Istota i znaczenie ubezpieczeń 3

Jeszcze w czasie trwania wojny zagraniczne towarzystwa ubezpieczeniowe istniejące na terenie trzech zaborów, głównie jednak pruskiego i rosyjskiego, przeszły w ręce polskie lub zostały zlikwidowane. Z siedemdziesięciu towarzystw ubezpieczeniowych zagranicznych, prowadzących działalność na ziemiach polskich w roku 1916, pozostało w roku 1923 już tylko 26. W Rosji w wyniku rewolucji w 1917 r. Rada Komisarzy Ludowych wydała komunikat programowy w sprawie budowy systemu ubezpieczeń, stanowiących zdobycz socjalną świata pracy. Wprowadzono ubezpieczenie na wypadek bezrobocia i wydano dekret wprowadzający ubezpieczenie chorobowe dające prawo do zasiłków i pomocy lekarskiej, obejmujące również zasiłki w razie macierzyństwa pracownicy i w związku z pogrzebem w rodzinie. Pracownicy zostali zupełnie zwolnieni z płacenia składek. Instytucja ubezpieczeń powstała w celu ochrony człowieka lub owoców jego pracy przed skutkami niepomyślnych zdarzeń losowych, występujących w postaci niszczącego działania sił przyrody lub będących wynikiem działalności ludzi. (…) Rozwój idei ubezpieczeń i funkcjonowania zorganizowanej działalności ubezpieczeniowej był bardzo silnie związany z rozwojem gospodarczym i cywilizacyjnym kraju. Na podstawie faktów historycznych można również zauważyć, że rozwój ubezpieczeń w poszczególnych krajach zawsze na przestrzeni wieków był bardzo mocno związany z rozwojem gospodarczym kraju i bogactwem jego mieszkańców. Przykładami są takie kraje Europy, jak Wielka Brytania, Niemcy, Francja i Holandia, a także Stany Zjednoczone Ameryki Północnej oraz (w wieku XX) Japonia. W 1933 r. zniesiono Ministerstwo Pracy i podległe mu terenowe organy ubezpieczeń społecznych, a ich zadania przejęły związki zawodowe na czele z Wszechzwiązkową Centralną Radą Związków Zawodowych. Budżet ubezpieczeń społecznych pozostał nadal częścią budżetu państwa. Zakłady pracy wypłacały na jego rzecz jedną składkę ubezpieczeniową. Wysokość jej była jednak zróżnicowana i zależała od przynależności zakładu pracy do branżowego związku zawodowego. Wprowadzono jednolitą strukturę organizacyjną o charakterze administracyjnym. Na szczeblu centralnym powołano w 1935 r. organ pod nazwą Zakład Ubezpieczeń społecznych z oddziałami terytorialnymi prowadzącymi ubezpieczenia rentowe. Szczebel niższy stanowiły ubezpieczalnie społeczne zajmujące się sprawami ubezpieczenia chorobowego oraz wszelkimi czynnościami na rzecz innych pionów ubezpieczenia, w szczególności zbieraniem składek.