Zmiany liczby ludności zamieszkującej Ziemię przez wiele tysięcy lat postępowały bardzo wolno. W historii zmian zaludnienia Ziemi pojawiały się okresy przełomowe, charakteryzujące się nagłym przyspieszeniem wzrostu liczby ludności. Wywołane były one rewolucyjnymi przemianami w sposobie produkcji i organizacji życia społecznego. Pierwszym takim przełomowym okresem była rewolucja rolnicza, która rozpoczęła się ok. 10 tys. lat temu. W jej wyniku doszło do stopniowego udomowienia niektórych gatunków roślin i zwierząt, opanowania nowych metod produkcji rolnej, zwiększenia wydajności pracy i produktywności ziemi. Umożliwiło to stopniowe przejście ludności od łowiectwa i zbieractwa, wymuszających koczowniczy tryb życia, do stałego osadnictwa. Szacuje się, że ok. 8000 tys. lat p.n.e. liczba ludności Ziemi wynosiła ok. 10 mln. Dalszy wzrost postępował stosunkowo wolno i na początku naszej ery zaludnienie świata wahało się między 160-250 mln. Do roku 1000 n.e. zaludnienie Ziemi wzrosło stosunkowo nieznacznie do ok. 320-340 mln, zaś do roku 1750 uległo podwojeniu i wynosiło mniej więcej 790 mln.
W XVIII wieku rozpoczęła się rewolucja przemysłowa – drugi ważny moment w dziejach cywilizacji, będący zarazem ważnym impulsem wzrostu zaludnienia Ziemi. Wiązała się ona głównie z rozwojem przemysłu, który przyczynił się do dynamicznego rozwoju miast i przyspieszył proces urbanizacji. Poprawie uległy również warunki życia ludności a stopniowy rozwój opieki medycznej wpłynął na wydłużenie się przeciętnego trwania życia. Rewolucja przemysłowa początkowo objęła Europę Zachodnią oraz Amerykę Północną, a po II wojnie światowej także pozostałe obszary Ziemi. Szczególnie dynamiczny wzrost liczby ludności nastąpił w XX wieku, z 1,6 mld w 1900 roku do 6,1 mlnd osób w roku 2000. Długoterminowe prognozy demograficzne ONZ wskazują na stopniowe spowolnienie tempa wzrostu i szacuje się, że w roku2050 liczba ludności Ziemi będzie wynosić ok. 8,9 mld osób.
W XX w. doszło również do znacznych zmian w rozmieszczeniu ludności Ziemi. Znamiennym faktem jest spadający udział procentowy ludności Europy w ogólnym zaludnieniu świata. O ile w 1900 r.zamieszkiwało ją blisko 25% ogółu ludności Ziemi, to w roku 1950 już tylko 21,7%, a w roku 2000 12%. Szacuje się, że w wyniku dalszego spadku liczby ludności tego kontynentu, wywołanego procesem starzenia się i niskim przyrostem naturalnym, w roku 2050 jej udział w ogólnym zaludnieniu Ziemi obniży się do mniej więcej 7%.
Zmiany liczby ludności świata według głównych regionów oraz ich udziału w ogólnym zaludnieniu w latach 1750-2003 oraz prognoza w roku 2050
Regiony | 1750 | 1800 | 1850 | 1900 | 1950 | 2000 | 2003 | 2050 |
Liczba ludności (w mln) | ||||||||
ŚWIAT | 791 | 978 | 1262 | 1650 | 2521 | 6071 | 6301 | 8919 |
Afryka | 106 | 107 | 111 | 133 | 221 | 796 | 851 | 1 803 |
Azja | 502 | 635 | 809 | 947 | 1 402 | 3 680 | 3 823 | 5 222 |
Europa (z Rosją) | 163 | 203 | 276 | 408 | 547 | 728 | 726 | 632 |
Ameryka Łacińska | 16 | 24 | 38 | 74 | 167 | 520 | 543 | 768 |
Ameryka Północna | 2 | 7 | 26 | 82 | 172 | 316 | 326 | 448 |
Australia i Oceania | 2 | 2 | 2 | 6 | 13 | 31 | 32 | 46 |
Udział w ogólnym zaludnieniu (w %) | ||||||||
ŚWIAT | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 |
Afryka | 13,4 | 10,9 | 8,8 | 8,1 | 8,8 | 13,1 | 13,5 | 20,2 |
Azja | 63,5 | 64,9 | 64,1 | 57,4 | 55,6 | 60,6 | 60,7 | 58,6 |
Europa (z Rosją) | 20,6 | 20,8 | 21,9 | 24,7 | 21,7 | 12,0 | 11,5 | 7,1 |
Ameryka Łacińska | 2,0 | 2,5 | 3,0 | 4,5 | 6,6 | 8,6 | 8,6 | 8,6 |
Ameryka Północna | 0,3 | 0,7 | 2,1 | 5,0 | 6,8 | 5,2 | 5,2 | 5,0 |
Australia i Oceania | 0,3 | 0,2 | 0,2 | 0,4 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |
Najludniejsze państwa świata w 2003 i 2050 r.
lp. | 2003 | 2050 | |||||||
Państwa | Liczba ludności (w mln) | % ogółu ludności świata | % pow.zamieszkałych lądów | Państwa | Liczba ludności (w mln) | % ogółu ludności świata | % pow.zamieszkałych lądów | ||
1. | Chiny | 1304,2 | 20,7 | 7,1 | Indie | 1628,0 | 18,2 | 2,4 | |
2. | Indie | 1065,5 | 16,9 | 2,4 | Chiny | 1437,0 | 16,1 | 7,1 | |
3. | USA | 294,0 | 4,7 | 6,9 | USA | 420,0 | 4,7 | 6,9 | |
4. | Indonezja | 219,9 | 3,5 | 1,4 | Indonezja | 308,0 | 3,4 | 1,4 | |
5. | Brazylia | 178,5 | 2,8 | 6,3 | Nigeria | 307,0 | 3,4 | 0,7 | |
6. | Pakistan | 153,6 | 2,4 | 0,6 | Pakistan | 295,0 | 3,3 | 0,6 | |
7. | Bangladesz | 146,7 | 2,3 | 0,1 | Bangladesz | 280,0 | 3,1 | 0,1 | |
8. | Rosja | 143,2 | 2,3 | 12,6 | Brazylia | 221,0 | 2,5 | 6,3 | |
9. | Japonia | 127,6 | 2,0 | 0,3 | Dem. Rep. Kongo | 181,0 | 2,0 | 1,7 | |
10. | Nigeria | 124,0 | 2,0 | 0,7 | Etiopia | 173,0 | 1,9 | 0,8 |