Najważniejsze dzieła, informacje z historii i polskiego na egzamin ósmoklasisty

STAROŻYTNOŚĆ
Homer - Iliada, Odyseja; Sofokles - Antygona; Mity

ŚREDNIOWIECZE
Bogurodzica; Pieśń o Rolandzie; Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią;

RENESANS
Mikołaj Rej - Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego; Jan Kochanowski - Treny, Fraszki, Odprawa Posłów Greckich; Szekspir - Romeo i Julia;

BAROK
Molier - Skąpiec; Jan Andrzej Morsztyn - Lutnia; Wacław Potocki - Pospolite Ruszenie; Piotr Skarga - Kazania Sejmowe;

OŚWIECENIE
Ignacy Krasicki - Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Bajki;

ROMANTYZM
Aleksander Fredro - Zemsta; Adam Mickiewicz - Dziady, Pan Tadeusz; J. Słowacki - Balladyna;

POZYTYWIZM
Eliza Orzeszkowa - Gloria Victris; Henryk Sienkiewicz - Krzyżacy, Quo Vadis; Bolesław Prus - Faraon
XX w. Antoni de Saint Exkupedy - Mały Książę;

Słownik Ortograficzny - trudności związane z napisaniem wyrazu słownik języka polskiego - znajdziesz tam wyjaśnienia wyrazów pochodzenia polskiego. słownik poprawnej polszczyzny - tam znajdziesz odpowiednią odmianę przez przypadki, znaczenia krótkie.

Słownik Języka Polskiego - zbiór słów (haseł) wraz z opisem lub znaczeniem. Zawiera on odmianę słowa inaczej formę fleksyjną dla języków fleksyjnych oraz przykłady użycia słowa dla każdego znaczenia

Słownik Frazeologiczny - wyjaśnia jak używać słowa

Słownik Etymologiczny - o pochodzeniu wyrazów i ich historii. W takich słownikach można znaleźć podstawowy zasób słownictwa współczesnej polszczyzny, w tym również niektóre formy potoczne. W słowniku znajdują się wyrazy rodzimego pochodzenia jak i pochodzenia obcego.

Słownik poprawnej Polszczyzny - o poprawnym stosowaniu wyrazów polskich.

Tragizm - cokolwiek zrobi bohater i tak skończy się tragedią, śmiercią

Spór Homerycki - nikt nie wie czy Homer na prawdę napisał Iliadę i Odyseję

PIASTOWIE od X w. do II poł. XIV w.
Mieszko I – 966r. chrzest Polski
Bolesław Chrobry – 1000r. zjazd w Gnieźnie; 1025r. koronacja
Mieszko II
Kazimierz Odnowiciel – przeniósł stolicę z Gniezna do Krakowa
Bolesław Śmiały – 1076r. przyłączył Pomorze do Polski, został wygnany za zabicie biskupa
Władysław Herman – zawarł sojusz z Czechami
Bolesław Krzywousty – zapoczątkował okres rozbicia dzielnicowego[ok.1138r]
1226r. sprowadzenie krzyżaków
1241r. najazd Tatarów, bitwa pod Legnicą
Przemysł II
Władysław Łokietek – 1320r. zjednoczył Polskę, walczył z krzyżakami o pomorze
Kazimierz Wielki – 1364r. założył Akademie Krakowską
Ludwik Węgierski – po kądzieli
Jadwiga Adwegańska – unia polsko-litewska w Kremie, unia personalna

JAGIELLONOWIE od 1386 r. do 1572 r.
Władysław Jagiełło – 15 lipca 1410r. bitwa pod Grunwaldem
Władysław Warneńczyk – zginął w walce z Turkami
Kazimierz Jagiellończyk – wojna 13-letnia z Krzyżakami, 1466r. odzyskanie Pomorza, II pokój
Jan Olbracht – ukształtował się oficjalnie sejm walny
Aleksander Jagiellończyk – 1505r. konstytucja Nihil Novi, Radom[ograniczenie Króla i szlachty]
Zygmunt I Stary – 1525r. Hołd Pruski
Zygmunt II August – przebudowa Wawelu, 1569r. unia lubelska, realna, . Powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów,

KRÓLOWIE ELEKCYJNI od 1573 r. do 1795 r. wybierani przez całą szlachtę
Henryk Walezy
Stefan Batory
Zygmunt III Waza
Władysław IV Waza
Jan Kazimierz Waza
Michał Korbut Wiśniowiecki (blee)
Jan III Sobieski
August II Mocny (Sas)
(Stanisław Leszczyński) – siłą osadzony przy napaści
August III (Sas)
(Stanisław Leszczyński)
Stanisław August Poniatowski – rozpoczął i rozwijał się złoty wiek oświecenia

STOLICE POLSKI
Gniezno
Kraków (Kazimierz Odnowiciel)
Warszawa (Zygmunt III Waza -1595r.)

Józef Piłsudski – początkowo sprawował urząd głowy państwa, jako Regent Królestwa Polskiego i Naczelny Dowódca Wojsk Polskich. Następnie od 22 listopada urzędował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa a od 19 lutego 1919 już jako Naczelnik Państwa. Naczelnik Państwa od 19 lutego 1919r. (Polska Partia Socjalistyczna)

PREZYDENCI POLSKI
Gabriel Narutowicz – zgłoszony przez Polskie Stronnictwo Ludowe (Maciej Rataj jako marszałek)
Stanisław Wojciechowski – PSL „Piast” (Maciej Rataj)
Józef Piłsudski - wybrany w 1926r., nie przyjął urzędu
Ignacy Mościcki – związany z obozem sanacyjnym (Piłsudskiego)
Władysław Raczkiewicz – prezydent do 5 lipca 1939r. sprawował rząd na uchodźctwie
August Zaleski – sprawował urząd nie licząc się z upływem kadencji[powst. Rada Trzech przeciw]
Stanisław Ostrowski
Edward Bernard Raczyński
Kazimierz Sabbat
Ryszard Kaczorowski – prezydent na emigracji. Jego rząd zakończył działalność dopiero po zaprzysiężeniu Lecha Wałęsy.
Bolesław Bierut – komunista, należał do tzw. Polski Ludowej
Wojciech Jaruzelski – prezydent PRL, na 2 kadencje III RP. [od 1989r.]
Lech Wałęsa – NSZZ Solidarność
Aleksander Kwaśniewski – 2 kadencje, SLD
Lech Kaczyński – PiS,
Bronisław Komorowski – PO
Andrzej Duda – PiS

W XVI w. w Polsce nie było tak jak w większości państw Europy, była duża tolerancja religijna, nie palono ludzi na stosach za swoją wiarę.
W 1652r. postawiono pierwsze liberum veto.
Konfederacja – związki zawiązywane w jakimś celu
Rokosze – bunt przeciw królowi
Sarmatyzm – kultura szlachecka, wymyślona przez nich [mówili, że są wyjątkowi, najfajn..]
XVIII w. – czas oświecenia. Rozwój nauki, pierwszy raz zwątpiono w boga
4 lipca 1776 – uchwalono Deklaracje Niepodległości Stanów Zjednoczonych
17 września 1787 – uchwalenie konstytucji USA
1789r. – rewolucja francuska
1772r. – I rozbiór polski
1773r. – powstaje Komisja Edukacji Narodowej [pierwsza taka na świecie]
1788-1792r. – sejm 4-letni
3 maja 1791r. – uchwalenie konstytucji 3 maja
1793r. – II rozbiór polski
1794r. – Insurekcja Kościuszkowska
1795r. – III rozbiór polski
1797r. – powstają Legiony Polskie we Włoszech pod dow. Gen.Dąbrowkiego u boku Napoleona
1807r. – utworzenie Księstwa Warszawskiego
1815r. – kongres wiedeński (utworzenie Księstwa Polskiego, zabór Rosyjski)
29/30 listopada 1830r. – wybucha powstanie listopadowe (prawie rok, nieudane, po nim zaczęto bardzo ograniczać Polaków, zabroniono mówić i czytać po polsku)
1846r. – wybuch powstania krakowskiego (9dni)
1848-1949r. – Wiosna Ludów, trwała w całej Europie, tylko z zaborze Austriackim i Pruskim na terenie polski. Wzniesiono uwłaszczenie ziem chłopów(te co miał dostał na własność)
22 stycznia 1863r. –powstanie styczniowe, walczyli partyzanci, dyktator: R. Traugutt (Rosyjski)
Czas szczególnej rusyfikacji i germanizacji. Dzieci we Wrześni stawiły bunt w szkołach przez niemożliwość w ogóle mówienia po polsku. (Rota – Maria Konopnicka)
I poł XIX w. – czas romantyzmu, samobójstw, nieszczęśliwych miłości, wielkiej emigracji, cierpienia za państwo, tragizmu bohatera w literaturze.
II poł XIX w. – czas pozytywizmu, praca jest ważniejsza niż walka, trzeba rozwijać gospodarki i kulturę a nie walczyć i niepotrzebnie ginąć, uświadamianie chłopom, że są Polakami, praca u podstaw
W zaborze Austriackim była duża autonomia, ale też bieda.
1914-1918r. – I wojna światowa
11 listopada 1918r. – odzyskanie przez Polskę niepodległości

1940r. – morderstwa w lasach Katyńskich (odkryte przez Niemców w 1943r., polska zgłosiła się do PCK o pomoc w wyjaśnieniu sprawy
1943r. gen. Sikorski nie chciał współpracować ze Stalinem
1 sierpnia 1944r. – wybuchło największe powstanie w okupowanej Europie – warszawskie (2miesiące)
Po kądzieli- od matki; Po mieczu – od ojca

PREHISTORIA
Paleolit
Neolit
Epoka kamienia łupanego
Epoka brązu
Epoka żelaza

STAROŻYTNOŚĆ
ŚREDNIOWIECZE (437r. -1453r. )
Renesans (XV w. /XVI w.)
Barok (XVI-XVIII w.)
Klasycyzm (I poł. XVIII w.)
Romantyzm (II poł XVIII w. – I poł. XIX w.)
Pozytywizm (II poł XIX w.)
Młoda Polska (1890r.- 1918r.)