Mikołaj Rej uważany jest za "ojca" polskiej literatury. Był autorem słynnych słów: "A niechaj narodowie wzdy postronni znają,iż Polacy nie gęsi,iż swój język mają". To jeden z pierwszych twórców, ktorzy tworzyli w języku polskim. Nie posiadał wykształcenia oraz nie należał do elity intelektualnej, jednakże zaliczany jest do najlepszych poetów polskich żyjących w czasach renesansu. W swych dziełach podjął temat wsi. Stworzył "Żywot człowieka poczciwego", który zaliczamy do traktatów filozoficzno-dydaktycznych, propagujących określony typ wzorowej osobowości - w tym przypadku wzór ziemianina.
Jak sam tytuł wskazuje, tekst ten odnosi się do człowieka poczciwego - człowieka, jakim powinien być odbiorca, czytelnik. Rej opisał życie osoby, która dzięki swojemu gospodarowaniu ma zapewniony dostatek, satysfakcje,radość. Ryt, jego pracy harmonizuje z naturą. Ziemskie bytowanie podporządkowane jest czterem porom roku. Okresy te moga odpowiadać etapom życia.
Wiosna to pora, podczas której się sieje, sadzi. Rej pisze, że trzeba w porę, najwcześniej zaorać pole. Pracę ta wykonują ludzie zatrudnieni przez ziemianina, szlachcica. Nalęzy robić to porządnie i sumiennie. Człowiek "poczciwy" dogląda, aby dokładnie zasiano, gdy tylko jest pogoda pilnuje by wykorzystano ją na pracę gospodarskie. Wie, że jego jęczmień, gryka oraz inne zboża wzejdą w odpowiednim czasie. Człowiek poczciwy dzięki uprawie roli ma wystarczająco pieniędzy na wydatki domowe. Ze zbóż wypieka chleb, warzy piwo. Jest w stanie zakupić: konia,bydło,owce. Swoje płody rolne może spławiać rzekami do innych miast, a jeżeli nie posiada portu, istnieje możliwośc sprzedania ich na targu. Dzięki warzeniu piwa dopatrzyć się można kolejnego dochodu. Rej pisze, że wisona to "głowa wszystkiemu rokowi". Jeżeli słudzy człowieka poczciwego odpowiednio zasieja. zaorają ziemie, to będzie ona przynosić korzyści przez cały czas. Trzeba tylko pilnować, by kozy nie zjadły upraw i tępić wszelkie pokrzywy oraz chwasty.
Lato to kolejna pora roku. Człowiek "poczciwy" jedzie wtedy wraz z krogulcem na żniwa. Gdy chłopi widzą swego pana, lepiej i sprawniej koszą. Dziewczęta śpiewają, chłopcy im wtorują podczas pracy - układają snopy. Rej uważa, iż jest im milej oraz lepiej oddawać się pracy, gdy jest z nimi ich pan. Jednakże człowiek poczciwy nie bije podwładnych biczem, a gdy che zapolować na przepiórkę - to robi to w sposób taki, by nie podeptać zboża. Jest on wdzięczny za wykonywaną pracę. Nie przechwala się, nie przerywa im pracy.
Człowiek "poczciwy" pilnuje, by nie składano w stogi mokrych, niedosuszonych stopów. Należy w czas je pokryc strzechą, deskami, a pod nimi posprzątać. Zaś zboże, które posieje się w przyszłym roku trzeba w stogi lub w stodole umieścić.
Jesienią człowiek poczciwy cieszy się ze swoich plonów. Gdy jest głodny może się najeść, gdyż w domu nagotowano jedzenia. Grzyby już dawno się szuszą, nie brakuje mięsa z ptactwa. Z jego pasieki jest pobierany miód, słudzy strzygą owce, robi się zapasy złożone z owoców i warzyw - jedne się suszy,inne magazynuje w dołach. Człowiek poczciwy dogląda, by porządnie, sumiennie wykonano tą prace, by produkty rolne się nie popsuły.
Zima stanowi najspokojniejszy okres. Człowiek poczciwy ma ogrzewany dom dzięki kominkowi, w którym pali się drewno. Nagotowano duże ilości smacznych potraw np. grzanki w piwie. Po obiedzie szlachcic pilnuje, by dobrze wymłócono zboże i je przetrząsano tak, aby usunąć resztki ziaren. Dogląda, aby dobrze ułożono słomę, dokładnie pochowano wymłócone kłosy. Nadwyzki rolne sprzedaje na targu. Za zarobione pieniądze jest w stanie nabyć świeże mięso, biały chleb, ptzyprawy i wina.
Podsumowując, w "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaj Rej opisał osobę sumienną, cierpliwą. Żyje ona w zgodzie z naturą, dostosowuje się do zmieniających się pór roku. Szczęście, osobistą Arkadię osiąga dzięki poczciwemu życiu. Człowiek poczciwy poddaje się woli Boga, wyraża wdzięczność.
W tekście zawarte jest modelowe życie wiejskie - czyli jak żyć na wsi, by być szczęśliwym.
Opracowania powiązane z tekstem
Treść zweryfikowana i sprawdzona
Zgodnie z misją, Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne i sprawdzone treści edukacyjne.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.
Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany materiał został zweryfikowany przez Redakcję lub ekspertów współpracujących z serwisem.
Weryfikacja tekstu odbywa się na następujących poziomach:
1. Sprawdzenie tekstu pod kątem ewentualnych błędów ortograficznych, stylistycznych, interpunkcyjnych lub innych.
2. Weryfikacja tekstu pod kątem błędów rzeczowych.
3. Sprawdzenie materiału pod kątem ich aktualności.