Powstanie węgierskie

Na Węgrzech po II wojnie światowej panował jeden z najbardziej opresyjnych reżimów w bloku wschodnim. Po śmierci Stalina pod wpływem wprowadzenia bardziej liberalnej polityki oraz XX Zjazdu KPZR zaczęły powstawać inicjatywy zmierzające do demokracji życia. 23 października 1956 r. pod pomnikiem Józefa Bema w Budapeszcie zebrał się tłum demonstrantów. Śpiewano polski i węgierski hymn narodowy, a także manifestowano solidarność wobec wydarzeń w Polsce. Funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa otworzyli wówczas ogień do zebranych. W celu ratowania sytuacji premier został skłonny do kompromisu Imre Nagy, jednak i to posunięcie nie powstrzymało interwencji wojsk radzieckich – premier na początku zamierzał stłumić powstanie, lecz w obliczu narastających protestów zdecydował się na politykę ustępstw. Na stronę powstańców przeszły także niektóre oddziały armii węgierskiej z płk. Palem Maleterem na czele, które wkrótce powstrzymały natarcie wojsk radzieckich. Nagy utworzył rząd koalicyjny i 1 listopada 1956 r. ogłosił decyzję o wystąpieniu Węgier z Układu Warszawskiego oraz przywróceniu w kraju ustroju demokratycznego. W reakcji na to wydarzenie ZSRR powołał podległy sobie rząd Węgier z Janosem Kadarem na czele. Wezwał on do pomocy w walce z ‘’kontrrewolucyjnym powstaniem’’ Armię Czerwoną, która wkroczyła na Węgry 4 listopada. Wobec przewagi Sowietów straciła po kilku dniach zakończyły się opanowaniem przez nich Budapesztu. Imre Nagy schronił się w ambasadzie Jugosławi, skąd podstępnie go wydostano i aresztowano.