George Gordon Byron.

1.Pierwsze utwory.
2.Wyjazd do Europy.
3.Pierwszy poemat.
4.Kariera polityczna.
5.Okres depresji.
6.Rozstanie z żoną.
7.Wyjazd do Europy.
8.Wyjazd do Grecji.
9.Smierć.
10.Byronizm.
***

Wielki poeta angielski urodzony w Londynie w 1788r. Uczył się w szkole średniej w Harrow , a później studiował w Cambridge. Program ówczesnej szkoły angielskiej wiele miejsca poświęcał lekturze klasyków literatury starożytnej, toteż krytyczny umysł Byrona kształtował się pod wpływem pisarzy greckich i rzymskich i ten fakt częściowo zainteresowania się Byrona Grecją i Rzymem w czasie późniejszych wyprawach po Europie. Wcześniej próbuje swych sił na polu poezji, wydając jeszcze w Harrow tomik wierszy zatytułowany „Godziny bezczynności”. Zbiorek ten został źle przyjęty przez Anglików , ponieważ wiele słabych utworów. Jednak poeta się nie poddaje i już w roku następnym ukazuje się poemat „Angielscy poeci i szkoccy recenzenci” w którym Byron nawiązuje do tradycji satyry Drydena i Pope’a (wybitni poeci angielscy, drugi z nich bardzo ceniony przez Byrona). Utwór ten był próbą oceny współczesnej literatury angielskiej oraz pierwszym, choć jeszcze niepełnym manifestem postępowych sił w literaturze angielskiej.

Latem 1809 roku dwudziestojednoletni Byron opuszcza Anglię udając się wraz z przyjacielem z Cambridge , których celem była podroż poprzez Hiszpanię, Portugalię, maltę aż na Półwysep Bałkański. Trasa podróży Byrona w sposób zasadniczy odróżniała się od podobnych wypraw przedsiębranych przez synów arystokracji angielskiej w XVIII wieku. Droga prowadziła przez kraje objęte pożarem wojen . Przypuszcza się że wrażenia poety wyniesione z nich nie były tylko beznamiętnymi obserwacjami turysty. Podróż po Europie była najlepszą szkołą życia dostarczającą poecie materiału do twórczości i kształtującą jego poglądy na świat. Owocem dwuletniego pobytu za granicą był szereg drobnych utworów okolicznościowych i dwie pierwsze pieśni „Wędrówek Childe Harolda”. Poemat ukazał się w całości w marcu 1812 roku. Sukces „Wędrówek Childe Harolda” był równie wielki , jak nieoczekiwany.

W roku 1812 poeta będąc już członkiem Izby Lordów, wystąpił po raz pierwszy publicznie jako czynny polityk w obronie praw klasy robotniczej. Wystąpienie Byrona przeciw ustawie o ochronie warsztatów oraz wypowiedzi parlamentarne poety w obronie bezlitośnie uciskanej Irlandii nie przyniosły jednak żadnych rezultatów. Po uchwaleniu ustawy autor „Wędrówek Childe Harolda” dał jeszcze raz wyraz swemu szlachetnemu oburzeniu w sławnej „Odzie przeciwko autorom ustawy o ochronie warsztatów”.

Okres , który potem nastąpił był dla Byrona okresem wielkiej depresji i rozpaczy. Gorzka świadomość klęski politycznej połączyła się wkrótce z bolesnymi perypetiami rodzinnymi.. Owocem tego niespokojnego okresu była seria powieści poetyckich o tematyce orientalnej. W 1813 roku ukazał się pierwszy z tych poematów: „Giaur” po nim zaś pojawiły się kolejno: „Narzeczona z Abydos”, „Korsarz” , „Oblężenie Koryntu”, „Paryzyna”. Byron nie był twórcą nowego gatunku literackiego , jakim jest powieść poetycka, bowiem już przed nim Walter Scott zapoczątkował ten rodzaj twórczości. Nowatorstwo Byrona polegało na nasyceniu powieści poetyckich elementami gwałtownego choć abstrakcyjnego często buntu. Powieści poetyckie wyróżniały się spośród innych utworów tego typu głęboko ideową postawą poety, pełną żarliwego i żywiołowego protestu przeciwko feudalno-burżuazyjnej rzeczywistości. Odkrywały one najbardziej indywidualistyczne , subiektywne cechy Byronowskiego romantyzmu- wyrażało się to zarówno w treści , jak i w formie utworów.

W 1816 roku Byron rozstał się z żoną. Fakt ten został wykorzystany przez przeciwników Byrona. Pod pretekstem obrony moralności zaczęto go oczerniać w gazetach. Prawdziwy powód był bardzo przyziemny , miał on charakter polityczny. W tych latach nawet życie towarzyskie Byrona rozpadło się. W wyniku tych działań Byron opuszcza Anglię.
Poeta udał się do Włoch swoje wrażenia z pobytu za granicą opisał w dwóch dalszych pieśniach „Wędrówek Childe Harolda” (III,IV) Poeta nie wprowadził tu bohatera , lecz sam zajął jego miejsce występując jako obserwator życia i myśliciel. Wraz z przyjacielem wyrusza w Alpy a wrażenia z tej wycieczki opisał w poemacie „Więzień Chillonu”. Poemat ten jak również „Mazepa” i „Wyspa” świadczyły , że upodobanie Byrona do wierszowanej opowieści nigdy nie znikło.

W czasie pobytu we Włoszech Byron zetknął się z włoskim ruchem rewolucyjnym i stał się wkrótce jednym z jego filarów. Dom Byrona w Rawennie staje się niejako tajnym arsenałem , w którym rewolucjoniści przechowują broń. Poeta wspierał ich finansowo , a gdy powstanie się nie udało, dzieli z nimi los wygnańca opuszczając Rawennę. Ożywiona działalność polityczna nie przeszkodziła poecie w kontynuacji wytężonej pracy pisarskiej. W okresie tym powstają dramaty o charakterze refleksyjno-filozoficznym, jak „Manfred”, „Kain”, i sztuki historyczne: „Marino Faliero”, „Dwaj Foskarowie”, „Sardanapal”, a także ważny utwór „Proroctwo Dantego” w którym poeta sformułował jedną z podstawowych zasad swojej etyki: sztuka wolna służy narodowi. W tym czasie Byron jest najwierniejszym kontynuatorem tradycji satyrycznych Oświecenia. Są to satyry o charakterze politycznym w 1822 roku ukazuje się „Wizja sądu ostatecznego” satyra przedstawiająca sąd niebieski nad zmarłym królem angielskim Jerzym III. Rok później pisze wielki poemat satyryczny „Brązowy wiek”.

Ukoronowaniem i zamknięciem twórczości Byrona był poemat „Don Juan” w którym poeta przedstawił wszystkie konflikty wstrząsające Europą, Jest to ostatni wielki poemat Byrona. Został on napisany we Włoszech , składa się on z 16 pieśni i nie został dokończony przez autora. „Don Juan” jest szczytowym osiągnięciem twórczości Byrona. Jest to swoistego rodzaju encyklopedia polityczno-społecznego życia Europy połowy XVIII w., a zarazem filozoficzno-polityczna synteza poglądów Byrona, wyrażona w licznych refleksjach i dygresjach wplecionych w kanwę bujnych i bogatych przeżyć bohatera.

W 1823roku jedzie do Grecji, gdzie oddaje się pracy organizacyjnej w siedzibie sztabu powstańczego, w tym okresie pisze kilka drobnych, pełnych uczucia utworów. Trudne warunki klimatyczne i niewygody życia wojskowego podkopały organizm poety- zapadł na złośliwą febrę. Zmarł , jego ostatnie słowa poświęcił Grecji mówiąc: „Oddałem jej swój czas, majątek, zdrowie- teraz oddaję jej życie! Cóż mógłbym uczynić jeszcze?” Rząd grecki ogłosił narodową żałobę. Ojczyzna jednak przyjęła go chłodno.

Lata 1812-1830 to okres powszechnego panowania byronizmu. Główne założenie ideowe byronizmu to nienawiść do świata ucisku i nakaz bezkompromisowej walki z nim o wyzwolenie każdej jednostki ludzkiej i wszystkich narodów, choćby za cenę największych poświęceń. Byronizm zakłada , że do podjęcia walki o wolność trzeba jednostki niezwykłej, tytanicznej, która sama wystąpi przeciw całemu światu i osiągnie nieograniczoną wolność indywidualną , będzie nieugięcie walczyć o wolność wszystkich uciemiężonych.