:
„Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami;
Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami”.
(J.Kovhanowski Pieśń o dobrej sławie)
II 1. Kim jest człowiek według Kochanowskiego? Interpretacja motta.
2. Moja definicja człowieczeństwa
3. Wyjaśnienie dlaczego ograniczam się do kultury europejskiej
4. Próba zdefiniowania kultury – w 1 zdaniu i posłużenie się myślą Kołakowskiego na temat przyczyn rozwoju kultury;
5. Podział typów człowieka ze względu na jego stosunek do świata; wyszczególnienie:
a) homo viator –podróżnik
b) homo faber – zręczny, twórca
c) homo eruditus – wykształcony
d) homo novus – dorobkiewicz, parweniusz
e) homo sapiens – myślący
III Omówienie poszczególnych typów w nawiązaniu do tekstów literackich i filozoficznych:
1. Homo viator: Odyseusz, romantyczny pielgrzym ( cytat z Ksiąg narodu polskiego i pielgrzyma polskiego – „Polak nazywa się pielgrzymem...”), człowiek wędrujący przez życie (L. Staff, Odys: „O to chodzi jedynie...”, Podwaliny:” Budowałem na piasku”, nawiązanie do Ocalonego Różewicza),
2. Homo eruditus: nawiązanie do postaw zyciowych J. Kochanowskiego i Z. Herberta, wykorzystanie nazwy epoki – oświecenie, kult wiedzy w pozytywizmie; uwzględnienie efektów postawy wobec świata homo eruditus,
3. Homo faber: posział kultury ( jako wytworu ludzkiej działalności) na duchową i materialną, nawiązanie do postaci Dedala z mitologii greckiej, przytoczenie opinii R.Ingardena na temat istoty różnicy między człowiekiem i zwierzęciem:”Człowiek uprawia ziemię...”
4. Homo novus: Galeria postaci: Harpagon, duchowieństwo z Krótkiej rozprawy między panem, wójtem a plebanem M. Reja, Eugeniusz Rastignac, Paweł Obarecki, Dulska, ocena postawy dorobkiewicza,
5. Homo sapiens: jako pozycji człwieka w świecie (uprzywilejowanej), wyjątkowości człowieka z powodu: zdolności do autorefleksji, wyrzutów sumienia, uczuć, poświęcenia się dla innych, przechowywanie w pamięci dorobku kulturowego i umiejętności wykorzystywania go na własne potrzeby; nawiązanie do wypowiedzi Malraux, wykorzystanie myśli L. Kołakowskiego, że człowiek jest sprawcą, a nie narzędziem działania.
„Jesteśmy naprawdę sprawcami czynów, które spełniamy, nie zaś tylko narzędziami różnych sił, jakie się w świecie ścierają...” (L. Kołakowski)
„W naszym świecie te dwie, przeciwnie skierowane energie pojawiają się jako: potrzeba trwałości, bezpieczeństwa przebywania w otoczeniu znajomym oraz potrzeba nowości, odmiany, ciekawości. Te dwie skłonności kłócą się ze sobą ale obie są nam niezbędne byśmy ludzki żywot wiedli”(L. Kołakowski)
Kim byłby człowiek bez kultury?