Realia łagrowego życia i próby ratowania ludzkiej godności w "Innym świecie" Gustawa Herlinga Grudzińskiego

Gustaw Herlng Grudziński w swojej powieści biograficznej przedstawił warunki życia w rosyjskich łagrach. Głównego bohatera można utożsamiać z autorem.
Życie w łagrze było bardzo trudne i wyniszczające. Więźniowie trafiali tam po długich przesłuchaniach, których celem było wyniszczenie ich osobowości, oraz sprawienie, aby w obozie czuli się zadomowieni, mając w pamięci tortury, którym byli poddawani podczas śledztwa. Ludzie mieszkający w łagrze byli wyniszczani zarówno fizycznie jak i psychicznie. Dzień rozpoczynał się o godzinie 5.30, a kończył około 22.00. Praca była niezwykle ciężka, monotonna i przede wszystkim trwała bardzo długo. Dawki żywnościowe, które otrzymywali więźniowie nie zaspokajały głodu, porcje były niezwykle małe, o czym świadczy fakt, że rozdzielano je na gramy. Praca nie stanowiła tak jak w normalnej rzeczywistości wartości, ale stawała się udręką i upokorzeniem.
Jedynymi miejscami, w których więźniowie byli dobrze traktowani był szpital oraz dom Swidanij, czyli miejsce spotkań z bliskimi. Wiele osób próbowało poprzez samookaleczenie znaleźć się, choć przez chwilę w ludzkich warunkach. Przykładem osoby, która nie chciała pracować dla Rosjan a tym samym nie dawała się wykorzystywać był Michał Aleksiejewicz Kostylew. Przypalał on regularnie swoją rękę, aby móc otrzymywać częste zwolnienia lekarskie.
W łagrze panowała pewna hierarchia więźniów. Najwyższą pozycję zajmowali w niej urkowie, a najniższą polityczni, którzy zdaniem samego Stalina mieli „Zdychać za życia”. Ci, którzy zajmowali wyższą pozycję wykorzystywali ją do własnych celów nie przestrzegając żadnych norm moralnych w stosunku do swoich współwięźniów. Relacje międzyludzkie ulegały zniszczeniu, zanikała zdolność do empatii. Osobowość człowieka ulegała bardzo szybkiej degradacji. Ludzie kierowali się charakterystycznym dla zwierząt instynktem, fizjologia brała górę nad władzą rozumu. Więźniowie zostali, zreifikowani, czyli uprzedmiotowieni.
Mieszkańcy łagrów podejmowali próby ratowania własnej godności. Pierwszą istotną wartością, która pomagała człowiekowi przetrwać nawet największe cierpienia była miłość. Przykładem może być tutaj uczucie łączące Jegorowa lekarza obozowego i Jewgienjię Fiodorownę pielęgniarkę. Ważna rolę w życiu Natalii Lwownej odgrywała lektura książki „Zapiski z martwego” Fiodora Dostojewskiego, która uświadomiła kobiecie, że najważniejszą decyzję o tym czy żyć, czy umrzeć może podjąć sama była to dla niej próba wolności. Miłość do Boga stała się również przykładem próby ratowania ludzkiej godności jak w przypadku trzech zakonnic, które zmarły wierne do końca swoim ideałom.
Pomimo ciężkich warunków więźniowie nie utracili do końca swojego człowieczeństwa. Momentami, w których próbowali się poczuć tak jak na wolności były chociażby przypadające raz na dziesięć dni wolne od pracy, oraz ubogie, ale istniejące życie kulturalne. Projekcje filmów odbywały się rzadko, ale dawały mieszkańcom obozu złudzenie normalności